Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Władza nad własną pamięcią

Supernowa
Fot. Supernowa
Do naszego mózgu można wprowadzić wspomnienia o zdarzeniach, w których nigdy nie uczestniczyliśmy - twierdzą uczeni.

Trzy razy zastanów się, zanim do końca zaufasz pamięci. W każdym razie lepiej nie czyń tego bezkrytycznie. Może się bowiem okazać, że pamiętasz zdarzenia, w których nigdy nie uczestniczyłeś. Eksperymenty przeprowadzone przez grupę amerykańskich psychologów pokazują, że pamięć człowieka jest wyjątkowo podatna na manipulacje. Z badań wynika między innymi, że średnio co trzeciemu człowiekowi można bez większego problemu zmodyfikować jego zasoby pamięci, umieszczając w nich nieprawdziwe wspomnienia.

Psycholodzy od dawna usiłują rozwiązać zagadkę tzw. fałszywej pamięci. Zjawiskiem tym zajęły się Jacquie Pickrell i Elizabeth Loftus, badaczki z University of Washington (USA). Korzystając z pomocy odpowiednio przeszkolonych współpracowników oraz posługując się specjalnie spreparowanymi tekstami reklamowymi udało im się przekonać znaczną część osób, które niegdyś odwiedziły Disneyland, do tego, że podczas takiej wizyty spotkały i uścisnęły rękę człowiekowi przebranemu za Królika Bugsa.

- Rzecz w tym, że takie zdarzenie nie mogło mieć miejsca. W Disneylandzie nie można bowiem spotkać Królika Bugsa, ponieważ nie był on bohaterem filmów Disneya. Postać tę stworzyła wytwórnia Warner Bros. Mimo to znaczna część uczestników eksperymentu dała się nabrać na nasz podstęp i stanowczo twierdziła, iż doskonale pamięta swoje spotkanie z królikiem - relacjonuje prof. Loftus, która jest uznanym w USA ekspertem w dziedzinie badań nad ludzką pamięcią.

Trick nie był specjalnie wyszukany, co - jak podkreślają autorki badań - jest tym bardziej niepokojące. W ogłoszeniu zachęcającym do odwiedzenia Disneylandu, które otrzymali do lektury uczestnicy eksperymentu, umieściły one akapit poświęcony Królikowi Bugsowi. - Kiedy wszystkie osoby przeczytały już ogłoszenie, rozdaliśmy im ankietę sprawdzającą ich pamięć. Ludzie odpowiadali między innymi na pytanie, czy kiedy ostatni raz byli w Disneylandzie, spotkali tam Królika Bugsa. Ponad 30 proc. twierdziło, iż doskonale pamięta takie zdarzenie. To klasyczny przykład kreowania fałszywego wspomnienia - podkreśla Jacquie Pickrell. Przyznaje, że nie spodziewała się, iż ludzie tak szybko i tak powszechnie ulegają niewyszukanym manipulacjom.

Badaczki ostrzegają, że tę "ułomność" mózgu mogą łatwo wykorzystywać ludzie zainteresowani tym, abyśmy nie pamiętali prawdy. Dzięki wszczepieniu fałszywego wspomnienia można na przykład zniekształcić pamięć świadka przestępstwa. Można też sprawić, że jakiś produkt będzie nam się przyjemnie kojarzył, choć kiedy ostatni raz go kupiliśmy, wcale nie byliśmy z niego zadowoleni. Dzięki odpowiednio spreparowanej reklamie po prostu zapomnimy o tym fakcie. - Mamy dość małą władzę nad własną pamięcią. Czasem wystarczy jedno sugestywne skojarzenie i nasz mózg już wytwarzał fałszywe wspomnienie. Co gorsza, nie będziemy świadomi tego, że staliśmy się ofiarą manipulacji. Wiedzieć o tym będzie jedynie jej sprawca, który w ten sposób zyska częściową kontrolę nad naszą pamięcią - podsumowuje Loftus.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gs24.pl Głos Szczeciński