Szczecin. Fika Filozofuje, czyli filozoficzne spotkania z książką w popularnej księgarni

Filozofujemy z dziećmi, czerpiąc z bogactwa dobrej literatury, pokazując, że każdy z nas ma coś mądrego do powiedzenia, a wzajemna wymiana myśli wszystkich nas wzbogaca. Prowokujemy do myślenia i dyskusji, prezentując nowości wydawnicze i klasykę literatury.

Spotkania prowadzą dwie pasjonatki, którym umiłowanie mądrości i literatury pozwala wyzwalać twórczą energię.

Katarzyna Ciarcińska wprowadzać będzie zagadnienia z filozofii. Małgorzata Narożna będzie czytać fragmenty książek i dobierać pozycje wydawnicze dotyczące omawianej tematyki.

Katarzyna Ciarcińska – filozofka z wykształcenia i zamiłowania, nauczycielka filozofii i etyki. Ukończyła studia filozoficzne na Uniwersytecie w Leuven, pisze doktorat z filozofii. Członkini stowarzyszenia Generator Myśli Humanistycznej, zajmującego sieę propagowaniem nauczania filozofii w szkołach.

Małgorzata Narożna – pasjonatka literatury dziecięcej. Księgarka, współtwórczyni księgarni FiKa, która otrzymała nagrodę za upowszechnianie czytelnictwa w konkursie Polskiej sekcji IBBY w konkursie "Książka Roku 2018". Zrealizowała wiele projektów animujących czytelnictwo oraz promocji własnej księgarni.

1. Dzień dziewczynek - 13.10.2020 (wtorek)

Z okazji Dnia Dziewczynek porozmawiamy – rzecz jasna! – o dziewczynkach i kobietach.

Pamiętając, że w przeszłości zabraniano kobietom dostępu do wielu cennych i fascynujących sfer życia, opowiemy o tym, jak kobiety radziły sobie w przeszłości, aby rozpoznano ich wartość. Dziś wszyscy wiemy, że ich talenty i pomysły mają moc zmieniania świata! Wymyślają wciąż nowe wynalazki, piszą programy komputerowe, tworzą dzieła sztuki, odkrywają świat z entuzjazmem i pasją, która nas zachwyca i rozbudza wyobraźnię.

Przyczynkiem do dyskusji będzie bajka „Tradycja naszych ojców” z tomu Bajki filozoficzne: jak żyć razem (Wydawnictwo Muchomor).

2. O mądrości - 17.10.2020 (sobota)

Opowiemy o zdobywaniu mądrości jako o pewnym procesie. Mądrości nie da się nauczyć – można ją tylko zdobywać, a trwa to całe nasze życie. Tylko rozwijając się, zdobywając nowe doświadczenia mamy szansę ten cenny skarb odkryć i z niego zaczerpnąć. W dyskusji pomogą nam bajki filozoficzne „Drogocenna perła” i „Cała wiedza świata”.

3. Starość. Jak ją docenić i pokochać – 20.10.2020 (wtorek)

Z okazji Europejskiego Dnia Seniora porozmawiamy o starości.

Żyjemy w świecie opętanym kultem młodości. Nie wypada być starym, nie wolno pokazywać zmarszczek, siwizny, braku formy. Cały czas spięci, napięci, naciągnięci gonimy za idealnym wygładzonym, wyprasowanym, podkolorowanym wizerunkiem. Tylko… w imię czego? Czy wieczna młodość naprawdę jest dobra? Czy możemy pozwolić sobie na miękkość, łagodność i uważność wobec samych siebie i upływu czasu? Jak docenić tych, których zmienia upływający czas i podziękować im za to, że z nami są?

4. Jak nas widzą, tak nas piszą, czyli jak nas postrzegają inni - 22.10 (czwartek)

Wszyscy zasługujemy na to, by dostrzeżono nasze najlepsze cechy, talenty i zdolności. Jednak czasami inni ludzie dostrzegają w nas jedynie to, czego się wstydzimy, wytykają nam nasze słabości i krytykują nasze poczynania.

Podczas listopadowego spotkania Fika filozofuje zastanowimy się nad tym, czy i do jakiego stopnia powinniśmy brać sobie do serca opinie innych ludzi na nasz temat, jak przekonać innych o naszej wartości.

Podczas dyskusji przeczytamy bajki: „Wąż i mieszkańcy wioski”, „Nauki mędrca” i „Wędrowcy pod platanem” z tomu „Bajki Filozoficzne” (wydawnictwo Muchomor).

5. Siła i moc słów - 24.10 (sobota)

Jak dokonać czegoś za pomocą słowa? Czy powiedzieć coś to to samo, co zrobić coś? Czy słowa mają moc tworzenia albo niszczenia? Skąd wypływa nasz lęk przed słowem, przyrzekanie na słowo honoru, trzymanie kogoś za słowo i mówienie, że słowo cenniejsze od pieniędzy?

Podczas naszego spotkania skupimy się na filozofii języka, porozmawiamy o J. J. Austinie i jego teorii aktów mowy, o języku jako świecie wg H.G. Gadamera. Porozmawiamy o zaklęciach, o Słowie, które było na początku i – jak to mamy w zwyczaju – poczytamy kilka bajek filozoficznych Michela Piquemal (wyd. Muchomor).

6. O braku obojętności - 27.10 (wtorek)

W naszym życiu spotykają nas chwile dobre, miłe, radosne. Ale nie tylko. Czasami widzimy, że rzeczywistość różni się od tej, jaką być powinna. Widzimy, że komuś dzieje się krzywda, ktoś jest nieszczęśliwy, a ktoś nie potrafi czynić dobra.

Czy umiemy powiedzieć nie – kiedy widzimy, że dzieje się coś niedobrego? Czy potrafimy w sobie znaleźć odwagę do tego, by naprawiać rzeczywistość? Co nas może nauczyć odwagi i dać nam siłę? Czy pocieszenia i recepty na życie udzielą nam filozofowie?

Przyczynkiem do dyskusji będą opowieści o Antygonie, Pitagorasie i psie, oraz maksymy Jean-Jacques'a Rousseau, oraz bajka „To nie moja sprawa” z tomu Bajki Filozoficzne. Opowieści mędrca Sofiosa (wyd. Muchomor).

7. Manipulacja - 29.10 (czwartek)

Manipulacja jest dziś wszędzie, w reklamie, polityce, telewizji, gazetach i na ulicy. Ciężko jej uniknąć i łatwo jej się poddać. Jak rozpoznać metody manipulacji i jak się im nie poddawać? Jak rozpoznać intencje manipulatora? O tym dyskutować będziemy podczas naszego spotkania. Punktem wyjścia do naszej dyskusji będzie książka Mały manipulator.

8. Przemijanie - 31.10 (sobota)

Czas płynie nieubłaganie, a wraz z upływem czasu w naszym życiu następują różne zmiany – nie zawsze miłe czy przyjemne. Wszyscy chcemy cieszyć się tym, co dobre, zatrzymać czas na najradośniejszych momentach naszego życia. Niestety, jest to niemożliwe. Jak radzić sobie z przemijaniem, tym, że nasi bliscy starzeją się, chorują i odchodzą?

Jak wpisać przemijanie w zmieniające się pory roku, zapełnianie pustki po bliskich nowymi osobami, które pojawią się w naszym życiu? Takie (i inne) pytania podejmiemy podczas kolejnego spotkania z cyklu Fika Filozofuje. Przyczynkiem do dyskusji będzie bajka: Dwie gałęzie drzewa.

9. Po co nam te wszystkie zmysły? - 3.11 (wtorek)

Dzięki naszym zmysłom zdobywamy informacje i widzę dotyczącą naszego świata. Czy zawsze możemy ufać naszym zmysłom? Co się dzieje, kiedy wzrok, słuch, smak i dotyk nas zawodzą? Czy ma to wpływ na to, jaki obraz świata buduje się w naszych umysłach? A co, jeśli wszystko co wydaje nam się prawdziwe, jest iluzją rodem z filmu Matrix? Przeczytamy bajki „Słoń z Bagdadu", „Sen motyla" z tomu Bajki Filozoficzne Wydawnictwo Muchomor, dowiemy się kim był Kartezjusz i czy przypadkiem nie jesteśmy „mózgami w naczyniu".

10. Filozofia jako sztuka opowiadania bajek - 5.11 (czwartek)

Bajka to nie jest prosta historia bez dna i celu. Z bajek możemy pełnymi garściami czerpać mądrość i wiedzę. W przeszłości bajki miały funkcję edukacyjną i wychowawczą, a zanim ludzie nauczyli się posługiwać pismem, opowiadali sobie różne opowieści.

11. Dzień młodzieży - 10.11 (wtorek)

Z okazji Dnia Młodzieży opowiemy sobie o tym szczególnym stanie – gdzieś pomiędzy dzieciństwem a dorosłością.

12. O odpowiedzialności wobec świata - 12.11 (czwartek)

Żyjemy w świecie złożonym z wielu światów pomniejszych – rozmaitych ekosystemów będących domem dla miliardów gatunków istnień. Z niektórymi mamy bezpośrednio do czynienia, inne dopiero przyjdzie nam odkryć – np. mieszkańców oceanicznych głębi, czy podziemnych jaskiń. Choć światy te zdają się być oddzielone od siebie (najczęściej murem naszej niewiedzy), to działają jak elementy jednego organizmu – naszej planety. Równowaga w jakiej wszystkie te mikro i makro światy pozostają, jest wypadkową powiązanych ze sobą sił. Zmieniając choćby najmniejszy z elementów tej kunsztownej układanki ryzykujemy niespodziewane zmiany na własnym podwórku, których skutki mogą wiele kosztować zarówno nas samych jak i przyszłe pokolenia. W rozważaniach nad sensem ekologii pomogą nam bajki filozoficzne z tomu „Jak żyć na Ziemi?” (wyd. Muchomor): „Starzec, który sadził drzewa”, „Raj ptaków” oraz „Żołądź i dynia”.

13. Tolerancja - 17.11 (wtorek)

Podczas tego spotkania rozmawiać będziemy o sztuce współistnienia różnorodności. O wspólnocie, którą tworzą niejednakowe osoby, o umiejętności czerpania tego, co w nasz najlepsze dla wspólnego dobra.

14. Światowy dzień filozofii - 19.11 (czwartek)

Czy często zdarza Wam się słyszeć uwagi "Znowu filozofujesz?", „To żadna filozofia", „Nie filozofuj!” Wszystkie nawiązują do filozofii, kreśląc jej obraz w nader tajemniczy sposób – czym jest filozofia? Czy to jakaś wiedza tajemna i niezwykle trudna, a może sztuka marudzenia, negowania i mądrzenia się? Podczas spotkania „Co to jest filozofia , po co jest i jak to się je?” zastanowimy się nad tym, czym właściwie jest filozofia, jaką pełni rolę w naszym życiu i do czego jest nam niezbędna :-)

Przybliżymy sobie maksymy myślicieli takich, jak Arystoteles, Konfucjusz, Kartezjusz, Pascal i Sartre. Będziemy czytać fragmenty książki „Filozofowie dla dzieci” Sophie Boizard (wyd. Muchomor).

15. Międzynarodowy dzień praw dziecka - 24.11 (wtorek)

Prawa dziecka.

Dzieci. Mali ludzie. Dzieciństwo kształtuje to, jak wyglądać będzie dorosłość, dorośli wpływają na to, jak wygląda dzieciństwo kolejnych pokoleń. Współzależność ta jest bardzo ważna. Na dorosłych spoczywa ogromna odpowiedzialność za dobro, szczęście i rozwój dzieci.

Opowiemy o prawach młodego człowieka, oraz o tym, jak i dlaczego uchwalono konwencję o prawach dziecka.

16. Bohaterstwo - 26.11 (czwartek)

Zastanowimy się nad różnymi formami bohaterstwa, nad tym, czy bohaterowie odczuwają strach i czy zawsze noszą peleryny.Dyskusję rozpoczniemy opowieścią „Herakles i hydra lernejska” - Bajki filozoficzne. Świat mitologii – wyd. Muchomor.

17. Zachłanność - 28.11 (sobota)

Bywa, że nadmiar dóbr, które narastają wokół nas staje się źródłem kłopotów, ułudy i pomyłek.
Jak pod pozorami odnaleźć prawdę? Przyczynkiem do dyskusji będzie postać Eustachego Klarencjusza Scrubba z Drugiego tomu Opowieści z Narnii – Podróż Wędrowca do świtu, a także opowieści „Mogiła chłopa”, „Włochaty cesarz” i „Moc kapelusza” z cyklu Bajek Filozoficznych (wyd. Muchomor).

18. Sztuka dzielenia się z innymi - 1.12 (wtorek)

Niektórym ludziom powodzi się lepiej, innym gorzej. Są ludzie zamożni, opływający w dostatki, są też zamożni, którym niczego nie brakuje – gdyż ciężko na to zapracowali, albo życie było dla nich łaskawe. Ale są i tacy, którym los nie sprzyja i z trudem wiążą koniec z końcem. Żyjemy w świecie, w którym każdy człowiek może z dnia na dzień utracić lub zyskać majątek. Jak zapamiętać, że każdemu z nas może kiedyś przydać się pomoc? Jak mądrze udzielać jej potrzebującym? W namyśle nad tymi (bardzo trudnymi) pytaniami pomogą nam opowiadania Lusterko i pieniądze, Bogaci i biedni oraz Dom, który niczemu nie służy z tomu Bajki Filozoficzne Wydawnictwo Muchomor.

19. Nowa nadzieja - 3.12 (czwartek)

Poruszymy temat poszukiwania nadziei, wychodzenia poza schematy i przyzwyczajenia, które pozwolą nam pełniej i głębiej czerpać z doświadczeń życiowych.
Zastanowimy się, czy nowa nadzieja naprawdę jest nowa, czy też może pojawia się przed nami ta sama nadzieją, z którą już kiedyś mieliśmy do czynienia, tyle, że zmieniona przez doświadczenia i przemyślenia i przez nas samych. W dyskusji pomogą nam bajki filozoficzne „Królik w tymianku”, „Wir” i ”Urodzić się na nowo” z tomu Opowieści mędrca Sofiosa (wyd. Muchomor).

20. Siła spokoju - 5.12 (sobota)

Dzisiejsze czasy charakteryzuje ciągły pęd, bieg i pośpiech. Staramy się zarówno wypełnić nasze obowiązki (które wydają się nieustannie namnażać), pragniemy też rozwijać swoje zainteresowania, talenty i pragnienia. Wciąż czegoś poszukujemy, ciągle do czegoś dążymy. W tym wszystkim zapominamy, że sukces i powodzenie naszych działań zależą od jednej, pozornie prostej – ale za to bardzo ważnej umiejętności: zachowania spokoju w obliczu chaosu i natłoku wydarzeń.

Czy współczesny człowiek potrafi odnaleźć w sobie umiejętność zachowania spokoju? Rozmawiać będziemy o zbawiennym wpływie spokoju na nasze działania. Podczas spotkania przeczytamy bajkę „Oko hipopotama”,

21. Obowiązek i sumienność - 08.12 (wtorek)

Samo słowo „obowiązek” automatycznie kojarzy się nam z czymś uciążliwym, męczącym, być może trudnym i wymagającym wysiłku. Czy sumienne spełnianie wszystkich obowiązków musi być drogą przez mękę? A gdyby tak… być szczęśliwym pełniąc swoje obowiązki?

Być może będziemy w stanie zmienić nasze nastawienie do obowiązków i nawet wykonywać je z uśmiechem na twarzy i radością w sercu, jeśli tylko dostrzeżemy, że tak naprawdę wszystko zależy od naszego stanu ducha i nastawienia?

Nad tym wszystkim będziemy zastanawiać się podczas spotkania, które rozpoczniemy od opowiastki filozoficznej „Murarze” z tomu Bajki Filozoficzne. Jak żyć razem? wydawnictwa Muchomor.

22. Emocje - 10.12 (czwartek)

Dlaczego w przeszłości uważano emocje za coś, co należy odłożyć na bok, aby zachować czysty, racjonalny umysł? Dlaczego domenę emocji przypisywano kobietom a rozumu mężczyznom? Tym razem porozmawiamy o emocjach, ich bogatym i skomplikowanym świecie, który nie tylko nas fascynuje ale i wprowadzają sporo zamieszania do naszego życia.

23. Książki - 12.12 (sobota)

Dlaczego warto czytać i kupować dobre książki? Opowiemy o roli, jaką dobra literatura odgrywa w naszym rozwoju osobistym. O tym, że literatura może nieść pocieszenie i pomoc. Punktem wyjścia będzie Tomi Ungerer i jego rozważania o dobrych książkach.

24. Wdzięczność - 15.12 (wtorek)

Wdzięczność za każdą dobrze przeżytą chwilę ma pozytywny wpływ na nasz dobrostan. Jak nauczyć się odczuwać wdzięczność i umiejętność tę pielęgnować? W dyskusji pomogą nam Bajki filozoficzne, m.in.: „Niewdzięczność gazeli”, „Dobrze widzi się tylko sercem” i „Siła drzemiąca w uśmiechu.”

25. Radość z małych rzeczy - 17.12 (czwartek)

Zbliżający się okres świąteczny wiąże się z konsumpcyjnym szaleństwem. Marzymy o prezentach oraz pragniemy zrobić bliskim przyjemność i obdarować ich podarkami. Czy jednak materialna otoczka świąt nie przysłania nam ich głębszego znaczenia?

Podczas ostatniego spotkania zastanowimy się nad zasadnością niektórych naszych pragnień, postaramy się też dowiedzieć, jak czerpać radość z (pozornie) małych rzeczy.
Tematu do rozmowy dostarczą nam bajki: „Dwaj bracia”, „Car i koszula”, „Pałeczki z kości słoniowej” oraz „Miseczka żebraka” z tomu Bajki filozoficzne (wyd. Muchomor).