Architekt miasta niezależny od prezydenta - nowy pomysł radnych PiS

Dokładnie rok temu, w czerwcu 2021, zmarł Jarosław Bondar, który pełnił funkcję architekta miasta. Na jego miejsce nie powołano nikogo innego, a samo stanowisko zlikwidowano.

Miasto nie zamierza powoływać nowego architekta miasta. W urzędzie przeprowadzono reorganizację, która ma zapewnić kontynuację realizacji działań z zakresu architektury miasta. Wydział Urbanistyki i Administracji Budowlanej został przemianowany na Wydział Architektury i Budownictwa, gdzie swoje obowiązki zawodowe z zakresu ładu architektonicznego i koordynacji zadań projektowych kontynuują pracownicy Biura Architekta Miasta.

Dlatego radni PiS wystąpili z pomysłem, żeby architekt miasta nie był powoływany przez władze samorządowe, ale wybierany przez lokalną społeczność. Architekt miasta miałby być wybierany przez radnych rady miasta, a nie powoływany przez burmistrza czy prezydenta. Tak wybrany architekt miasta zachowałby niezależność od burmistrza czy prezydenta oraz urzędników miejskich przy przedstawianiu wizji rozwoju miasta oraz współpracował z radnymi - z jednej strony prezentując radnym konkretne problemy i potrzeby, a z drugiej wykorzystywałby fragmentaryczną wiedzę i doświadczenie radnych do kreowania całościowej polityki architektonicznej miasta.

- Jarosław Bondar był człowiekiem podchodzącym z miłością do naszego miasta - mówi Małgorzata Jacyna-Witt, przewodnicząca klubu radnych PiS w sejmiku województwa zachodniopomorskiego. - W wielu miastach architekci są po prostu urzędnikami, a my chcielibyśmy architekta, który byłby wizjonerem. Obecna koalicja rządząca miastem nie widzi potrzeby wizjonerskiego spojrzenia na miasto. Dlatego chcemy zaprosić do współpracy stowarzyszenia architektów, żeby rozpocząć ogólnopolską dyskusję na temat nowego sposobu powoływania architekta miasta.

Szczecińscy architekci od dawna apelują o powołanie architekta miasta.

- Jarek był człowiekiem poważnym, który podchodził do swojej pracy z pełnym pasji i skupienia zaangażowaniem. Miał też wizję, ponieważ znał i rozumiał nasze miasto, wiedział, czego mu potrzeba. Jego odejście to wielka strata dla środowiska architektonicznego i szczecińskiego Wydziału Architektury, ale również dla Szczecina, który od roku nie ma architekta miasta - komentuje sytuację Marek Orłowski ze SARP-u.

Na przestrzeni siedmiu lat działania Biuro Architekta Miasta wydało setki opinii w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz tyleż samo projektów i programów. Rewitalizacja obszaru przestrzeni publicznej to drugi ogromny kompleks zadań BAM. Ponadto uruchomiło tak ważne społecznie programy jak Szczeciński Budżet Obywatelski czy Program Estetyzacji Miasta.

W innych miasta takie stanowiska istnieją.

Gdańsk stworzył stanowisko Architekta Miasta w 2021 roku. Jego zadaniem jest troszczyć się o dobrą jakość architektury i urbanistyki, wspierał tworzenie takiej tkanki miejskiej, w której się dobrze mieszka i uczestniczył w koordynowaniu projektowania przestrzeni zielonych. Gdański model opiera się na doświadczeniach innych miast i polega na tym, że Architekt Miasta ma kompetencje oparte o pewnego rodzaju wizję, którą buduje dla miasta i która ma przyświecać przy realizacji inwestycji. Jednocześnie stoi na czele Wydziału Architektury odpowiadającego za wszystkie pozwolenia na budowę, czyli za procesy budowlane.

Takie stanowisko ma też Kraków.

- Mamy indywidualne stanowiska: Stanowisko Plastyka Miasta, Stanowisko Głównego Architekta Miasta, Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków oraz Wydział Architektury i Urbanistyki. To są jednostki, które wspólnie odpowiadają za wizualną stronę miasta i koordynują swoje działania - mówi Patrycja Piekoszewska z Urzędu Miasta Krakowa.

Powołanie Architekta Miasta według pomysłu PiS wymaga zmian ustawowych.

- Jeżeli środowisko architektów chce podjąć w tym zakresie dyskusję, to zapraszamy - mówi Jacyna-Witt.