Orzeł - pomnik, który był dumą Zdrojów, dziś odpoczywa na prywatnej posesji

Pomnik orła stał niegdyś w pobliżu neogotyckiego kościoła wybudowanego w 1892 r. Prace budowlane prowadził mistrz ze Szczecina, głównym muratorem był Luttke z Dąbia. W 1934 r. pastorem utworzonego tu seminarium pastorów Kościoła Wyznającego był wybitny niemiecki teolog i działacz religijny Dietrich Bonhoeffer, którego hitlerowcy zamordowali w obozie we Flossenbürgu. W czasie wojny w kościele znajdował się magazyn mebli.

(fot. Fot. ze zbiorów Marka Łuczaka)

Znaleziono go przypadkiem, gdy ktoś wpadł na pomysł, by na bagiennym terenie postawić w Zdrojach garażowisko.

- Przy wydobywaniu ziemi natrafiono na pomnik - opowiada Roman Karolak, którego firma pracowała w Zdrojach przy tworzeniu garażowiska. - Nikt się nim nie interesował. Wyrzucono go na pobocze. Mnie zachwycił. Pytałem wszystkich, co chcą z nim zrobić. Nikt nie miał na niego ochoty. Pytałem, czy mogę wziąć. A bierz pan - mówili. Nikogo nie obchodził.

Niegdyś orzeł, zaprojektowany przez prof. Gregora Rosenbauera, był dumą Zdrojów. Stał tuż przy starym cmentarzu przy ulicy Verbindungstarsse Kirche. Upamiętniał mieszkańców Zdrojów (Finkenwalde), którzy zginęli w czasie pierwszej wojny światowej. Przypomina kształtem jako żywo orły z Wieży Bismarka.

- Ta sama konwencjonalna, oszczędna w stylistyce maniera - mówi Małgorzata Gwiazdowska, miejski konserwator zabytków. - Gdy sprawa orła stałą się głośna, rada osiedla zmobilizowała się, by go odzyskać. Gdy wszystko załatwiliśmy, ta sama rada zdemobilizowała się i już na orła nie miała ochoty. Pan Karolak wprawdzie samowolnie zabrał orła, bez naszej zgody, ale usankcjonowaliśmy to. Inaczej orzeł uległby zniszczeniu.

Inne ujęcie orła na przedwojennej widokówce.
(fot. Fot. ze zbiorów Marka Łuczaka)

Z naszych informacji wynika, że w dawnym stawie, a dziś w ziemi, jest również postument, na którym stał pomnik. Wówczas na niego nie natrafiono, ale i też nikt go nie szukał. Podobnie jak drugiej, dolnej połowy orła.

- Pomnik stanął w 1920 r. - opowiada Marek Łuczak, historyk, autor monografii "Szczecin, Zdroje - Finkenwelde". - Upamiętniał poległych mieszkańców, żołnierzy w I wojnie światowej. Na cokole znajdował się napis: Unsern Treuen Toten 1914-1918 czyli "Naszym wiernym zmarłym 1914-1918".

Autorem pomnika był szczeciński rzeźbiarz prof. Gregor Rosenbauer. Ten sam, co zaprojektował na cmentarzu centralnym studzienkę przy kaplicy.

- Jeśli kiedyś rada osiedla zdecyduje, by przywrócić pomnik w miejscu, gdzie stał lub innym, stosownym do tego celu, przeprowadzimy go z powrotem do Zdrojów - zapewnia konserwator Małgorzata Gwiazdowska.