Roman Walaszkowski: Mówienie, że kolej metropolitalna ruszy teraz, jest bezzasadne. Kursować zacznie za dwa lata

Kiedy i w jakim zakresie ruszy Szczecińska Kolej Metropolitalna? Pojawiła się informacja, że nastąpi to od początku 2024 roku, czyli za kilka dni...

Ruszy na przełomie 2025 i 2026 roku. Wtedy będziemy mogli mówić, że kolej metropolitalna została uruchomiona. Ze względu na opóźnienia i perturbacje, które miały PKP PLK z wykonawcą prac, czyli firmą Trakcja, obecnie kończymy pierwszą fazę. Na dziś PKP PLK ma w zakresie modernizację przystanków i stacji na trzech liniach: w kierunku Goleniowa, Stargardu i Gryfina. Te prace są na ukończeniu. Ostatnie informacje są takie, że w marcu przyszłego roku prawie wszystkie przystanki będą dostępne. To oczywiście nie ogranicza korzystania z pociągów na wspomnianych trzech liniach, bo te są cały czas czynne.

Do końca tego roku inwestycje samorządowe związane z SKM, a więc parkingi, węzły przesiadkowe, miały być gotowe. Czy to się uda zrobić?

Samorządowe inwestycje będą gotowe w ponad 90 procentach, czyli 40 przystanków, z czego większość jest na wspomnianych trzech liniach. Mam nadzieję, że w marcu 2024 roku pasażerowie będą mogli skorzystać z nowych przystanków: Goleniów Park Przemysłowy, Szczecin Trzebusz i Szczecin Dunikowo. Linia kolejowa nr 406 ze Szczecina Głównego do Polic zostanie uruchomiona na koniec 2025 roku, dopiero wtedy będziemy mieć SKM w pełnym zakresie. Mówienie, że dziś mamy kolej metropolitalną, jest niezasadne.

Jak w praktyce będzie wyglądać SKM?

Celem projektu jest to, żeby do stacji Szczecin Niebuszewo, czyli kluczowego węzła, docierały pociągi z trzech kierunków. Częstotliwość pociągów na stacjach początkowych w godzinach szczytu będzie wynosiła pół godziny, a poza godzinami szczytu co godzinę, ale w praktyce na terenie Szczecina pociągi będą jeździły częściej. Na przykład w Szczecinie Dąbiu spotykają się dwie linie: z Goleniowa i ze Stargardu. Przy częstotliwości w godzinach szczytu co pół godziny, w tym momencie mamy pociągi do Niebuszewa co 15 minut. Dodatkowo od przystanku Szczecin Łasztownia dochodzą pociągi z kierunku Gryfina. W tym momencie od Łasztowni do Niebuszewa mamy jeszcze więcej pociągów. Na terenie Szczecina pociąg będzie jeździł w zasadzie co 10 minut, więc to będzie duże ułatwienie i uzupełnienie siatki połączeń w centrum Szczecina. Na Niebuszewie pasażerowie będą mogli przesiąść się do tramwaju, czy do autobusu. Żeby ułatwić przesiadkę będzie tunel prowadzący bezpośrednio na przystanek tramwajowy. Po drugiej stronie stacji Niebuszewo będzie również pętla autobusowa, co będzie wygodnym rozwiązaniem dla mieszkańców północnych osiedli Szczecina. Przypomnę, że SKM ma być kręgosłupem transportowym, a linie autobusowe mają dowozić pasażerów.

Niedawno usłyszeliśmy, że bardzo trudne są rozmowy w sprawie biletu metropolitalnego. Kiedy poznamy ofertę dla pasażerów?

Założenie jest takie, że na początku będzie to tylko bilet okresowy, który można będzie kupować w zależności od potrzeb na przykład na komunikację miejską w Szczecinie plus przejazd pociągiem na przykład do Goleniowa czy do Stargardu i na przykład na komunikację w Stargardzie. Bilet metropolitalny ma być tańszy niż składowa cen pojedynczych biletów, żeby zachęcić pasażerów do zakupu. Opóźnienie w realizacji inwestycji zakłóciło rozmowy dotyczące biletu, tym bardziej że - jak wspomniałem - nie ma pełnej SKM i pociągi dojeżdżają do Szczecina Głównego. Rozmowy dotyczące biletu trwają pomiędzy władzami Szczecina, Stargardu i Urzędem Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego. Te samorządy są emitentami biletu. Według ostatnich uzgodnień taki bilet pojawi się około połowy roku, najpóźniej 1 września. Bilet będzie można doładować na Szczecińską Kartę Metropolitalną czy też inne nośniki elektronicznie. Biletomaty nie będą wyposażone w płatność gotówką, bo to ogromnie podrożyłoby koszty. Urządzenia już są w Szczecinie i będą montowane na przystankach od początku roku. System jest zsynchronizowany z używanym przez Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego.

Co z trzecim przystankiem SKM w Policach przy zakładach chemicznych? Czy powstanie?

Na etapie sporządzania studium wykonalności SKM były kontakty z zakładami chemicznymi w Policach. Ówczesny zarząd firmy zupełnie nie był zainteresowany budową tego przystanku. W tym czasie resztki przystanku, który kiedyś funkcjonował przy zakładach, zostały rozebrane. Po zmianie władz w zakładach pojawiło się pytanie, dlaczego nie ma przystanku? Z naszego punktu widzenia nie ma przeszkód, jest to uzgodnione z PKP PLK, żeby tam jeździł pociąg. Są dwie kwestie do dogrania. Jedno to jest wybudowanie tam przystanku. Początkowo były deklaracje Grupy Azoty, że sam przystanek i dojście wykonają na własny koszt. Linia jest czynna i nie ma przeszkód, żeby pociąg jeździł, jednak rozkład powinien być dostosowany do zmian w zakładach chemicznych, bo bez sensu, żeby jeździły wszystkie pociągi, kiedy nie ma takiej potrzeby. Rozmowy pomiędzy PKP PLK, zakładami chemicznymi i gminą Police o powstaniu przystanku ucichły wtedy, kiedy pojawiły się opóźnienia w inwestycji. Dzisiaj moim zdaniem należy do tego wrócić. Przecież powstał nowy zakład w ramach projektu Polimery Police, więc ludzi dojeżdżających do pracy jest sporo więcej. Druga kwestia to uzgodnienie pomiędzy urzędem marszałkowskim a gminą Police. Kto będzie płacił za te pociągokilometry pomiędzy Policami a zakładami? Ta kwestia jest też do rozwiązania. Mamy dwa lata na uruchomienie przewozów na linii nr 406 do Polic, tylko trzeba o tym rozmawiać.

Co z fazowaniem projektu SKM? Czekamy na decyzję Komisji Europejskiej...

Cały projekt został podzielony na dwa etapy. Pierwszy etap kończy się 31 grudnia 2023 roku. Wszystko, co będzie robione od stycznia 2024 roku to są koszty już z FEnIKS-a, z nowej perspektywy 2021-027 (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko na lata 2021-2027 - przyp. red.). W ubiegłym roku złożyliśmy wniosek o fazowanie. Nasi partnerzy zadeklarowali, kiedy i jakie inwestycje są realne do zakończenia. Samorządy zadeklarowały, że do końca tego roku wykonają swoje zadania. PKP PLK zadeklarowały, że na tych trzech liniach - w kierunku Goleniowa, Stargardu i Gryfina - skończą swoje zadania, a na linii ze Szczecina Głównego do Polic roboty budowlane mają trwać do połowy 2025 roku, a od drugiej połowy 2025 roku ma być certyfikacja i dopuszczenie linii do użytkowania. Wniosek o fazowanie był oceniany na poziomie krajowym. Również instytucja Komisji Europejskiej - JASPERS - oceniała ten projekt. Po wszystkich wyjaśnieniach wniosek uzyskał pozytywną rekomendację i został przekazany do Komisji Europejskiej. Mieliśmy już pytania z Komisji Europejskiej, na które odpowiedzieliśmy, jest znowu pozytywna rekomendacja, także w zasadzie potrzebny jest tylko podpis. Nie mamy się czego obawiać, raczej wszystko będzie po naszej myśli. Ostateczny termin mija 27 grudnia. Musimy jednak jeszcze raz, w styczniu 2025 roku złożyć wniosek do FEnIKS-a. Projekt będzie znowu musiał spełniać wszystkie wymogi i musimy podpisać nową umowę, więc dla nas od tej strony organizacyjnej to jest jeszcze dużo pracy. Poza tym to jest też zachowanie ciągłości finansowania, bo partnerzy płacą na razie ze swoich pieniędzy i później mają refundację. Nie ukrywam, że były momenty bardzo nerwowe, gdzie nie było wiadomo, co dalej z SKM. Duże rozbieżności były między największym partnerem, PKP PLK, a wykonawcą prac, firmą Trakcja. Po zmianie właścicielskiej, gdzie PKP stało się większościowym udziałowcem w Trakcji, przystąpiono do rozmów. Efektem jest zawarta ugoda między PKP PLK a Trakcją, więc w tej chwili ten projekt ma być realizowany bez opóźnień. Mam nadzieję, że nie będzie już żadnych niespodzianek.

Jakie są koszty inwestycji?

Pierwsza faza projektu ma zamknąć się dofinansowaniem na poziomie 740 milionów złotych brutto. Praktycznie na dzisiaj to będzie wykorzystane około 700 milionów złotych. Druga faza to 444 miliony złotych. Razem koszt całego projektu Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej to miliard 187 milionów złotych. I nie powinien wzrosnąć.