Przedwojenny polski Fiat w Muzeum Techniki i Komunikacji [wideo, zdjęcia]

- To fiat 508 wersja trzecia o handlowej nazwie "junak" był to samochód, który zmotoryzował II Rzeczpospolitą, cieszył się dobrą opinią użytkowników. Była to najpopularniejsza wersja tego samochodu - mówi Stanisław Horoszko, dyrektor Muzeum Techniki i Komunikacji Zajezdnia Sztuki. - Obecnie samochód czekają prace renowacyjne, żeby odzyskał dawny blask.

Taki sam samochód można zobaczyć w filmie "Vabank", bo główny bohater Henryk Kwinto kupił go za 4 tysiące, w tym czasie kiedy kosztował 5600 złotych - zrobił dobry interes.

- Dostaliśmy go od jednego z mieszkańców Szczecina - mówi dyrektor. - Nie wziął ani złotówki. Zastrzegł sobie anonimowość.

Ciekawostką jest to, że zbiornik paliwa jest bezpośrednio w komorze silnika - dziś nie stosuje się takich rozwiązań. Zbiornik paliwa ma pojemność 31,5 l. Przy spalaniu 7 - 8 litrów na 100 km można było przejechać 300 - 400 km.

- To, co dziś byłoby mankamentem, to konieczność wymiany oleju co 2 tysiące kilometrów - dodaje Stanisław Horoszko.

W środku jest zachowana tapicerka w oryginalnym stanie. Prawdziwym rarytasem jest zespolony licznik, oprócz tego, że pokazuje prędkość, przejechany dystans to ma również po bokach poziom paliwa i poziom oleju, a w środku jest też zegar.

Do dnia dzisiejszego przetrwało niewiele egzemplarzy, zwykle w muzeach i kolekcjach prywatnych. W 1939 roku w czasie ewakuacji wiele egzemplarzy trafiło na Węgry i do Rumunii.

- Tych samochodów jest mało, w całej Europie szacuje się, że pozostało około 40 egzemplarzy - mówi muzealnik.

Na mocy umowy licencyjnej, podpisanej 21 września 1932 roku z włoską firmą FIAT, rozpoczęto montaż, a później produkcję małego samochodu osobowego Fiata 508 Balilla w Państwowych Zakładach Inżynierii w Warszawie.

Model 508 III Junak został wprowadzony do produkcji w 1935 roku. Osiągał prędkość maksymalną 100 km/h. Przy czym nazwa "junak" odnosiła się ona tylko do wersji osobowej z zamkniętą karoserią typu kareta. Podstawowa wersja, produkowana od 1935 roku, Polskiego Fiat 508 III Junak posiada karoserię dwudrzwiową. Po pewnym czasie rozpoczęto również produkcje wersji czterodrzwiowej.