Spis treści
- Święto Trzech Króli 2024. Czy 5 stycznia jest wolny?
- Święto Trzech Króli, czyli Uroczystość Objawienia Pańskiego. Na czym polega?
- Historia święta Trzech Króli
- Kim byli Trzej Królowie? Imiona, symbolika i tradycje
- Legendy związane z postaciami Trzech Króli. Mędrców ze Wschodu było więcej?
- Co symbolizują dary Trzech Króli?
- Święto Trzech Króli. Tradycje kiedyś i dziś
Święto Trzech Króli 2024. Czy 5 stycznia jest wolny?
Uroczystość Objawienia Pańskiego, która ma miejsce 6 stycznia, to dzień ustawowo wolny od pracy i szkoły. Oznacza to, że zarówno pracownicy, jak i uczniowie mają wtedy wolne. W tym roku uroczystość wypada wyjątkowo niefortunnie (sobota), przynajmniej jeżeli chodzi o osoby związane z oświatą. Pracownicy, którzy objęci są Kodeksem Pracy mogą z kolei – zgodnie z przepisami – odebrać dzień wolny za to święto. Przypominamy jednak, że nauczyciele, którzy podlegają pod Kartę Nauczyciela nie mają możliwości odebrania dnia wolnego za święto przypadające w sobotę.
Z kolei niektórzy uczniowie mogą mieć wolne 5 stycznia, jeśli dyrektor ustanowił ten dzień dniem wolnym od zajęć dydaktycznych, w związku z tzw. dniami dyrektorskimi.
Warto przypomnieć, że święto Trzech Króli nie zawsze było dniem wolnym. W zasadzie jest tak od niedawna, bo dopiero od 2011 roku. Po wojnie dzień ten również był ustawowo wolny, zmieniło się to jednak w 1960 roku. Dopiero po pięćdziesięciu latach, przy okazji zmian w Kodeksie Pracy, zadecydowano, że święto Objawienia Pańskiego ponownie będzie dniem wolnym.
Święto Trzech Króli, czyli Uroczystość Objawienia Pańskiego. Na czym polega?
Objawienie Pańskie to chrześcijańska uroczystość, która ma na celu przypomnienie wierzącym, że Bóg prawdziwie wszedł w historię człowieka. Tego dnia w kościołach czyta się fragment Ewangelii według św. Mateusza, który opowiada o mędrcach oddających pokłon Jezusowi.
Obecnie chrześcijanie oprócz obowiązkowej mszy świętej, przy pomocy poświęconej kredy podpisują swoje drzwi: C + M + B (lub: K + M + B), a także palą kadzidło w swoich domach. Coraz popularniejsze są także orszaki Trzech Króli, które przechodzą ulicami zarówno małych, jak i większych miast. Warto wiedzieć, że święto Objawienia Pańskiego nazywane jest także epifanią.
Historia święta Trzech Króli
Święto Objawienia Pańskiego jest jednym z najstarszych świąt w tradycji chrześcijańskiej. Swoimi korzeniami sięga do III wieku. Wówczas łączyło się ono ze świętami Bożego Narodzenia. Podział tych dwóch uroczystości nastąpił pod koniec IV wieku, wtedy to głównym elementem tego święta stało się wydarzenie, jakim jest oddanie pokłonu małemu Jezusowi przez mędrców ze Wschodu i ofiarowanie Mu darów: złota, kadzidła i mirry.
Kim byli Trzej Królowie? Imiona, symbolika i tradycje
We wspomnianym fragmencie Ewangelii nie padają imiona Trzech Króli, są oni określani jako „Mędrcy ze Wschodu”. Zgodnie z tradycją sięgającą czasów średniowiecza noszą oni imiona: Kacper, Melchior i Baltazar. Są różne teorie dotyczące tego, skąd pochodzili Trzej Królowie. Jeden z apokryfów mówił o tym, że byli oni braćmi pochodzącymi z Persji. Inne opowieści głoszą, że Trzej Królowie pochodzili z różnych zakątków świata, każdy z nich symbolizował inny okres w życiu i pochodzenie:
- Kacper – w sztuce bożonarodzeniowej (np. w szopkach) przedstawiany jest najczęściej jako młoda osoba czarnoskóra. Kacper miałby symbolizować Afrykę.
- Melchior – przedstawiany jako mędrzec z długą brodą. Kontynent, który symbolizuje to Europa.
- Baltazar – najczęściej przedstawiany jako mężczyzna w średnim wieku o krótko przystrzyżonej, czarnej brodzie. Symbolizuje Azję.
Różny wiek Trzech Króli miał z kolei symbolizować poszczególne etapy w życiu człowieka. W ten sposób podkreślało się, że Bóg objawia się wszystkim ludziom, niezależnie od ich wieku czy miejsca pochodzenia. Co ciekawe, Trzej Królowie, tak naprawdę królami nie byli. Określa się ich w ten sposób przez błędne tłumaczenia. Biblijni „Mędrcy ze Wschodu” to tak naprawdę astrologowie.
Legendy związane z postaciami Trzech Króli. Mędrców ze Wschodu było więcej?
Przez lata narosło wiele legend, tradycji i historii związanych z postaciami Trzech Króli. Niektóre z nich mówią o tym, że w rzeczywistości było ich nie trzech, ale czterech, dziesięciu czy nawet dwunastu. Ciekawa jest jedna ze słowiańskich opowieści, która mówi o królu pochodzącym z naszych okolic.
On również chciał oddać hołd Dziecięciu, wybrał się więc w drogę, napotkał jednak chorych i potrzebujących. Pomógł im więc, a w międzyczasie sam zachorował. Gdy wreszcie powrócił do zdrowia i dotarł do celu, jakim było Betlejem, gwiazda świeciła nie nad żłóbkiem, ale nad krzyżem Chrystusa. Wówczas cierpiący Jezus miał powiedzieć mu, że najcenniejszym darem, jaki mężczyzna Mu ofiarował, jest dobrze przeżyte życie.
Warto zaznaczy, że nie bez znaczenia jest symboliczna liczba trzy w kontekście Mędrców ze Wschodu. W tradycji chrześcijańskiej oznacza ona pełnię. Ponadto są trzy Osoby Boskie: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty.
Co symbolizują dary Trzech Króli?
Trzej Królowie Dzieciątku Jezus przynieśli dary: złoto, kadzidło i mirrę. Bardzo ważna jest ich symbolika:
- Złoto – symbolizowało godność królewską Chrystusa.
- Kadzidło – symbolizowało godność kapłańską Jezusa.
- Mirra – symbolizowała męczeńską śmierć.
Święto Trzech Króli. Tradycje kiedyś i dziś
Na przestrzeni wieków i lat powstało sporo różnych tradycji związanych ze świętem Objawienia Pańskiego. Niegdyś chodzono po domach i śpiewano pieśni, związane z Trzema Królami, częstowano dzieci rogalami zwanymi „szczodrakami”, a także święcono dom kadzidłem – ten ostatni zwyczaj funkcjonuje do dziś.
Z kolei w XVIII wieku upowszechniła się tradycja święcenia kredy i podpisywania nią domu. Zazwyczaj na drzwiach zamieszcza się pierwsze trzy litery imion Trzech Króli: K + M + B lub pierwsze litery od łacińskiego wyrażenia Christus Mansionem Benedicat (Niech Chrystus Błogosławi temu domowi): C + M + B.
Od kilku lat popularność zyskują orszaki Trzech Króli. Ich uczestnicy przebierają się za Mędrców ze Wschodu, na głowach mają korony i śpiewają pieśni bożonarodzeniowe oraz kolędy.