MKTG SR - pasek na kartach artykułów

2,55 zł na głowę, czyli kultura niedoceniona. List otwarty do Prezydenta i Radnych Szczecina

Małgorzata Klimczak
Małgorzata Klimczak
W lutym 2024 r. głośnym echem odbiła się debata komisji ds. kultury i promocji Rady Miasta Szczecin, na której źle o stanie szczecińskiej kultury mówili przedstawiciele miejskich jednostek kulturalnych
W lutym 2024 r. głośnym echem odbiła się debata komisji ds. kultury i promocji Rady Miasta Szczecin, na której źle o stanie szczecińskiej kultury mówili przedstawiciele miejskich jednostek kulturalnych Andrzej Szkocki/archiwum
Przedstawiciele środowisk artystycznych wystosowali apel do prezydenta Piotra Krzystka i radnych z prośbą o debatę na temat szczecińskiej kultury, która od lat jest nie tylko źle finansowana, ale także traktowana po macoszemu.

„Jesteśmy głęboko zaniepokojeni faktem, że szczecińska kultura uznawana jest przez władze naszego miasta głównie za narzędzie do dostarczania rozrywki oraz służące do promocji, i to niekoniecznie samego miasta, a raczej konkretnych osób. Od lat obserwujemy trend wspierania prywatnych i komercyjnych inicjatyw, co odbywa się kosztem wsparcia dla innych miejscowych twórców i projektów” - napisali artyści w apelu.

Pod listem do prezydenta i radnych podpisało się wielu twórców i organizatorów kultury, m.in. rektorzy Akademii Sztuki, jej pracownicy, pisarka Inga Iwasiów czy muzyk i raper Łona (Adam Zieliński). Lista podpisów jest dużo dłuższa.

W apelu twórcy wymieniają sprawy, które od lat są zaniedbane. Szczególnie źle przedstawia się finansowanie tzw. trzeciego sektora, czyli organizacji pozarządowych zajmujących się kulturą - w zestawieniu największych polskich miast (wyłączając Warszawę) Szczecin zajmuje ostatnie, 9. miejsce. Wyprzedzają go nie tylko większe miasta, ale także mniejsze, takie jak: Lublin, Bydgoszcz czy Białystok. Średnia kwota wydatkowana na „trzeci sektor” w Polsce to 11,73 zł na jednego mieszkańca, podczas gdy w Szczecinie wynosi ona 2,55 zł. Aby równać się Białymstokiem czy Gdańskiem, miasto musiałoby podnieść budżet dla organizacji pozarządowych o 400 proc. Poznań wydaje na te cele 15 mln zł, podczas gdy Szczecin 1 mln zł, a Lublin 3 mln zł.

Podobnie ma się sytuacja w przypadku stypendiów twórczych. W roku 2023 przyznano cztery stypendia na łączną kwotę 50 tys. zł, podczas gdy w poprzednich latach były to kwoty rzędu 100 tys. zł. Na rok 2024 jest przewidziana kwota 150 tys. zł, ale w skali kraju to nadal jedno z ostatnich miejsc. W liście jako przykład podany jest Gdańsk, który przeznacza na ten cel 971 tys. zł (66 stypendiów).

„Dotychczasowe działanie władz miasta nie świadczą o tym, by wydatki na kulturę postrzegane były jako potrzebne i pożądane. Nie traktowano ich dotąd jako inwestycję w tożsamość miasta, aktywizację i uwrażliwianie młodych ludzi, zwiększanie kompetencji kulturowych mieszkańców i budowanie lokalnych środowisk artystycznych, które stanowią o wyjątkowości miasta i czynią z niego silny ośrodek nie tylko kulturalny, ale również zwiększają jego atrakcyjność na wielu polach” - czytamy w liście. - „Apelujemy o zwołanie nadzwyczajnej komisji kultury rady miasta celem uświadomienia radnym sytuacji szczecińskiej kultury oraz zdefiniowania priorytetów rozwoju i zmian w proporcjach dystrybucji środków publicznych na korzyść inicjatyw kulturotwórczych, a nie rozrywkowych. Apelujemy również o działania mające na celu zwiększenie transparentności wydatkowania środków publicznych przez szczecińskie instytucje kultury.

Jednym z głównych naszych postulatów jest konieczność zmiany regulaminów konkursów oraz znaczące zwiększenie środków na kulturę - szczególnie dla organizacji pozarządowych, które stanowią istotny element lokalnego kapitału społecznego. W ostatnim otwartym konkursie dla „trzeciego sektora” dofinansowano jedynie dziewięć z 45 zgłoszonych inicjatyw, co jest zdecydowanie niewystarczające”.

Wątpliwości środowiska artystycznego wzbudza również niejasny mechanizm wyboru dofinansowanych inicjatyw.

„Obecna sytuacja pokazuje konieczność dialogu między mieszkańcami, środowiskami twórczymi, akademickimi i władzami miasta. W wyniku takiego dialogu powinniśmy wypracować nie tylko priorytety rozwoju szczecińskiej kultury, ale również transparentne i skuteczne metody finansowania instytucji i organizacji pozarządowych oraz zapewnić transparentność wydatkowania środków publicznych” - czytamy w liście.

Na apel odpowiedzieli radni PiS w Radzie Miasta Szczecin.

- Składamy wniosek o zwołanie specjalnej komisji ds. kultury i liczymy na to, że ta komisja odbędzie się jeszcze w tym tygodniu - mówi Krzysztof Romianowski, przewodniczący Klubu Radnych PiS. - Problem z kulturą trwa już od kilkunastu miesięcy. Kultura to nie jest firma, my musimy kulturę dotować, żeby się dobrze rozwijała. Powinniśmy wysłuchać artystów i wypracować nowe rozwiązania.

- Pieniędzy w kulturze jest za mało z różnych powodów, jednym z nich jest to, że od kilku lat polityka państwa jest taka, że pieniądze przeznaczone na wydatki bieżące są zabierane samorządom dużych miast, a kultura jest finansowana z wydatków bieżących. Chodzi o dochody z PIT-ów. To się odbijało m.in. na pensjach pracowników instytucji kulturalnych. To się również odbijało na organizacjach pozarządowych zajmujących się kulturą, a ich działalność jest niemożliwa bez mecenatu miasta. Dlatego w najbliższym czasie trzeba będzie prowadzić politykę, która polepszy sytuację artystów. Czy to nastąpi z dnia na dzień? Nie jestem przekonany, czy to się uda tak szybko. Najpierw musi się zmienić system finansowania samorządów w państwie. Z tego, co wiem, trwają poważne prace Unii Metropolii Polskich, które zmierzają do tego, żeby zmienić sposób finansowania wydatków bieżących w samorządach - mówi Paweł Bartnik z KO, przewodniczący Rady Miasta Szczecin.

od 7 lat
Wideo

Jak politycy typują wyniki polskiej reprezentacji?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na gs24.pl Głos Szczeciński