Kulisy zdrowia: Cukrzyca. Potrafi zaatakować znienacka. Konsekwencje? Bardzo poważne [WIDEO]

Kilka postaci cukrzycy

Wyróżniamy dwa główne typy cukrzycy typ I i typ II. W typie pierwszym mamy do czynienia z bezwzględnym brakiem produkcji insuliny. Leczenie insuliną trwa w tym wypadku od początku do końca życia. W typie II insulina jest produkowana, ale jest jej za mało lub nie działa tak jak potrzeba.

Istnieją też inne typy cukrzycy związane np. z uszkodzeniami trzustki a także cukrzyca ciężarnych. Przyczyną powstania cukrzycy ciężarnych są zmiany w gospodarce hormonalnej. Ta postać cukrzycy kończy się wraz z rozwiązaniem ciąży, może jednak zdarzyć się, że powróci w przyszłości, w postaci cukrzycy typu drugiego, co dotyczy przeważnie kobiet, które nie przestrzegają zaleceń sposobu odżywiania i trybu życia. Na szczęście teraz w ramach badań profilaktycznych w czasie ciąży, obowiązkowo wykonuje się badanie krzywej cukrowej. Wykrycie cukrzycy u ciężarnych jest bardzo ważne z uwagi na zdrowy rozwój dziecka. Jeśli chorobę zdiagnozuje się u takiej kobiety, musi ona być prowadzona przez diabetologa.

Groźne powikłania

Jeśli chodzi o powikłania cukrzycy, dzielimy je na ostre i przewlekłe. Do ostrych zalicza się hipoglikemię dotyczy ona nie tylko osób z cukrzycą typu pierwszego i może prowadzić do utraty przytomności i śpiączki. Charakterystycznym objawem cukrzycy pierwszego typu jest spadek masy ciała, nadmierne pragnienie i wielomocz. Ten typ cukrzycy przebiega gwałtownie i dotyczy dzieci i młodzieży.

Mamy też cukrzycę typu lada, to jest tak jakby cukrzyca typu I, która pojawia się u osób w starszym wieku.
Powikłania przewlekłe to takie, na które "pracujemy" latami. Są to uszkodzenia wzroku, nerek, neuropatie, zespół stopy cukrzycowej, który nieleczony może prowadzić nawet do amputacji kończyn. Pojawiają się przy cukrzycy typu II, bo choroba ta niewykryta może towarzyszyć nam przez wiele lat. Dopiero, kiedy trafiamy do szpitala np. ze złamaną nogą, lekarze przypadkowo ją odkrywają. Może się to zdarzyć też przy okresowych badaniach w pracy, przy rutynowej wizycie u okulisty, który w dnie oka dostrzeże charakterystyczne zmiany, czy u ginekologa, którego zaniepokoją częste infekcje. Infekcje narządów moczowych i

płciowych mogą dotyczyć także mężczyzn. U panów częstym symptomem cukrzycy drugiego typu są również problemy z potencją. Choroby idą w parze

Należy zauważyć, że cukrzyca jest czynnikiem ryzyka chorób naczyniowo-sercowych, często współistnieją z nią nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca, stan po zawale, miażdżyca. Cukrzyca sprzyja rozwojowi tych chorób. Rzadko zdarza się, by pacjent chorował tylko i wyłącznie na cukrzycę.

Kilka pytań do Katarzyny Mandes, spec. pielęgniarstwa diabetologicznego ze szpitala w Szczecinie Zdunowie.

Jakie są prawidłowe wartości cukru we krwi?
Górna granica poziomu glukozy we krwi u zdrowego człowieka to wartość 99 mg/dl. Oczywiście mówimy tu o wyniku z krwi pobieranej z naczyń żylnych i na czczo. U osób chorych na cukrzycę jest to 70 do 110 mg/dl na czczo i do 140/160mg po posiłku. Normy glikemii są ustalane przez lekarza indywidualnie, mając na uwadze wiek pacjenta, obecność powikłań.

Jak leczy się cukrzycę?
W typie I mamy leczenie insuliną od początku do końca życia. Pacjent podaje sobie insulinę kilka razy dziennie. Do podawania insuliny służą wstrzykiwacze, ale coraz bardziej powszechne szczególnie w typie I są pompy insulinowe, które są dużym ułatwieniem szczególnie dla najmłodszych pacjentów. W II typie cukrzycy podstawowym leczeniem, obok farmakoterapii, jest przestrzeganie zasad zdrowego żywienia. Odżywiamy się zdrowo, to znaczy spożywamy głównie węglowodany złożone, w postaci ciemnego pieczywa, kaszy, makaronów, ograniczamy potrawy słodkie takie jak dżemy, ciasta, napoje gazowane itd. Spożywamy świeże warzywa, mięso i wędliny drobiowe, "zdrowe" tłuszcze (np. ryby) i pijemy wodę w ilości 1,5 do 2 litrów na dobę. Bardzo ważnym krokiem jest zwiększenie aktywności fizycznej. Spacery, ruch na świeżym powietrzu, to jest zdrowe w każdym wieku. Pacjent chory na cukrzycę każdego typu powinien zadbać o regularny wysiłek fizyczny.

Podczas ruchu cukier może jednak spaść zbyt nisko.
Pacjent musi być świadomy swojej choroby, powinien być dobrze wyedukowany. Wychodząc z domu, szczególnie mając na uwadze aktywność fizyczną, chory na cukrzycę powinien zabrać ze sobą coś słodkiego, może to być sok, kostki cukru i dodatkowa kanapka. Jeśli poziom cukru jest zbyt niski, organizm daje nam o tym znaki. Jest to drżenie rąk, kołatanie serca, zlewne zimne poty, uczucie niepokoju. Pacjent powinien wtedy jak najszybciej spożyć węglowodany proste, aby uniknąć omdlenia. Namawiamy pacjentów, aby dla swojego bezpieczeństwa nosili na ręku opaski informujące o chorobie.

Czy z tą chorobą można normalnie funkcjonować?

Oczywiście że można. Cukrzyca jest chorobą wymagającą codziennych zabiegów, ale można z nią funkcjonować przy odpowiednim wyedukowaniu co do odżywiania, farmakoterapii itp. Są tacy pacjenci, którzy chorują od lat. Pracują, podróżują, żyją normalnie. Wszystko zależy od samodyscypliny i poziomu zaangażowania i wiedzy.

Gdzie tę wiedzę zdobywać?
W Specjalistycznym Szpitalu w Zdunowie od około 12 lat prowadzimy gabinet edukacyjny dla chorych na cukrzycę pacjentów naszego szpitala. Każdy pacjent jest edukowany co do istoty samej choroby i prowadzeniu samokontroli w domu. Otrzymuje cenne informacje związane z zasadami odżywiania, radzenia sobie z hipoglikemią itp. Dzięki dofinansowaniu od miasta prowadzimy program profilaktyczny "Szkoła cukrzycy". Wydajemy poradniki, kupujemy opaski, saszetki z cukrem. W Szczecinie działa też Cukrzycowe Centrum Edukacyjne dla osób ze zdiagnozowaną cukrzycą, które mieści się w przychodni przy ul. Kadłubka. Każdy może z niego skorzystać, bez skierowania.