Szczecin. Na cmentarzu ma stanąć nowy pomnik. Jego forma budzi zastrzeżenia

Zbrodnia w Ponarach

Niemcy, wspomagani przez ochotnicze litewskie oddziały, rekrutujące się głównie spośród szaulisów, wymordowały tu w latach 1941-1944 ok. 100 000 osób. Wśród nich od 56 000 do 70 000 stanowili Żydzi. Wśród pozostałych ofiar znajdowało się od kilkunastu tysięcy, do 20 000 Polaków (inteligencja wileńska i żołnierze Armii Krajowej), a także grupy Romów, komunistów oraz Rosjan.
Fot. Projekt ze strony szczecin.pl
Tablica ku czci młodzieży wileńskiej ma nawiązywać do pomnika w Ponarach, gdzie doszło do zbrodni.

Monument ma upamiętnić ofiary mordu dokonanego w Ponarach koło Wilna na mieszkańcach Wileńszczyzny podczas II wojny światowej. Tablica o szerokości prawie dwóch metrów ma stanąć w pobliżu drugiej bramy cmentarnej przy ulicy Ku Słońcu. Inicjatorem powstania pomnika jest Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Koło Żołnierzy Kresowych ze Szczecina. Idea wzniosła, ale pomysł spotkał się z negatywnym komentarzem.

- Projekt jest kiepski, pełno takich tablic znajduje się w małych miastach, to nic oryginalnego - mówi Michał Rembas, historyk-regionalista. - Według mnie taki projekt można przygotować w kilka minut, dlaczego nie przygotowano lepszego pomysłu? Prostokąt z urwanym bokiem to zbyt Druga rzecz, czy w Szczecinie ma być pomnik poświęcony poległym w Wilnie. Rozumiem, że w naszym mieście osiedli po wojnie Wilnianie, ale chyba nie w każdym polskim mieście, stoją miejsca pamięci związane z Wilnem?

Są też opinie o tym, że pomnik jest bardzo skromny i nie rzuca się w oczy.

- Wybieraliśmy lokalizację pod tablicę, stanie tuż obok nieczynnej kaplicy - mówi Maciej Słomiński, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Cmentarza Centralnego. - Jedyny mankament to jego forma, nie jest zbyt wyszukana.

Przypomnijmy, że podobne kontrowersje wywołał pierwszy projekt pomnika, na który Rada Miasta Szczecin zgodziła się 24 maja 2010 roku. Pod uwagę brano wówczas projekt autorstwa Sebastiana Grabowskiego, monument miał być wzniesiony na terenie Parku Żeromskiego. Pomnik był to fragment muru ceglanego z napisem wykonanym biała farbą, rodzajem grypsu więziennego umieszczonego centralnie na obu elewacjach

- Poprzednia lokalizacja nie pasowała, dlatego wybraliśmy inne miejsce - mówi Danuta Szyksznian-Ossowska, żołnierz AK z Wileńszczyzny. - Obecny kształt nawiązuje do pomnika, który znajduje się w Ponarach, a jeden urwany bok symbolizuje przerwane życie młodych ludzi, którzy zginęli w tym miejscu.