Zachodniopomorskie Noble za 2018 rok. Oto nasi najlepsi naukowcy z naszego regionu [ZDJĘCIA]

Nagrody wręczane są od 2000 roku. Przyznaje je Zachodniopomorski Klub Liderów Nauki, który skupia wybitnych naukowców. Nagradzane prace reprezentują najwyższy standard, są wdrożone lub opatentowane a publikacje są notowane na tak zwanej liście filadelfijskiej. Laureaci otrzymują nagrody pieniężne.

- Zachodniopomorskie Noble od początku zostały pomyślane jako maksymalnie sprawiedliwa, sparametryzowana wycena tego, co się dzieje w nauce - mówi prof. Jan Lubiński, pomysłodawca i organizator konkursu. - Polityka nie ma tu żadnego znaczenia, sympatia także, liczy się tylko twarda kalkulacja tych parametrów, które są rozpropagowane na świecie. Według tych zasad funkcjonujemy i mam nadzieję, że ten kierunek utrzymamy, bo jest to po prostu sprawiedliwa ocena.

Laureatami Zachodniopomorskich Nobli za rok 2018 zostali:

• W dziedzinie nauk humanistycznych dr hab. Radosław Ptaszyński z Zakładu Historii XIX i XX w. Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego za monografię „Stommizm. Biografia polityczna Stanisława Stommy”
• W dziedzinie nauk podstawowych prof. dr hab. inż. Sławomir M. Kaczmarek z Instytutu Fizyki, Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki, Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie za spektroskopowe badania nowych materiałów o znaczeniu praktycznym.
• W dziedzinie nauk technicznych dr hab. inż. Karol Fijałkowski z Wydziału Biotechnologii i Hodowli Zwierząt ,Katedry Immunologii ,Mikrobiologii i Chemii Fizjologicznej Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, za badania podstaw technologii otrzymywania celulozy bakteryjnej.
• W dziedzinie nauk ekonomicznych dr inż. Jarosław Wątróbski z Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego, za cykl artykułów poświęconych opracowaniu zbioru sformalizowanych wytycznych doboru metod wielokryterialnych do zadanej sytuacji decyzyjnej
• W dziedzinie nauk rolniczych dr inż. Małgorzata Mizielińska z Wydziału Nauk o Żywności i Rybactwa, Centrum Bioimmobilizacji i Innowacyjnych Materiałów Opakowaniowych Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, za doskonalenie właściwości antybakteryjnych i biostymulacyjnych różnorodnych powłok w opakowaniach produktów żywnościowych.
• W dziedzinie nauk medycznych prof. dr hab. n. med. Jerzy Samochowiec, prorektor ds. nauki PUM, Kierownik Katedry i Kliniki Psychiatrii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie za opracowanie metody screeningu stanu wysokiego ryzyka psychozy i współudział w opracowaniu metody wykrywania stanów psychozy o charakterze schizofrenii.
• W dziedzinie nauk o morzu otrzymuje zespół pod kierunkiem dr. Dominika Zawadzkiego, mgr inż. Łukasz Maciąg, prof. dr hab. Ryszard Kotliński-profesor Senior, z Wydziału Nauk o Ziemi US, Zakład Geologii Morza Uniwersytetu Szczecińskiego oraz dr hab. inż. Rafał Wróbel prof. ZUT z Instytutu Technologii Chemicznej Nieorganicznej i Inżynierii Środowiska Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, za badania kobaltonośnych naskorupień dna Oceanu Indyjskiego jako potencjalnego źródła surowców strategicznych.

- Wszyscy znamy celulozę, która jest pozyskiwana od roślin, ale przecież chcemy wycinać jak najmniej drzew. My w badaniach wykorzystujemy celulozę, którą produkują mikroorganizmy, więc zachowany jest aspekt ochrony środowiska - wyjaśnia dr hab. inż. Karol Fijałkowski. - Jako zespół osiągnęliśmy sukces, gdyż udało się nam zwiększyć efektywność produkcji celulozy bakteryjnej w skali laboratoryjnej pięciokrotnie. Jesteśmy inspirowani przez naukowców z Polski i świata, którzy pokazują jak można wykorzystać ten materiał w medycynie - do opatrunków czy implantów.

- Polska psychiatria mimo skrajnego niedofinansowania wśród innych dyscyplin medycznych, stara się dorównać wzorcom europejskim. Wynalazek pozwala na testy screeningowe wraz z testem psychologicznym na wydzielenie grup wysokiego ryzyka - mówi prof. dr hab. n. med. Jerzy Samochowiec. - Jeden procent to odsetek osób, które zapadną na schizofrenię, 3 proc. osób będzie miało chorobę afektywną - dwubiegunową, a co czwarta osoba będzie miała lub już ma problemy psychiczne. Jak odróżnić te poważne choroby psychiczne od kryzysu psychologicznego? Diagnozę trzeba postawić szybko, ponieważ wiemy, że stany wysokiego ryzyka mogą być powstrzymane lub opóźnione, co ma znaczenie dla przebiegu choroby. Im szybciej zaczniemy ją leczyć, tym mniejsze będą powikłania.

Test, który jest chroniony patentem europejskim to pobranie krwi i zbadanie wzrostu markerów, które mogą świadczyć o predyspozycji do choroby.

- Materiał badawczy jaki udało się uzyskać naszemu zespołowi jest unikatowy - stwierdza dr Dominik Zawadzki z Wydziału Nauk o Ziemi US. - To materiał, który pochodzi z Oceanu Indyjskiego z głębokości ok. 3 tys. metrów. Ocean to nie tylko płaskie dno i piasek. Są tam góry, wulkany i na takich skałach powstają naskorupienia. Przez lata odkładają się tam minerały, pierwiastki. To proces bardzo powolny - 1-6 mm na milion lat. W wyniku naszych badań udało nam się określić najcenniejsze pierwiastki w naskorupieniach i porównać je do źródeł lądowych czy do innych części Oceanu Indyjskiego czy Pacyfiku. To wartości, które przewyższają np. inne źródła lądowe dziesięciokrotnie.

Fundatorami i sponsorami tegorocznej edycji konkursu są: Wojewoda Zachodniopomorski, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego, Uniwersytet Szczeciński, Kolegium Rektorów, Zachodniopomorski Klub Liderów Nauki, Partnerem projektu jest Urząd Miejski w Szczecinie.

WIDEO: Michał Przepiera: Zbudujemy stadion, aquapark, most Kłodny, tramwaj do Mierzyna i nową Kolumba