Prawie 1800 szczecinian skorzystało w ubiegłym roku z pomocy miasta dla najuboższych

- To przerażające - mówią o tych danych sami członkowie stowarzyszenia. - Wychodzi na to, że niemal co drugie gospodarstwo domowe w Polsce żyje w sferze niedostatku.

- Raport EAPN oraz dokument GUS to źródła, na których się opieramy - mówi Anna Gaik, rzeczniczka prasowa stowarzyszenia, tłumacząc, skąd pochodzą te dane. Dodaje przy tym, że z tych danych wynika też, że w woj. zachodniopomorskim w sferze niedostatku żyje 39,4 proc. rodzin. Przy czym ten niedostatek to w 2022 roku około 1500 zł na jednoosobowe gospodarstwo domowe i niecałe 4200 zł na czteroosobowe (rodzice i dwójka dzieci).

- To, że w woj. zachodniopomorskim jest odrobinę lepiej, mnie nie zaskakuje - mówi profesor Aneta Zelek z Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu. - My jesteśmy po prostu bardziej rozwiniętym regionem.

- Tak w ogóle to bieda jest bardzo subiektywną kategorią - tłumaczy profesor Aneta Zelek. - Każdy z nas odczuwa ją na innym poziomie. A definicji i pojęć związanych z różnymi formami biedy jest bez liku.

Dla zobrazowania tych "subiektywnych" pojęć opowiada, że w tej chwili na świecie dużo słyszy się o tzw. czterech B, co należy tłumaczyć "biedni biednieją, a bogaci się bogacą".

- Ale czy ci biedni są rzeczywiście biedni? - zastanawia się głośno. - Często są po prostu biedniejsi. Choć to, że ludzie stają się biedniejsi to ogólnoświatowa tendencja - dodaje profesor Zelek i podaje jeszcze jeden przykład, że po pandemii covidu okazało się, że pięć osób na świecie podwoiło swoje majątki, a jednocześnie 5 mld osób zbiedniało.

Jednak jej zdaniem, potocznie i dość pragmatycznie o biedzie w Polsce można mówić wtedy, kiedy ciągle brakuje nam "do pierwszego".

- Oczywiście nie mówię o takiej sytuacji, kiedy w danym miesiącu mamy jakieś nadzwyczajne rachunki do opłacenia np. za remont, niespodziewany konieczny wyjazd itp. - tłumaczy. - Ale wtedy, kiedy nie mamy za co opłacić rachunków na przykład za światło, mieszkanie czy gaz i jednocześnie żyjemy dość skromnie.

Zaznacza, że GUS badając biedę oblicza to bardzo skrupulatnie, jednocześnie biedę kategoryzuje, wyznaczając np. kategorię ubóstwa skrajnego, relatywnego, "ustawowego", czy też strefę wykluczenia społecznego (tzw. niedostatku). Każda z nich ma swój próg dochodowy, oczywiście zależny od tego czy ten dochód przypada na gospodarstwo jednoosobowe, wieloosobowe, emeryckie czy z osobą z niepełnosprawnościami itp.

Maciej Homis, rzecznik prasowy miasta ds. pomocy społecznej zaznacza, że Szczecin ma swój program pomocy najuboższym, ale jednocześnie zdaje sobie sprawę, że w mieście na pewno są osoby, które żyją poniżej poziomu ubóstwa, lecz urząd o nich nie wie, bo nie korzystają ze świadczeń z pomocy społecznej. Zachęca więc takie osoby do kontaktu z odpowiednim Rejonowym Ośrodkiem Pomocy Rodzinie i opowiada, na jakich zasadach takie osoby mogą liczyć na pomoc.

- W Szczecinie wsparcie w formie zasiłku stałego przysługuje osobom najuboższym, które są całkowicie niezdolne do pracy z uwagi np. na niepełnosprawność lub są niezdolne do pracy z powodu wieku, a mają niskie świadczenia lub nie mają prawa do ich pobierania - tłumaczy Maciej Homis.

Pomoc może zostać przyznana jeśli dochód osoby samotnej (lub dochód w przeliczeniu na członka rodziny) nie przekracza kryterium dochodowego, które wynosi 776 zł w przypadku osoby samotnie gospodarującej, oraz 600 zł na członka rodziny. Wysokość zasiłku stanowi różnicę między progiem kryterium, a dochodami danej osoby. Minimalna wysokość świadczenia to 30 zł, maksymalna 710.

Dodaje przy tym, że w 2024 roku kwoty zasiłku, jaki przyznaje miasto zostały zwiększone – maksymalna forma wsparcia to obecnie 1000 zł, minimalna 100 zł.

W 2023 roku z tej formy wsparcia skorzystały w Szczecinie 1764 osoby. Najliczniejszą grupę osób otrzymujących taką pomoc były osoby samotne – 1665 osób (1217 mężczyzn i 448 kobiet). Dodatkowo 1214 osób z całej grupy objętej wsparciem stanowiły osoby z niepełnosprawnościami.

Z pomocy w formie zasiłku stałego korzystało łącznie 48 rodzin z dziećmi. Największą grupę stanowiły tu mamy samotnie wychowujące jedno dziecko (20 rodzin) i samotni ojcowie wychowujący jedno dziecko (8 rodzin) oraz samotne matki wychowujące dwoje dzieci (7 rodzin).

W sumie na zasiłki stałe przeznaczono niemal 11 milionów złotych, a średnia wysokość miesięcznego zasiłku wyniosła nieco ponad 500 zł.

- Liczba osób korzystających ze świadczeń w tej formie na przestrzeni lat spada – podkreśla Maciej Homis. - W 2021 było to 1995 osób, a w roku 2022 - 1865 osób.

Dodatkowymi formami wsparcia finansowego dla osób najuboższych są zasiłki okresowe oraz zasiłki celowe.

Zasiłek okresowy przysługuje ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie lub możliwość utrzymania lub nabycia prawa do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego. Zasiłek może być przyznany osobom, których dochody nie przekraczają kryterium (776 i 600 zł). Wysokość świadczenia uzależniona jest od dochodu danej osoby lub rodziny, a okres, na jaki przyznawane jest świadczenie uzależniony jest od indywidualnej sytuacji danej osoby.

W 2023 roku z tej formy pomocy skorzystało 1830 mieszkańców Szczecina. Największą grupę osób stanowiły osoby bezrobotne (982), długotrwale chore (503) oraz z niepełnosprawnościami (339).

- Łącznie na tę formę wsparcia wydatkowano niemal 3,5 mln złotych - mówi Homis.

Dodatkową formą pomocy w przypadku osób w trudnej sytuacji materialnej są zasiłki celowe. Ta pomoc jest przyznawana w szczególności na pokrycie całości lub części kosztów zakupu leków, żywności, ogrzewania, odzieży, drobnych napraw i remontów czy kosztów pogrzebu.

- Wysokość świadczenia ustalana jest odpowiednio do indywidualnej sytuacji rodziny lub osoby wnioskującej przy uwzględnieniu możliwości finansowych ośrodka - tłumaczy rzecznik prasowy.

W 2023 roku z tej formy wsparcia skorzystało niemal 3400 mieszkańców Szczecina. Łącznie na świadczenia przeznaczono ponad 6 mln złotych.

Osoby najuboższe mogą korzystać także z innych form pomocy niż tylko świadczenia pieniężne.

- W ramach zaspokojenia podstawowych potrzeb możemy przyznać pomoc realizowaną w ramach programu „Posiłek w szkole i w domu” - wymienia Homis. - Osoby dorosłe mogą otrzymać skierowanie po odbiór gorącego posiłku w barze, a dzieci w szkołach mają finansowane obiady.

Rocznie z tej formy pomocy korzysta ok. 500 osób dorosłych i niemal 300 dzieci w placówkach oświatowych.

W ramach programu finansowane są także zasiłki celowe na zakup posiłku lub żywności, z którego korzysta ponad 2000 osób rocznie. Program jest finansowany częściowo z budżetu państwa oraz budżetu gminy.

Dodatkowo, aby zapewnić wsparcie osobom najbardziej potrzebującym Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie współpracuje z wieloma organizacjami pozarządowymi, które również pomagają mieszkańcom naszego miasta. Organizacje świadczą pomoc np. w formie paczek żywnościowych, uzyskania odzieży czy skorzystania z łaźni.

- Pomoc oraz formy wsparcia są dostosowywane do potrzeb osób, które zgłaszają się do naszego ośrodka - podkreśla Homis. - Każda sytuacja jest inna, rodziny czy osoby samotne borykają się z bardzo różnymi problemami.

Mówi, że pracownicy ośrodka starają się wesprzeć ich w każdej sytuacji. Czy to w formie wsparcia finansowego lub materialnego.

- Pierwszym krokiem do uzyskania wsparcia jest zawsze kontakt z odpowiednim Rejonowym Ośrodkiem Pomocy Rodzinie - zaznacza Homis.