Moc atrakcji w Świnoujściu z okazji Święta Morza. Są okręty i ciekawa wystawa [ZDJĘCIA]

Wystawę „Admirał Józef Unrug, dowódca i wychowawca” szczeciński Oddział IPN otworzył na pokładzie okrętu ORP Kraków w trakcie obchodów Święta Marynarki Wojennej w Świnoujściu.

Tradycyjnie, w ostatni weekend czerwca przypada Święto Marynarki Wojennej, które zgodnie z tradycją jest także finałem Święta Morza.

W ramach tych wydarzeń szczeciński Oddział Instytutu Pamięci Narodowej zaprezentował wystawę o dowódcy Floty Polskiej Marynarki Wojennej adm. Józefie Unrugu. Najpierw, w sobotnie południe odbyły się uroczystości pod pomnikiem "Tym, którzy nie powrócili z morza" na Placu Rybaka w Świnoujściu.

Kwiaty złożyli tu m.in. dyrektor szczecińskiego oddziału IPN Krzysztof Męciński, prezydent Świnoujścia Joanna Agatowska, dowódca 8 Flotylli Obrony Wybrzeża kontradmirał Piotr Sikora. Następnie marynarze i uczestnicy uroczystości przemaszerowali spod pomnika na nabrzeże, gdzie zacumowane zostały okręty 8FOW.

Wernisaż odbył się w tym niecodziennym miejscu: na pokładzie okrętu transportowo-minowego ORP Kraków. Wzięli w udział prezydent Świnoujścia Joanna Agatowska, dowódca 8 Flotylli Obrony Wybrzeża kadm. Piotr Sikora,
obecny był autor wystawy Mariusz Borowiak oraz Oksana Rodziewicz-Wilk, córka Katarzyny i Andrzeja Rodziewiczów, duchowych sukcesorów admirała Unruga. Na pokład ORP Kraków przyszli także marynarze i mieszkańcy Świnoujścia.

Wystawę otworzył dyrektor szczecińskiego Oddziału IPN Krzysztof Męciński.

- Ta wystawa upamiętnia wyjątkowego oficera, wielkiego patriotę i wychowawcę pokoleń marynarzy i współtwórcę polskiej Marynarki Wojennej - powiedział. - W wywiadzie udzielonym w 1965 komandor Romanowski, wybitny dowódca okrętów podwodnych wspominał, że to dzięki admirałowi Unrugowi, surowemu wychowawcy, powstała kadra marynarzy, którzy tak znakomicie spisywali się na polskich okrętach w czasie II Wojny Światowej. Cieszę się, że tu, w Świnoujściu, na pokładzie okrętu transportowo-minowego 8 Flotylli Obrony Wybrzeża możemy po raz pierwszy pokazać wystawę o tym wyjątkowym oficerze.

- Wystawa powstała z inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej Oddziału w Szczecinie w związku z setną rocznicą urodzin dowódcy Floty Polskiej Marynarki Wojennej adm. Józefa Unruga, przypadającą 7 października bieżącego roku. Na ekspozycję składają się unikatowe fotografie, przybliżające sylwetkę Admirała poprzez ukazanie okresu młodzieńczego, służbę w Polskiej Marynarce Wojennej w okresie odrodzonej Rzeczypospolitej, udział jako Dowódcy Floty w Obronie Wybrzeża po wybuchu wojny aż po powojenną działalność, naznaczoną emigracyjną peregrynacją polskiego oficera. To pierwsza ekspozycja wystawiennicza, mająca na celu rzetelne przypomnienie postaci admirała i jednego z najwybitniejszych oficerów Polskiej Marynarki Wojennej, o którym wiedza wciąż pozostaje niedostatecznie upowszechniona i spopularyzowana pośród polskiego społeczeństwa - wyjaśnia Marcin Górka, rzecznik IPN Szczecin.

Na potrzeby projektu zainicjowano rozległą kwerendę materiałowo-źródłową, zarówno w krajowych (Instytutu Pamięci Narodowej,
Muzeum Miasta Gdyni, Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, Narodowego Archiwum Cyfrowego i Polskiej Agencji Prasowej), jak i zagranicznych ośrodkach archiwalnych (Biblioteka Kongresu w Waszyngtonie, Holenderskiego Instytutu Historii Wojskowości czy Imperial War Museum w Londynie). W warstwie ikonograficznej poza fotografiami, wyeksponowano również unikatową kolekcję osobistych artefaktów (w tym m.in zachowane ordery i odznaczenia) należących do Józefa Unruga, przechowywanych w
zbiorach rodzinnych Unrugów. Po zakończeniu Święta Morza wystawa będzie eksponowana przez miesiąc w Klubie 8 Flotylli Obrony Wybrzeża w Świnoujściu przy ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 45.

Święto Marynarki Wojennej obchodzone jest już od ponad 90 lat i nierozerwalnie łączy się z historią polskiej obecności na Bałtyku. Po raz pierwszy obchodzono je 10 lutego 1928 roku, jako nawiązanie do zaślubin Polski z morzem. W kolejnych latach obchodów marynarskiego święta nie przerwała nawet wojna. Z należytym szacunkiem tradycje podtrzymywano bowiem na polskich okrętach, które walczyły u boku aliantów. Po wojnie, Święto MW, zostało ustanowione na ostatnią niedzielę czerwca jako finał obchodów Święta Morza.Tradycja obchodów Święta Morza sięga przełomu XVIII i XIX wieku i wywodzi się z obrzędów kaszubskich. Obrzędy te miały zawsze charakter ludowy, nigdy państwowy. Podkreślały jednak związek ludności polskiej z morzem. Pomysł obchodów Święta Morza zrodził się w 1932 roku w Gdyni. Jego autorem był Andrzej Wachowiak, członek gdyńskiego zarządu Ligi Morskiej i Kolonialnej, który zaproponował, aby pod koniec czerwca każdego roku, uroczyście święcić kutry i łodzie rybackie. Inicjatywa Andrzeja Wachowiaka, jak się później okazało, przerodziła się w obchodzone dorocznie uroczystości poświęcone morzu. Przed wybuchem II wojny światowej Święto Morza lub inaczej Dni Morza, obchodzone były ośmiokrotnie, przede wszystkim w Gdyni. W czasie wojny i okupacji tradycje obchodów kontynuowane były w tajemnicy, a na okrętach polskiej Marynarki Wojennej niekiedy dni te przypadały na okres wojennych zmagań na morzu. Po wojnie uroczystości odbywały się także w innych miastach polskiego wybrzeża, m.in. w Szczecinie, Kołobrzegu, Słupsku, Ustce, Władysławowie, Świnoujściu i Sopocie.