Samorządy o utworzeniu Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry. Jest entuzjazm, ale są też obawy

Jest oddolna inicjatywa i jest wola polityczna, aby Park Narodowy Doliny Dolnej Odry powstał. To najważniejsza konkluzja z konferencji "Stwórzmy razem Park Narodowy", która odbyła się w sobotę w Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Rekreacji w Przecławiu. Nie jest jednak tak, że wszyscy zgodnym chórem mówią "tak" dla powstania parku.

- Widzę same zalety - podkreśliła Małgorzata Schwarz, wójt Kołbaskowa. To Kołbaskowo jest na ten moment jedyną gminą, która swoją zgodę na powstanie parku przypieczętowała stosowną uchwałą rady gminy. Wszystkie samorządy są zgodne w tym, że cenną przyrodę Międzyodrza trzeba chronić. Jednak idea powstania parku budzi też obawy.

- Jako Paweł Wróbel, jako wójt Widuchowej, jako mieszkaniec tych terenów, jestem całym sercem za powstaniem parku narodowego. Ale reprezentuję swoich mieszkańców, a wśród nich jest wiele obaw - przyznał włodarz Widuchowej i postawił konkretny warunek - jego zdaniem, otulina parku musi być jak najmniejsza i wręcz kończyć się wraz z granicą rzeki. Jednocześnie Widuchowa widzi w powstaniu parku ogromną szansę na rozwój turystyki.

Na ten moment największe obawy związane z powstaniem parku mają miejscowi rybacy. Ci otwarcie mówią, że nie chcą parku narodowego na Międzyodrzu. - Jesteśmy za rewitalizacją. Jest ona konieczna. Jednocześnie zdecydowanie jesteśmy też za tym, aby forma prawna ochrony pozostała taka, jak jest obecnie, czyli aby to był nadal park krajobrazowy - mówił podczas spotkania w Przecławiu Krzysztof Grzelak, Prezes Rybackiej Spółdzielni "Regalica". Podobne obawy ma część lokalnych przedsiębiorców.

- Potrzebujemy konkretów, ja nie wiem, co mam odpowiadać ludziom, którzy planują na terenie gminy nowe inwestycje - podkreślał Tomasz Miler, wiceburmistrz Gryfina, który chce, aby powstał szczegółowy dokument odpowiadający na wszystkie, nawet najdrobniejsze wątpliwości. On sam jednocześnie zaznaczał, że powstanie parku przyniesie gminie wiele korzyści, a otulina zahamuje rozlewanie się zabudowy (z czym obecnie zmaga się Gryfino). Wśród korzyści, podobnie jak inne samorządy wymieniał przede wszystkim rozwój turystyki.

- Ta idea nie może być przeciwko komuś. Ona musi integrować. W tak złożonych procesach trzeba będzie szukać kompromisów po każdej stronie. Idea jest taka, żeby tego też nie spalić, spotkania w każdej gminie są potrzebne - podsumował biorący udział w panelu samorządowym Mikołaj Dorożała, wiceminister Klimatu i Środowiska. Ogłosił także powstanie zespołu związanego z powołaniem parku na Międzyodrzu, w skład którego mają wchodzić przedstawiciele wszystkich zainteresowanych stron, w tym właśnie samorządy.

Na spotkaniu w Przecławiu byli także obecni pracownicy merytoryczni ministerstwa, którzy będą zajmowali się sprawą Międzyodrza. - My z Warszawy nie przyjedziemy i nie utworzymy państwu parku narodowego. To jest zadanie dla państwa. My możemy tylko państwa w tym procesie wspierać i odpowiadać na trudne pytania - mówiła Patrycja Zasępa, dyrektorka Departamentu Ochrony Środowiska w resorcie. - Nie będziemy zamydlać oczu. Bardzo szczerze powiemy, jakie są szanse i możliwości, ale bardzo jasno będziemy też komunikować ograniczenia związane z powstaniem parku - dodała.

O konieczności rozmowy o trudnych kwestiach mówili też sami inicjatorzy powołania Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry. - To nie jest tak, że my jako grupa żyjemy tylko splendorem tego parku, ale też zadajemy sobie te wszystkie ważne pytania. Też trafiamy na ludzi, którzy te trudne pytania zadają - powiedział w Przecławiu Michał Zygmunt z grupy inicjatywnej. - Wiemy jedno. Chcemy stworzyć precedens, który pozwoli czynić ochronę przyrody w innych miejscach. Jeśli my położymy ten projekt tutaj, to znowu zablokujemy powstawanie parków narodowych, rezerwatów i innych takich miejsc na kolejne 20 lat, a do tego dopuścić nie możemy - dodał.

Społeczna Inicjatywa "Stwórzmy Park Narodowy w Dolinie Dolnej Odry" powstała ponad rok temu. Impulsem do jej powołania była katastrofa na Odrze i konieczność pilnego zajęcia się ochroną cennej przyrody Międzyodrza. W skład inicjatywy wchodzą naukowcy, społecznicy, artyści, przedsiębiorcy i mieszkańcy nadodrzańskich miejscowości. Ich misja, to jak sami piszą, utworzenie Parku Narodowego Doliny Dolnej odry w krainie bagien i rozlewisk Międzyodrza w granicach obecnego parku krajobrazowego. Ich zdaniem "nic na tym nie stracimy, a zyskać możemy wiele, zarówno w perspektywie krótkoterminowej przyciągając turystów i dając miejsca pracy miejscowym, jak i w perspektywie długoterminowej chroniąc ekosystem i zabezpieczając okolicę przed katastrofami ekologicznymi na długie lata".

Międzyodrze to przede wszystkim ogromne bogactwo flory i fauny. Żyje tu ponad 200 gatunków ptaków, w tym także te zagrożone wyginięciem (to np. wodniczka, sowa błotna, kania ruda czy bielik). Warto wspomnieć, że na Międzyodrzu znajdują się także zabytkowe budowle hydrotechniczne, a sam teren z liczną siecią kanałów został przekształcony ręką człowieka na początku ubiegłego wieku.

Park Narodowy w Dolinie Dolnej Odry ma szansę być pierwszym nowym parkiem narodowym w Polsce powołanym po 23 latach. Obecnie najmłodszym parkiem narodowym w kraju jest Park Narodowy Ujście Warty utworzony 1 lipca 2001 roku.