Na dworze mróz? Włóż skarpetki. Uwaga na odmrożenia

Ze statystyk Zachodniopomorskiego Oddziału NFZ wynika, że najwięcej przypadków odmrożeń z martwicą tkanek dotyczy stawu skokowego i stopy (to bardzo często efekt chodzenia zimą przez młodych ludzi - zgodnie z obowiązującymi kanonami mody - bez skarpetek, za to w spodniach odsłaniających kostkę).

Kiedy dochodzi do odmrożeń? Kiedy ciało poddane zostanie działaniu niskiej temperatury, poniżej 0 st. C, a także jak jest wystawione na zimny wiatr a także wilgoć, które sprzyjają oziębieniu tkanek, nawet przy temperaturach w plusie. Do odmrożenia dochodzi szybciej, kiedy dokucza nam głód, jesteśmy osłabieni, zmęczeni, odwodnieni, znajdujemy się na dużej wysokości lub chorujemy na cukrzycę. Dzieci i osoby starsze, ze względu na szybką utratę ciepła, są bardziej podatne na odmrożenia.

Jak podkreślają specjaliści innym, równie często występującym powodem odmrożenia, jest alkohol. Spożywanie go w niskich temperaturach zwiększa ryzyko jego wystąpienia. U osób będących pod jego wpływem, rozszerzają się naczynia krwionośne, co powoduje złudne poczucie rozgrzania. W rzeczywistości doprowadza to do utraty ciepła przez skórę.

Ze statystyk wynika, że odmrażamy sobie najczęściej palce rąk i stóp, policzki, brodę, nos i uszy a także nadgarstki, kolana i podudzia, a także okolice stawu skokowego i stopy. Co ważne przy długim czasie ekspozycji na działanie zimna, skutki niedokrwienia i niedotlenienia tkanek mogą być nieodwracalne. W skrajnych przypadkach dochodzi nawet do martwicy i amputacji fragmentów obumarłych tkanek.

Jak chronić się przed odmrożeniem? Lekarze zalecają:

• Ubieraj się ciepło, nie zapominając o rękawiczkach, czapce i szaliku.
• Ruszaj się. Aktywność fizyczna pobudza krążenie krwi, dzięki czemu robi nam się cieplej.
• Unikaj wilgoci. Wybieraj ubrania i obuwie nieprzemakające.
• Chroń się przed chłodnym wiatrem. Zakrywaj twarz i uszy. Schroń się w miejscu zacisznym.
• Mierz siły na zamiary. Gdy odczuwasz zimno, nie zwlekaj, rozpocznij stopniowe ogrzewanie organizmu.

Ale rozgrzewanie też trzeba robić z głową. Wyziębione miejsce należy ogrzewać powoli - nie wolno wkładać rąk do gorącej wody, bo może dojść do szoku termicznego. Najlepiej dłoń zanurzyć w letniej wodzie i powoli zwiększać temperaturę wody do około 40°C.

W sytuacji kiedy pomimo rozgrzewania nie ma poprawy, a przemrożona skóra jest wciąż kredowo biała, zaczerwieniona a nawet fioletowa, zaczyna piec, pojawia się obrzęk i tracimy w niej czucie, trzeba jak najszybciej zgłosić się do lekarza.

Od lat mówimy o ociepleniu klimatu a (według danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej), średnia temperatura powietrza stale się podwyższa - przykład, w styczniu 2023 r. wyniosła w Polsce 2,9°C i była aż o 4 stopnie wyższa od średniej tzw. wieloletniej dla tego miesiąca. Mimo to, porównując rok 2022 z 2023, liczba osób, którym udzielono świadczenia związane z odmrożeniami nie uległa znacznemu zmniejszeniu. W naszym regionie oscyluje w granicach około osiemdziesięciu przypadków rocznie!

W sytuacji nagłego zagrożenia utraty zdrowia należy dzwonić, z telefonu stacjonarnego pod numer 999 a z telefonu komórkowego pod numery 999 lub 112.

Całodobowo działają izby przyjęć (IP) i szpitalne oddziały ratunkowe (SOR). W sytuacji zagrażającej życiu udzielona może też być pomoc przez podmiot, który nie ma umowy z NFZ.

Więcej informacji o odmrożeniach można znaleźć w Poradniku Pacjenta Narodowego Funduszu Zdrowia.