Ważne zmiany ws. wyliczania stażu pracy. Pracodawcy zgłaszają zastrzeżenia

Resort twierdzi, że uprawnienia pracownicze i dostęp do stanowisk wymagających potwierdzonego doświadczenia powinny być takie same niezależnie od prawnej i organizacyjnej formy wcześniejszej pracy. W uzasadnieniu do projektu zwrócono uwagę, że w obecnym stanie prawnym nie ma jednolitych zasad ustalania stażu pracy. Według obecnych przepisów, co do zasady, do okresu pracy, od którego uzależnione są uprawnienia pracownicze, wlicza się okresy pracy świadczonej w ramach stosunku pracy, a więc na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.

"Taka sytuacja jest zatem niekorzystna dla pracowników, którzy przed nawiązaniem stosunku pracy prowadzili działalność gospodarczą lub wykonywali pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, byli osobami współpracującymi czy członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych" - podkreślono w uzasadnieniu do projektu.

Na przykład radca prawny może wykonywać zawód w stosunku pracy, stosunkach cywilnoprawnych, prowadząc indywidualną działalność gospodarczą lub jako wspólnik spółki partnerskiej. A tylko umowa o pracę zalicza mu się do stażu pracy.

Resort pracy twierdzi, że proponowane zmiany zlikwidują nierówności. Od stażu pracy bardzo często jest uzależniona wypłata np. nagród jubileuszowych, dodatków stażowych czy szansa na awans. Od stażu pracy zależy też długość urlopu, wypowiedzenia i wysokość odpraw. Natomiast proponowane zmiany nie będą miały wpływu na wyliczanie przyszłych emerytur.

Zgodnie z proponowaną regulacją do okresu zatrudnienia będą wliczane m.in. okresy prowadzenia pozarolniczej działalności, umowy agencyjne i umowy zlecenia. Regulacja obejmuje również umowy uaktywniające dla niań sprawujących opiekę nad dziećmi na podstawie umów o świadczenie usług. Według projektu okres wykonywania pracy na podstawie umów zlecenia lub świadczenia usług zawartych z obecnym pracodawcą zostanie zaliczony zarówno do ogólnego, jak i do tzw. zakładowego stażu pracy. Przedsiębiorcy mają jednak wiele wątpliwości wobec proponowanych zmian.

- Przepisy prawa pracy nie definiują pojęcia pracowniczego stażu pracy. Co do zasady, kwestia warunków nabywania określonych uprawnień, w tym określania stażu pracy, jest przedmiotem ustaleń wewnątrz zakładowych mających odzwierciedlenie w regulaminach pracy, wynagradzania lub układach zbiorowych. Wspomniane akty są wprowadzane w porozumieniu z organizacjami związków zawodowych, o ile takie funkcjonują u pracodawcy. Odgórne narzucenie zasad wliczania do stażu pracy określonych okresów wykonywania zadań w ramach stosunków cywilnoprawnych, działalności gospodarczej, posiadania statusu wspólnika, stanowi nieuzasadnioną ingerencję w swobodę stron dialogu społecznego – stwierdził Robert Lisicki, dyrektor departamentu pracy, dialogu i spraw społecznych Konfederacji Lewiatan.

Według Lisickiego,  kontrowersje wywołuje automatyczne zrównywanie pracy wykonywanej na podstawie stosunku pracy z aktywnością zawodową świadczoną w ramach innych stosunków prawnych.

- Wprowadzenie zmian polegających na częściowym zrównywaniu uprawnień pracowników i osób zatrudnionych wcześniej na podstawie umów cywilnoprawnych może prowadzić do uznania tych umów za równoważne stosunkowi pracy, bez względu na przedmiot i sposób realizacji współpracy – mówi Robert Lisicki, dyrektor departamentu pracy Konfederacji Lewiatan.

Dla potrzeb realizacji uprawnień ze stosunku pracy nie można zawsze zrównać zadań wykonywanych np. jako przedsiębiorca z pracą w ramach stosunku pracy, na określonym stanowisku. Projekt ustawy budzi też inne zastrzeżenia. Chodzi o wliczanie do stażu pracy "udokumentowanych, przebytych  za granicą okresów,  innej niż zatrudnienie, działalności zarobkowej". Udokumentowanie tej działalności może być problematyczne, zwłaszcza w przypadku krajów spoza UE.

Przedsiębiorcy obawiają się też, że nowelizacja ustawy zwiększy liczbę przypadków, w których pracownicy po upływie dłuższych okresów, nawet kilkuletnich, przedstawią dokumenty mające wpływ na nabycie przez nich określonych  uprawnień za wcześniejsze lata.

- Będziemy mieli chaos kadrowy. Nagle pracownicy przypomną sobie o swoich wcześniejszych umowach zlecenia i ruszą do kadr. Szczególnie w sektorze publicznym, nowe przepisy mogą mieć wpływ na wyliczenia nagród czy dodatków stażowych. Z drugiej strony, umowy zlecenia też są elementem doświadczenia pracownika. Pracownik, który takie umowy miał lub ma, powinien być premiowany lub przynajmniej to powinno być brane pod uwagę przy awansach. Natomiast być może powinny one być wydzielone w tym wyliczaniu stażu, nie można postawić znaku równości między nimi a umowami o pracę – mówi Piotr Wolicki, radca prawny z kancelarii Wolicki i Szymczyk.

Projekt nowelizacji ma zostać przyjęty przez rząd i wpłynąć do Sejmu w trzecim kwartale 2024 r. Według GUS, ponad 2,26 mln Polaków pracuje na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Biznesu codziennie. Obserwuj StrefaBiznesu.pl!