Szczecińskie obchody 84. rocznicy powstania Państwa Podziemnego na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie

Uroczystości odbyły się pod pomnikiem "Na Chwałę Armii Krajowej" na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie.

- 27 września to data, która wpisuje się wielowymiarowo w historię naszego państwa i narodu - mówiła Jolantą Szyłkowską, prezes Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Szczecin.

Przypomniała uchwałę Sejmu z 11 września 1998 r. o ustanowieniu dnia Państwa Podziemnego.

- 27 września 1939 r. w obliczu kapitulacji stolicy powstała pierwsza konspiracyjna organizacja niepodległościowa Służba Zwycięstwu Polski. To historyczne wydarzenie zaczątkowo budowę podziemnego państwa polskiego, fenomenu w dziejach nie tylko II Wojny Światowej. Obok pionu wojskowego Armii Krajowej i współpracujących z nią innych formacji Polski Walczącej, istotną rolę odegrał podziemny parlament - Rada Jedności Narodowej, a zwłaszcza rozległa działalności Delegatury Rządu na Kraj. To ona stworzyła niemający precedensu nigdzie na świecie, aparat państwa podziemnego od spraw wewnętrznych przez oświatę, wymiar, sprawiedliwości po komórki przygotowujące akty prawne dla przyszłego państwa niepodległego - mówiła prezes Szyłowska.

Do fenomenu Państwa Podziemnego nawiązał także Zbigniew Bogucki, wojewoda zachodniopomorski.

- To dzięki tej bezprecedensowej inicjatywie można było stworzyć podwaliny niepodległego państwa. Jestesmy tym ludziom wdzięczni - mówił.

Na chwałę bohaterom żołnierze oddali salwę honorową. Zwieńczeniem dzisiejszych uroczystości było złożenie kwiatów w kaplicy Armii Krajowej w bazylice archikatedralnej pw. św. Jakuba Apostoła. Za organizację wydarzeń odpowiadali pracownicy Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Szczecinie.

27 września 1939 roku w oblężonej przez Niemców Warszawie gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz utworzył wraz z grupą oficerów WP Służbę Zwycięstwu Polski – konspiracyjną organizację wojskową, mającą kontynuować walkę przeciwko obu okupantom. Powstała struktura, która dała początek podziemnemu państwu, ze wszystkimi jego strukturami administracyjnymi na poziomie centralnym, wojewódzkim i powiatowym. Utworzone zostały agendy odpowiedzialne za tajne nauczanie na wszystkich szczeblach oświaty, sądownictwo, działalność propagandową, wywiadowczą i pomocową. Całość zaś podlegała rządowi Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie.

-Mimo okupacji przez Niemcy i Związek Sowiecki Polacy zbudowali imponujące państwo podziemne, będące fenomenem na skalę światową. Ciągłość prawna państwa polskiego została zachowana. Jego władze na uchodźstwie, uznawane przez społeczność wolnego świata, przez całą wojnę kierowały walką o niepodległość - mówiła Kinga Macierzyńska, zastępca dyrektora IPN w Szczecinie.