Badania prenatalne - dla zdrowia matki, dla zdrowia dziecka

Zacznijmy od tego po co wykonuje się badania prenatalne? Dlaczego są tak ważne?

- dr n. med. Krzysztof Mędrek - Pod hasłem badania prenatalne kryją się tak naprawdę wszystkie badania wykonywane od chwili poczęcia do chwili narodzin dziecka. W powszechnym rozumieniu, a zarazem w uproszczeniu, to przesiewowe badania ultrasonograficzne, a także dodatkowe testy wykonywane w celu oceny prawidłowości rozwoju nienarodzonego jeszcze człowieka.

- dr n. med. Marek Bilar - Podstawowe pytanie zadawane przez przyszłych rodziców brzmi - czy nasze dziecko jest zdrowe? A pod hasłem zdrowia kryje się niezliczona ilość zagadnień. Od szeregu badań oceniających stan zdrowia ciężarnej przez pryzmat chorób przewlekłych wpływających na rozwój płodu (np. cukrzyca, nadciśnienie, inne zaburzenia metaboliczne), aż po czynniki infekcyjne (toksoplazmoza, cytomegalia, itd.) i przyjmowane leki. Dlatego też tak istotną rolę odgrywają badania skoncentrowane na ocenie prawidłowości rozwoju samego płodu.

Czy badania prenatalne mają charakter inwazyjny? Czy mówimy tylko o pobraniu krwi i USG?

- K.M - Podstawowym narzędziem jest oczywiście nieinwazyjna i co do zasady bezpieczna ultrasonografia. Celem badań USG jest ocena budowy płodu, wykrywanie obecności wad i anomalii rozwojowych (np. wady serca, nerek, itp.), często także zmian mniejszych, nie do końca charakterystycznych, mogących wskazywać na ryzyko chorób z kręgu schorzeń genetycznych. Mam na myśli zaburzenia takie jak, np. Zespoły Downa, Edwardsa, czy Turnera. Wykorzystując dodatkowo badania z krwi matki potrafimy też zwiększyć czułość i poszerzyć zakres wykrywanych chorób - w tym schorzenia wikłające prawidłowy przebieg ciąży np. nadciśnienie ciążowe (preekflampsja) czy zahamowanie wzrastania u płodu.
W sytuacji, gdy na podstawie przeprowadzonych badań lub w oparciu o wywiad rodzinny mówimy o wysokim ryzyku choroby genetycznej z pomocą przychodzi diagnostyka inwazyjna, pozwalająca na udzielenie konkretnej odpowiedzi dotyczącej wielu chorób genetycznych.

Jakie są kryteria kwalifikacyjne do przeprowadzenia konkretnych badań prenatalnych? Czy wiek matki, historia rodziny albo wcześniejsze ciąże odgrywają rolę w wyborze odpowiednich testów?

- M.B. - Dokładnie tak. Wszystkie te czynniki uwzględniamy proponując konkretne postępowanie w ciąży. Zwykle postępujemy zgodnie z rekomendowanym schematem. Niekiedy jednak mając określony wywiad, możemy od razu kierować się w stronę diagnostyki inwazyjnej z pominięciem wcześniejszych metod.

Czy badania są w stanie zapewnić pełną pewność co do stanu zdrowia dziecka przed narodzeniem, czy pozostaje pewien margines niepewności?

- K.M. - Niestety, nie na wszystkie pytania jesteśmy w stanie odpowiedzieć. Każde wykonywane przez nas badanie ma określoną czułość i ściśle ograniczony zakres. Prawidłowe wyniki badań znacząco zwiększają szansę na zdrowie, ale nie dają 100 proc. pewności.

Jakie są procedury postępowania w przypadku wykrycia nieprawidłowości? Na jakie wsparcie może liczyć kobieta?

- M.B. - Wszystko zależy od rodzaju wykrytej nieprawidłowości. Część wykrytych zaburzeń pozwala odpowiednio pilotować pacjentkę i dziecko w ciąży, inne wskazują na konieczność wykonania leczenia jeszcze w łonie matki lub odpowiednie zaplanowanie porodu i postępowania z dzieckiem po urodzeniu. Jest też niestety grupa schorzeń mających charakter nieodwracalny. W takiej sytuacji możemy spróbować określić przyczynę i ryzyko wystąpienia choroby w kolejnej ciąży.

A czy badania prenatalne niosą za sobą ryzyko skutków ubocznych?

- K.M. - Część diagnostyki prenatalnej określana jako nieinwazyjna jest co do zasady bezpieczna i nie niesie za sobą ryzyka dla matki i dziecka. Z kolei procedury inwazyjne, zarówno te diagnostyczne, jak i lecznicze związane są niestety z mniejszym lub większym ryzykiem. Wszystkich informacji zawsze udzielamy podczas konsultacji.

ul. E. Kwiatkowskiego 1/27 lok. 6
Szczecin (wejście Cukrowa Office, II piętro)
tel.: 510 777 636
@: [email protected]
www.gabinetycukrowa.pl