Dobry klimat dla morza. Wyznaczamy kurs na kolejne dekady

Jubileusz jest zawsze okazją do podsumowań. Jak przypomina Marek Gróbarczyk, wiceszef resortu, za nami czas, w którym utrwalały się trendy kluczowe dla całej gospodarki morskiej - cyfryzacja, automatyzacja czy ochrona o środowiska.

- Dla Polski były to lata wielkich inwestycji portowych i ożywienia przemysłu stoczniowego, który generuje dziś rekordowo wysoki przychód i stał się obszarem atrakcyjnym dla pracowników - podkreśla minister. - Nigdy wcześniej nie osiągnięto tak dobrych wyników przeładunkowych, a wiele z tych kierunków rozwijało się w obliczu nieprzewidywalnych i wywierających silną presję na sferę gospodarczą zdarzeń.

Wystarczy przywołać niezwykle wymagający czas pandemii oraz agresję Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Właśnie w związku z kryzysem wywołanym wojną za naszą wschodnią granicą, polskie porty morskie były istotnie zaangażowane w zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju. W 2022 r. odnotowano w nich rekordowe przeładunki importowanego z różnych kierunków świata węgla. Zwiększenie bezpieczeństwa Polski w tym obszarze jest dziś priorytetem.

- Dążymy do tego, by nasze porty morskie stały się portami pierwszego wyboru w ramach obsługi instalacyjnej i serwisowej projektów morskich farm wiatrowych, jakie planowane są w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej na Bałtyku. Efekty tworzenia odpowiedniego zaplecza portowego do obsługi morskich farm są już widoczne - dobrym przykładem jest choćby realizowana w Świnoujściu inwestycja ORLENU - mówi Marek Gróbarczyk i przypomina, że dzięki wdrażaniu projektu polskiego offshore wind - kluczowego elementu transformacji energetycznej - ważny jest rozwój nowego sektora gospodarki z możliwie największym udziałem podmiotów krajowego łańcucha dostaw.

Ale sukcesów jest więcej - działa portowy system informatyczny PCS, który jest odpowiedzią na zapotrzebowanie branży transportowej. Funkcjonuje już w portach: w Gdańsku, Gdyni i Szczecinie-Świnoujściu i znacząco poprawia naszą konkurencyjność na arenie międzynarodowej. Nie można też zapominać o skutecznym prowadzeniu projektów zawartych w Strategii na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju, czyli budowie promów pasażersko-samochodowych dla polskich armatorów w ramach programu „Batory”.

O znaczeniu rozwoju gospodarki morskiej świadczy ponadto przyjęcie przez rząd rozporządzenia dla 22 morskich planów zagospodarowania przestrzennego. Chodzi o efektywne wykorzystanie portowych wód - ich cech, zasobów i właściwości.

Na uwagę zasługuje zmodernizowanie toru wodnego Świnoujście-Szczecin. Główne korzyści z tej ważnej dla Pomorza Zachodniego inwestycji to możliwość obsługi większych jednostek, niższe koszty transportu i krótszy czas obsługi statków.

Od kilku lat Polska korzysta też z Systemu Informacji Przestrzennej Administracji Morskiej (SIPAM). To wart około 6 mln zł projekt cyfryzacji danych gromadzonych przez administrację morską, dający możliwość ich ponownego wykorzystania.

To nie koniec listy inwestycji. Wystarczy wspomnieć o budowie Polskiego Ośrodka Szkoleniowego Ratownictwa Morskiego - programu praktycznie w całości sfinansowanego z budżetu państwa, modernizacji układu falochronów osłonowych w Porcie Północnym w Gdańsku o wartości niemal 800 mln zł, czy pogłębianiu toru podejściowego i akwenów wewnętrznych Portu Gdynia oraz przebudowie nabrzeży za prawie 600 mln zł. Rozpoczęła się też budowa falochronu osłonowego w Porcie Gdańsk - jej wartość całkowita to niemal 850 mln zł.

W ostatniej dekadzie sporo się też działo w szkolnictwie morskim - wyższym i średnim. Uczelnie reagowały na zapotrzebowanie szeroko rozumianej gospodarki morskiej. W ramach programu wieloletniego powstanie infrastruktura szkoleniowa umożliwiająca Polsce realizację międzynarodowych i wspólnotowych wymagań w zakresie edukacji morskiej. Projekt zakłada stworzenie warunków do kształcenia wysoko wykwalifikowanych kadr na potrzeby sektora morskiego, żeglugi krajowej i międzynarodowej, żeglugi śródlądowej, transportu, ratownictwa morskiego, geodezji morskiej i lądowej.

Przed gospodarką morską stoją kolejne wyzwania. Jednym z największych jest budowa toru żeglugowego oraz terminalu kontenerowego w Świnoujściu.

- Jestem przekonany, że 10. Jubileuszowy Kongres Morski okaże się sukcesem nie mniejszym, niż miało to miejsce w ubiegłych latach. Liczę na to, że wnioski i refleksje wyrażone przez uczestników debat i paneli, jak i dorobek całego Kongresu, po raz kolejny będą naszym wspólnym wkładem w rozwój innowacyjnej gospodarki morskiej - podsumował minister Marek Gróbarczyk.