Kogo wyklucza z rynku zmieniona Ustawa o Funduszach? Urzędnicy interpretują nowe przepisy, ale nie obejdzie się bez nowelizacji

Ministerstwo Finansów i Urząd Komisji Nadzoru Finansowego postanowiły wyjaśnić wątpliwości, jakie pojawiły się po wprowadzeniu w sierpniu nowych przepisów dotyczących ograniczeń w nabywaniu papierów wartościowych alternatywnych spółek inwestycyjnych („ASI”) przez inwestorów indywidualnych. Część osób uznało, że w ogóle nie można już kupować akcji ASI. Mylili się. Pytanie: kto zawinił i czy rzeczywiście trzeba znów zmieniać prawo? Nasz ekspert nie ma w tej sprawie wątpliwości.

Problem dotyczy przepisów zawartych w ustawie z dnia 16 sierpnia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku, opublikowanej w dniu 29 sierpnia 2023 r. w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa wprowadziła liczne zmiany do ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 681 ze zm., dalej: Ustawa o Funduszach), dotyczące funkcjonowania zarządzających alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi (zarządzających ASI) oraz oferowania i obrotu prawami uczestnictwa ASI.

W następstwie wprowadzonych zmian inwestorem ASI może być tylko klient profesjonalny w rozumieniu Ustawy o Funduszach.

– W tym zakresie należy wyjaśnić, że celem wprowadzonych zmian jest uregulowanie obrotu prawami uczestnictwa ASI przede wszystkim z punktu widzenia możliwości ich nabywania przez klientów detalicznych poza obrotem zorganizowanym. Zmiany te nie odnoszą się więc do takich akcji wyemitowanych przez ASI, które w dniu wejścia w życie Ustawy są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu – tłumaczy resort finansów.

Urzędnicy zaznaczają również, że nie należy interpretować wprowadzonych przepisów w sposób prowadzący do wykluczenia takich ASI z obrotu zorganizowanego. Wprowadzone przepisy ograniczające zbywalność praw uczestnictwa (akcji) ASI znajdą natomiast zastosowanie do takich akcji ASI, które nie są dopuszczone do obrotu zorganizowanego – podkreśla w komunikacje Komisja Nadzoru Finansowego. Wątpliwości do jasności nowoprzyjętych przepisów nie ma za to ekonomista Marek Zuber. Ekspert sugeruje, że przepisy miały za zadanie ograniczyć jedynie ryzyko nieprofesjonalnych inwestorów. Jeśli ktoś chce kupić akcje Orlenu czy KGHM to nie ma znaczenia, czy jest profesjonalistą, czy nie – tłumaczy Zuber. – Co innego, jeśli ASI nie są dopuszczone do publicznego obrotu, czyli nie są na giełdzie. Wtedy ich akcje może kupować tylko inwestor profesjonalny, czyli potrafiący ocenić ryzyko. I moim zdaniem to jest sensowne – komentuje ekonomista Marek Zuber.

Resort finansów oraz KNF przypominają, że istotą zorganizowanego obrotu papierami wartościowymi, jest brak ograniczeń w zbywalności tych papierów wartościowych. Zasada ta musi mieć charakter nadrzędny przy interpretacji przepisów, które znajdują zastosowanie do emitentów akcji notowanych na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu z racji wykonywanej przez nich działalności, a w tym przypadku: regulowanej działalności alternatywnych spółek inwestycyjnych.

– Gdyby intencją ustawodawcy było wykluczenie z obrotu na rynku regulowanym lub z alternatywnego systemu obrotu akcji ASI – w szczególności: dopuszczonych do takiego obrotu w dniu wejścia w życie Ustawy – uwzględnione zostałoby to w formie przepisów szczególnych wprost regulujących tę kwestię. Ten argument ma znaczenie rozstrzygające w kontekście stosowania art. 70k ust. 6 Ustawy o Funduszach, a także prowadzi do dopuszczenia możliwości nabywania i zbywania w obrocie zorganizowanym (jako obrocie wtórnym) akcji ASI przez klientów detalicznych – komentują urzędnicy.

Ministerstwo Finansów informuje, że z uwagi na pojawiające się w przestrzeni publicznej wątpliwości uczestników rynku kapitałowego związane z zastosowaniem zmienionych przepisów Ustawy o Funduszach do ASI, których akcje są dopuszczone do obrotu zorganizowanego, przygotowane zostały już odpowiednie zmiany ustawowe. Mają one wyraźnie przesądzić o tym, że przepisy te nie mają zastosowania wobec alternatywnych spółek inwestycyjnych, których akcje są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu. Jak podkreśla Urząd, zmiany te są obecnie w toku prac parlamentarnych. Do czasu ich uchwalenia inwestorom musi wystarczyć interpretacja urzędników wywiedziona z aktualnych przepisów.