Unikatowy eksponat trafił do Świnoujścia. Jego historia zaskakuje

Kiedy ją wyprodukowano w 1880 roku, była prawdziwym cudem techniki. Haubica 8,7 cm projektu Henricha Erharda, którą chwali się teraz Muzeum Obrony Wybrzeża - Fort Gerharda, przebyła zaskakującą drogę, aby tu trafić. Była wcześniej w Niemczech, Anglii, Indiach, Nepalu i USA.

Co to za haubica i dlaczego jest tak unikatowa? Jak podkreślają świnoujscy muzealnicy, projekt nie trafił do masowej produkcji, bo komisja uzbrojenia wybrała inni kaliber dla tego typu jednostek. Prototypy trafiły do Turcji jako pomoc wojenna tuż przed I wojną światową. Później - jako łup wojenny- zostały zarekwirowane przez Anglików i trafiły do Wielkiej Brytanii. Z wysp do Indii i dalej - do Nepalu! Jak opowiada Piotr Kucharski, pracownik Fortu Gerharda, po którkiej służbie w Nepalu z powodu braku amunicji haubice trafiły do arsenału królewskiego, który znajdował się w kompleksie pałacowym w Katmandu.

- I to właśnie tam, w 2004 roku haubice „odnalazł” Christian Cranmer, amerykański antykwariusz, który przez 35 lat negocjował z władzami Nepalu zakup całego arsenału - dodaje Kucharski.

Do dziś odkrycie w Katmandu uważane jest za jedno z największych tego typu „odkryć” w XX wieku. Cranmer przewiózł armatę do USA, gdzie po remoncie sprzedał brytyjskiemu kolekcjonerowi. Od jego spadkobierców, po kilku latach negocjacji zakupiło je muzeum ze Świnoujścia!

- Bardzo zależało nam na tym eksponacie – nie kryje Milan Ignatowicz, który jest wolontariuszem w muzeum. – To prawdziwy unikat, który idealnie uzupełni naszą wyjątkową kolekcje artylerii. Oczywiście jedyny egzemplarz tego uzbrojenia w Europie! Cieszymy się, że mimo tego, że nie mogliśmy funkcjonować w tym roku normalnie (przez strefę wokół gazoportu dojazd drogą lądową do muzeum nie jest możliwy - red.) udało się zakończyć całą akcję sukcesem - dodaje.

Finalizacja transakcji i zakup haubicy wymagały pomocy finansowej banku.

Muzeum Obrony Wybrzeża w Świnoujściu, którego główna siedziba zlokalizowana jest w dziewiętnastowiecznym Forcie Gerharda to jedno z największych niepublicznych muzeów o profilu wojskowym w Polsce. Kolekcja muzeum to kilkanaście tysięcy eksponatów, w tym wiele unikatów na skalę światową. Od 15 kwietnia 2023 roku Fort Gerharda dostępny jest tylko od strony wody.