Ochrona przedemerytalna - w jakich przypadkach pracodawca nie może zwolnić pracownika? Okres ochronny zawarty w Kodeksie pracy

Kodeks pracy w wielu kwestiach zabezpiecza pracowników przed zwolnieniem, w tym osoby, które osiągnęły wiek przedemerytalny. TZW ochrona przedemerytalna, bo o niej mowa, przysługuje w ściśle określonych przypadkach.

Ochrona przedemerytalna dotyczy wyłącznie osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, bez względu na to, czy jest to umowa na czas nieokreślony, czy określony. Jednak w przypadku umowy terminowej, zostanie ona rozwiązana wraz z chwilą upłynięcia czasu, na jaki została zawarta. Eksperci Randstad podkreślają, że „ochrona" nie doprowadza do jej automatycznego przedłużenia.

Zgodnie z Kodeksem pracy ochrona przedemerytalna obejmuje osoby, którym brakuje maksymalnie 4 lat do osiągnięcia prawa do pobierania emerytury. Przypomnijmy, obecny wiek emerytalny dla kobiet w Polsce wynosi 60 lat, a dla mężczyzn 65. Oznacza to, że ochrona emerytalna obejmuje panie od 56. roku życia, a panów od 61. roku życia.

Jednocześnie eksperci Randstad przypominają, że do otrzymania ochrony przedemerytalnej „trzeba legitymować się okresem zatrudnienia umożliwiającym nabycie prawa do emerytury wraz z osiągnięciem wieku emerytalnego". Jak wyjaśniają dalej, oznacza to w praktyce „udokumentowanie 20-letniego (w przypadku kobiet) lub 25-letniego (w przypadku mężczyzn) stażu pracy".

Od ochrony przedemerytalnej przysługuje kilka wyjątków. Wspomniana „tarcza” nie ochroni pracownika przed zwolnieniem dyscyplinarnym. Z ochrony nie skorzysta także pracownik, który posiada prawo do pobierania renty przysługującej z powodu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy. Kolejnym wyjątkiem jest upadłość lub likwidacja zakładu pracy, w którym zatrudniony jest pracownik uprawniony do ochrony przedemerytalnej.

Eksperci Randstad podają, że pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy także w przypadku „jeżeli wprowadza nowe zasady wynagradzania w całej firmie". Podobnie prezentuje się zależność przy zwolnieniach grupowych.

– Wówczas pracownikowi również można wręczyć wypowiedzenie zmieniające. Oprócz tego istnieje możliwość, by otrzymała je osoba objęta ochroną przedemerytalną, która utraciła zdolność do wykonywania obecnej pracy lub w sposób niezawiniony przez siebie straciła uprawnienia potrzebne do jej świadczenia – wyjaśniają eksperci.

Większość spośród ponad 10 mln rencistów i emerytów dostała już zwaloryzowane wypłaty. Od 1 marca wzrosły one o 14,8 proc. W tym roku waloryzacja jest kwotowo-procentowa z zastosowaniem gwarantowanej kwoty podwyżki w wysokości 250 zł brutto, pod warunkiem, że ktoś ma wymagany przepisami staż pracy, który w przypadku kobiet wynosi 20, a w przypadku mężczyzn 25 lat.

Według rzeczniczki ZUS, osoby, których emerytura przed waloryzacją wynosiła 1338,44 zł, po podwyżce otrzymują 250 zł więcej, czyli 1588,44 zł. W skali roku oznacza to 3 tys. zł więcej. Emerytura w wysokości 2 tys. zł wzrosła o 296 zł do kwoty 2296 zł, co oznacza dodatkowe 3552 zł w skali roku. Emeryci, którzy wcześniej dostawali z ZUS, co miesiąc 3 tys. zł po waloryzacji dostają 3444 zł (wzrost o 444 zł), co przekłada się na 5328 zł podwyżki w skali roku.

– Dzięki waloryzacji do kwoty 1588,44 zł brutto wzrosła minimalna renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renta rodzinna i renta socjalna. Natomiast minimalna renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy od marca wynosi 1191,33 zł brutto, a świadczenie przedemerytalne 1600,70 zł brutto – podaje ZUS.