Nauka przyrody w wakacje? Tak, ale na własnych zasadach. Czym są studium natury i leśne kąpiele?

Wciąż narzeka się, że współczesne dzieci spędzają zbyt dużo czasu przed ekranami smartfonów. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że najmłodsi biorą przykład z rodziców. Zamiast leżeć przed telewizorem, warto więc wybrać się razem z dzieckiem na wieś, do lasu czy na łąkę.

Charlotte Mason – brytyjska nauczycielka i reformatorka – stworzyła koncepcje studium natury (nature study) oraz spacerów w naturze (nature walk). Podkreślała ona, że dla dzieci (szczególnie tych najmłodszych) bardzo ważne jest zdobywanie wiedzy „dla siebie”. W jaki sposób to robić w przypadku świata przyrody? Mason twierdziła, że prawdziwa nauka zaczyna się od obserwacji i zainteresowania danym środowiskiem. Właśnie dlatego zachęcała rodziców, by „spacerowali z dziećmi w naturze”. Jak taki spacer miałby wyglądać?

Chodzi przede wszystkim o swobodną możliwość przebywania w świecie przyrody, najlepiej w obecności dorosłego, który będzie posiadał wiedzę ze świata roślin czy zwierząt. Jak zaznacza Mason, bardzo ważne jest jednak to, by nie przekazywać dziecku suchych faktów.

– W ten sposób dzieci tworzą magazyn informacji, które powinny poprzedzać nauczanie przedmiotów ścisłych, oraz, co jest o wiele ważniejsze, uczą się poznawać i zachwycać elementami natury, jakby spotykały znajome twarze przyjaciół – zauważą Charlotte Mason.

Zarówno dorośli, jak i dzieci potrzebują bliskiego kontaktu z naturą. Odpowiedzią na to, oprócz studium natury Charlotte Mason może być japońska filozofia shinrin-yoku, czyli leśnych kąpieli. W jaki sposób zacząć ją praktykować razem z dziećmi? Pozwólmy sobie na doświadczenie tego, co daje nam świat natury. Przede wszystkim wyjedźmy na wieś, do lasu, parku, na łąkę czy w jakąkolwiek inną przestrzeń, związaną z naturą, a następnie wejdźmy całkowicie w ten świat.

Być może leśna kąpiel będzie dobrą okazją do tego, byśmy to my-dorośli tym razem nauczyli się czegoś od dzieci. Zapomnijmy o pracy i zmartwieniach i po prostu bądźmy obecni w świecie natury. Szybko może okazać się, że wrócimy do domu spokojniejsi, bardziej wyciszeni i zrelaksowani, a dzieci – wybiegane i zmęczone.

Lato to także doskonała okazja do tego, by zainteresować się survivalem i bushcraftem. Budowanie szałasów czy nocowanie w lesie – na przykład realizując program „Zanocuj w lesie” – może być ciekawym doświadczeniem i doskonałą, praktyczną lekcją dla dzieci.

Źródło:
A. Chlebny-Harabasz, "Studium natury i czytanie. Fundament nauk przyrodniczych", [w:] Magazyn Kreda, nr 2/2022.