Kamil Basaj: Każda z tez, którą stawiają Rosjanie, jest fałszywa

Minister Stanisław Żaryn ostrzega, że rosyjska propaganda będzie wykorzystywać obecną sytuację do dezinformacji. Czy już obserwujemy takie działania?

Rozpoznanie przestrzeni informacyjnej potwierdza aktywność Federacji Rosyjskiej w prowadzeniu działań manipulacyjnych. Myślę, że wypowiedzi pełnomocnika rządu ds. bezpieczeństwa przestrzeni informacyjnej RP w dużej mierze są oparte na predykcji scenariuszy, którymi może się dzisiaj Rosja posłużyć. Warto zauważyć, że zdarzenie, z jakim mamy do czynienia, wywołuje silne emocje. Te emocje są środowiskiem, które jest wykorzystywane do prowadzenia działań manipulacyjnych.

W kogo są wymierzone te działania?

Identyfikujemy obecnie działania skierowane przez Rosjan do różnych grup odbiorców w Polsce. W pierwszej kolejności przekazy kierowane do środowisk radykalnych, prorosyjskich, w których zdarzenie jest przedstawiane w różnych aspektach złej woli Ukrainy wobec Polski. Rzekomego prawdziwego oblicza intencji Ukrainy wobec Polski, które zdaniem tych przekazów należy rozumieć jako intencję wrogą, testującą system bezpieczeństwa państwa polskiego przed dokonaniem twardszych prowokacji. Druga, bardzo istotna oś przekazu, którą posługuje się przeciwnik to uwiarygodnienie fałszywych powodów zbrojnej napaści Rosji na Ukrainę. To jeden z bardziej niebezpiecznych wątków, jaki zidentyfikowaliśmy.

Na czym on polega?

Rosjanie w swoich wypowiedziach wskazują upadek fragmentów rakiety jako dowód na nieodpowiedzialną, prowokacyjną politykę Kijowa, z którą Rosja musiała się borykać od 8 lat. To ona w istocie jest rzeczywistym powodem tzw. rosyjskiej specjalnej operacji wojskowej. To jest oczywisty element operacji dezinformacyjnej. Każda z tez, którą stawiają Rosjanie jest fałszywa, natomiast ma na celu wpływanie na postrzeganie rosyjskiej agresji i uwiarygadniać tezy propagandowe, które wcześniej były przez Rosjan kreowane oraz wywoływać dyskusję na ten temat.

A trzeci wektor?

To dyskredytacja zdolności do zapewnienia bezpieczeństwa państwa przez siły zbrojne. Są tu poddawane w wątpliwość zdolności funkcjonowania systemów obrony przeciwlotniczej, systemów rozpoznania, radiolokacji. Komentarze, które są wywoływane pod tymi wątkami, mają sugerować odbiorcom, że państwo polskie jest nieprofesjonalne, zdestabilizowane, niezdolne do zapewnienia bezpieczeństwa swoim obywatelom.

Przy okazji dyskusji na temat Przewodowa zauważamy dużą polaryzację społeczeństwa. To celowe?

Jednym z elementów, na którym korzysta przeciwnik, jest polaryzacja społeczna. To także pewien stan w przestrzeni informacyjnej, nad którym pracował od wielu lat. Narzędzia, za pomocą których można radykalizować dyskusję poświęconą określonym wątkom, są narzędziami, które służą w operacjach długofalowych, wieloletnich, do uderzania w spójność społeczną, czyli pogłębiania polaryzacji społecznej. Im bardziej spolaryzowane społeczeństwo, tym łatwiej sterować jego emocjami.

W jaki sposób?

Chociażby inspirując przeciwstawne sobie grupy, które są elementem tej polaryzacji, do dyskutowania między sobą. Przeciwnik i jego aktywność ograniczają się wówczas do podrzucania, inspirowania i naprowadzania na tematy, które w skutek polaryzacji będą wywoływały silne emocje u obu grup.

Jak możemy się przed tym bronić?

Musimy mieć świadomość, że wszyscy jesteśmy uczestnikami przestrzeni informacyjnej. Wszyscy ją kształtujemy. Nie tylko media, ale także każdy, kto posługuje się np. swoimi mediami społecznościowymi. W tym ekosystemie wymiany informacji operuje również przeciwnik, który podszywa się pod obiekty polskie. Robi to, by zarządzać i moderować dyskurs. Wtłacza pewne wątki, które są działaniami propagandowymi Federacji Rosyjskiej. Zachowajmy więc spokój. Nie dajmy się sprowokować. Zaufajmy organom administracji państwowej. Posługujmy się wyłącznie sprawdzonymi, zatwierdzonymi przez system administracji państwa informacjami. Analiza tego incydentu jest tak wielowątkowa i złożona, że tutaj nie ma możliwości szybkiego uzyskania odpowiedzi na bardzo złożone pytania. Dlatego nie powielajmy sensacyjnych nagłówków i wspólnie dbajmy o higienę przestrzeni informacyjnej.