Tylko spokojnie!

- Kierowcy czy też kandydaci na prawo jazdy nie lubią chodzić do psychologa - zauważa Maria Pilecka-Jodko, uprawniona do badań lekarskich osób kierujących pojazdami. - A są to przecież badania niezbędne do tego, by móc ocenić refleks, sprawność zmysłów, dojrzałość emocjonalną, pobudliwość nerwową, zdolność przewidywania zachowania innych. To główne czynniki, które decydują o tym, czy konkretna osoba posiada predyspozycje psychiczne do kierowania pojazdem.
Badań psychologicznych nie można więc lekceważyć. Nie przypadkowo więc obowiązek takich badań ma swoje prawne uregulowania. Pamiętajmy, że kierowcy, zwłaszcza zawodowi, muszą być zawsze w odpowiedniej formie psychicznej. Kierowcy-amatorzy, jeśli np. źle się czują - a to często zdarza się w okresie jesienno-zimowego i zmowo-wiosennego przesilenia - mogą zostawić auta w garażach. Ci, dla których prowadzenie pojazdów jest formą zarobkowania, muszą być każdego dnia 8 godzin, a często dłużej, do dyspozycji.
Specjalista ma różne narzędzia do badania psychicznych predyspozycji kierowcy. Potrafi wiele wnioskować z rozmów, wyników testów, bada tzw. sprawność poznawczo-intelektualną czy też cechy psychomotoryczne, czyli koordynację wzrokowo-ruchowo-słuchową.
- Wszystkie elementy psychiki, które w czasie jazdy kierowcy odgrywają zasadnicze znaczenie, muszą zostać ocenione - mówi Tadeusz Wiesław Bratos, wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Psychologów Transportu w Polsce. - Pamiętajmy, że obciążenie psychiczne kierowcy jest bardzo duże, znacznie większe niż prezesa firmy. Ten pierwszy musi przez wiele godzin non stop prowadzić pojazd z pełną koncentracją, skupieniem uwagi. Od tego zależy bezpieczeństwo jego, ludzi których wiezie czy też innych uczestników ruchu drogowego.
Kiedy wzrasta agresja na drogach ważna jest przede wszystkim równowaga emocjonalna i psychiczna kierowców. Choć oczywiście bardzo dobrze, jeśli prowadzący pojazdy wykazują się wspaniałym refleksem, czy też wykazują się dużą inteligencją.
Warto podkreślić, iż znowelizowane przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym obowiązujące od początku br. wyodrębniają obecnie kilka grup kierowców: kierowców przewożących osoby, rzeczy, materiały niebezpieczne czy też prowadzących pojazdy uprzywilejowane. Jest to o tyle istotne, iż wobec reprezentantów każdej z tych grup są zróżnicowane wymagania. We wcześniejszych przepisach mieliśmy tylko kierującego pojazdem.

Kierowcy bądź osoby, które chcą zdawać egzamin na prawo jazdy, nie są pacjentami. Dlatego za wszystkie badania określające predyspozycje do kierowania pojazdem muszą zapłacić. Osoby ubiegające się o prawo jazdy kategorii A, A1, B, B1, T, B+E, lub ubiegające się o pozwolenie kierowania tramwajem zgodnie z ustawą płacą za badania 150 zł.
Osoby ubiegające się o prawo jazdy kategorii C, C1, D, D1, C+E, C1+E, D+e, D1+E - za badania płacą 200 zł. Kandydatów na instruktora lub egzaminatora osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami badania kosztują 200 zł, podobnie jak kierowców pojazdów o masie całkowitej powyżej 7,5 t, przewożących materiały niebezpieczne, pojazdów uprzywilejowanych, autobusu, przewożących osoby zarobkowo na własny lub cudzy rachunek.
Osoby podlegające badaniom kontrolnym, którym cofnięto uprawnienia do kierowania pojazdem ze względu na stan zdrowia, uczestnikom wypadku drogowego skierowanym przez policję, starostę płacą 250 zł.