Uchodźcy w woj. zachodniopomorskim i pomoc dla nich. Pytania gs24.pl i odpowiedzi wojewody - trzy tygodnie po początku wojny

Na jaką pomoc mogą liczyć uchodźcy z Ukrainy w województwie zachodniopomorskim?
Pomoc udzielana jest uchodźcom z Ukrainy na każdym etapie ich pobytu w Polsce. Pomoc państwa skupia się na zaopiekowaniu osobami, które nie mają tu miejsca do zamieszkania. Naturalnie, na terenie naszego województwa większość przybywających osób, które nie mają miejsca do zatrzymania się, trafia do Szczecina. Na Dworcu Głównym PKP już 26 lutego uruchomiliśmy punkt informacyjny. Obywatele Ukrainy, którzy tam trafiają, mogą liczyć na informację udzielaną przez pracowników Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego i wolontariuszy oraz bardzo duże wsparcie strażaków i żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej. Dzięki zaangażowaniu organizacji i stowarzyszeń: Polites, MI-Gracja, Refugees Szczecin, Domu Kultury „Słowianin”, Towarzystwa Przyjaciół Dzieci oraz diecezjalnego Caritas, a także wielu indywidualnych wolontariuszy, uchodźcy otrzymują na dworcu ciepły posiłek, wsparcie ze strony tłumaczy, mogą zostawić swoje dzieci w punkcie zabaw pod okiem wykwalifikowanych opiekunów. Ci, którzy potrzebują odpoczynku i noclegu, kierowani są do punktu recepcyjnego przy al. Piastów 40A oraz przy ul. Sowińskiego 7 w Szczecinie. Tam mogą odpocząć i wziąć prysznic. Na miejscu zapewniona jest opieka medyczna w razie potrzeby oraz 3 posiłki dziennie. W punktach recepcyjnych uchodźcy przebywają od kilku godzin do maksymalnie jednego dnia, a następnie są relokowani do docelowego miejsca dłuższego zakwaterowania. Aktualnie, w naszym wykazie na terenie województwa zachodniopomorskiego mamy zadeklarowanych 556 obiektów, w których uchodźcy mogą liczyć na schronienie. Połowa miejsc w tych obiektach jest wolna, więc bez przeszkód kierujemy do nich osoby zgłaszające się do punktu recepcyjnego.

Czy możemy oszacować, ilu uchodźców jest już w regionie?
Dokładne liczby będą znane po uzyskaniu numerów PESEL przez uchodźców, którzy do nas trafili. Na ten moment szacujmy, że jest to około 70 tysięcy osób.

Ilu uchodźców jesteśmy w stanie przyjąć docelowo?
Zgodnie ze stanowiskiem MSWiA przyjmiemy tylu uchodźców z Ukrainy, ilu będzie potrzeba. Nikomu nie odmówimy niezbędnej pomocy. W związku z tym nie mówimy o liczbach dotyczących możliwości przyjmowania uchodźców. Pamiętajmy, że mówimy o osobach, które musiały nie ze swojej woli opuścić domy i swój kraj ze względu na zagrożenie życia, spowodowane brutalną, zbrodniczą agresją Rosji.

Komu należy się dofinansowanie za przyjęcie uchodźców? Jakie formalności trzeba spełnić, aby otrzymać pieniądze? O jakie kwoty można się ubiegać?
Dofinansowanie, na czas nie dłuższy niż 60 dni, wynosi 40 zł za dzień za osobę, której udzielone zostało schronienie i wyżywienie. Nie ma znaczenia data złożenia wniosku o refinansowanie. Pomoc finansowa zostanie udzielona od dnia przyjęcia do domu uchodźców z Ukrainy. Okres wypłaty świadczenia może być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach (art.13 Ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa).

Czy osoby, które spontanicznie przyjęły pod swój dach uchodźców w pierwszych dniach wojny, ale nikomu tego do tej pory nie zgłaszały, również mogą liczyć na wsparcie?
Nie ma znaczenia data złożenia wniosku o refinansowanie. Pomoc finansowa zostanie udzielona od dnia przyjęcia do domu uchodźców z Ukrainy. Okres wypłaty świadczenia może być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach (art.13 Ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa). Warunkiem otrzymania środków jest złożenie wniosku. Samorząd na jego rozpatrzenie będzie miał miesiąc. Przyznanie lub wypłata świadczenia może być uzależniona od weryfikacji warunków zakwaterowania i wyżywienia. Świadczenie nie będzie przysługiwało, jeśli w złożonym wniosku znajdą się informacje nieprawdziwe. Jeśli podmiotem zapewniającym zakwaterowanie i wyżywienie jest jednostka organizacyjna, osoba prawna albo przedsiębiorca, wojewoda ma prawo zdecydować o podniesieniu tej kwoty. Może nastąpić to również w przypadku, jeśli zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy zapewnione było przed dniem wejścia w życie ustawy.

Co z hotelami i pensjonatami, które zgłosiły się do pomocy i zaoferowały miejsca? Początkowo mieli proponowane 110 zł za dobę od osoby, teraz jest to 40 zł. Już słychać głosy, że części przedsiębiorców i właścicieli takich obiektów nie będzie na to stać. Jak ten problem będzie rozwiązany? Czy hotele mają obowiązek zapewnić także wyżywienie?
Dzięki możliwości negocjacji nowa stawka w hotelach może wynieść więcej niż 40 złotych. W naszym województwie dysponujemy bazą dostępnych noclegów w hotelach, ponadto stale poszerzamy ją o nowe miejsca. Hotele przyjmujące uchodźców, mają obowiązek zapewnienia im wyżywienia.

Ile pieniędzy wojewoda przeznaczy na pomoc uchodźcom? I co to będą za pieniądze? (np. prezydent Krakowa przyznał, że bierze je z rezerwy przeznaczonej na walkę z powodziami).
Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy wprowadza fundusz pomocy dla uchodźców, który wynosi blisko 8 mld złotych. Z tej kwoty 3,5 mld złotych zostanie przeznaczonych na wydatki samorządów, wojewodów, czy organizacji pozarządowych, które od początku wojny pomagają Ukraińcom. Pierwsze pieniądze mogą zostać wypłacone samorządom przez wojewodów jeszcze w tym tygodniu. Warunkiem wypłaty środków jest szybkie przekazanie przez gminy informacji wojewodom o poniesionych dotąd kosztach pomocy Ukraińcom. Te samorządy, które informacje już przekazały, mogą otrzymać pierwsze pieniądze już w piątek.

Urzędy w dużych miastach (takie obietnice otrzymały m.in. Warszawa i Kraków) dostaną wsparcie z administracji centralnej w postaci dodatkowych pracowników do obsługi interesantów z Ukrainy (m.in. wydawanie numerów PESEL). Jak to zostanie rozwiązane w naszym regionie? Czy urzędy otrzymają jakiekolwiek wsparcie kadrowe?
Administracja rządowa i samorządowa stoi dziś przed ogromnym wyzwaniem - zapewnieniem efektywnej pomocy dla setek tysięcy uchodźców z objętej wojną Ukrainy. W skali kraju setki pracowników administracji rządowej jest do dyspozycji samorządów, aby wspierać proces nadawania numeru PESEL. Do urzędów trafi kolejne wsparcie (2 tys. nowych stacji mobilnych oraz 1,5 tys. zestawów stacjonarnych), które zwiększy możliwości obsługi uchodźców. Obywatele Ukrainy będą mogli załatwiać urzędowe sprawy przez profil zaufany, a poprzez aplikację mObywatel będą mieli możliwość posiadania elektronicznego dokumentu tożsamości.

Jak Pan ocenia dotychczasowe działania pomocowe? Co funkcjonuje dobrze, a co jeszcze trzeba poprawić?
Zakres różnych form wsparcia dla uchodźców z Ukrainy jest niezwykle szeroki. Pomagają instytucje rządowe i samorządy, służby mundurowe, stowarzyszenia i organizacje, kościoły, osoby prywatne, firmy, uczelnie – nie sposób wymienić wszystkich. Pomagających jest tak wielu, że czasami zawodzi komunikacja na poszczególnych szczeblach. Dodatkowo część mediów i osób prywatnych próbuje tworzyć rankingi najbardziej zaangażowanych – świadomie lub nie pomijając w nich aktywność np. instytucji państwowych w tym służb mundurowych. Podkreślam, że jeszcze przed rosyjską agresją na Ukrainę na szczeblu rządowym trwały przygotowania do pomocy uchodźcom. Wsparcie ze strony Polski dla obywateli uciekających z Ukrainy przed wojną, którą rozpętała Rosja, zostało uruchomione natychmiast. Szybko zareagowaliśmy również na terenie naszego województwa, uruchamiając punkt informacyjny na dworcu PKP w Szczecinie oraz punkt recepcyjny i miejsce tymczasowego zakwaterowania przy Al. Piastów, rozszerzony następnie o halę przy ul. Sowińskiego. W tych miejscach całodobowe dyżury od początku pełnią pracownicy urzędu i inspekcji wojewódzkich, wspomagani przez nieocenionych wolontariuszy. Pracownicy naszego urzędu wojewódzkiego obsługują również całodobową infolinię dla obywateli Ukrainy, która ruszyła już drugiego dnia po wybuchu wojny. Uchodźcy korzystający z miejsc przy al. Piastów i ul. Sowińskiego trafiają do utworzonych przez samorządy, instytucje rządowe oraz kościoły i osoby prywatne miejsc transportem zapewnianym przez urząd wojewódzki, Państwową Straż Pożarną, Państwową Straż Łowiecką oraz WOPR. W zasadzie w każdym miejscu w pomoc zaangażowani są strażacy – zarówno PSP, jak i OSP oraz funkcjonariusze Policji. Na mój wniosek wszystkie działania wspierają Wojska Obrony Terytorialnej. Należy pamiętać o tym, że nie każda praca wykonywana na rzecz uchodźców jest widoczna w świetle kamer. W zasadzie codzienne, nie wyłączając weekendów Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji organizuje wideonarady, w których uczestniczy kierownictwo tego resortu, wszyscy wojewodowie, przedstawiciele innych ministerstw, służb i instytucji państwowych, celem oceny bieżącej sytuacji dot. uchodźców i odpowiedniej koordynacji pracy urzędów i służb, aby niesiona pomoc była skuteczna i możliwe kompleksowa. Ponadto jestem w stałym i bezpośrednim kontakcie ze wszystkimi samorządowcami gmin, miast, powiatów naszego województwa. Uważam, że Państwo Polskie, celująco zdaje egzamin z solidarności i niesienia pomocy – zarówno tej dokonywanej spontanicznie przez wolontariuszy i organizacje pozarządowe, jak i tej instytucjonalnej, organizowanej przez rząd i podległe mu służby oraz przez samorządy, przyjmując rzesze obywateli Ukrainy nie jako uchodźców, ale jak gości w naszym polskim domu. Przy takiej skali potrzeb osób dotkniętych straszną tragedią, jaką jest wojna, cały czas jesteśmy pełni empatii i wierzę, że ten entuzjazm i zaangażowanie będą utrzymywały się dopóki będzie taka potrzeba. Po raz kolejny bardzo dziękuję wszystkim, którzy kierowani potrzebą serca niosą pomoc naszym sąsiadom Ukraińcom