Święto Objawienia Pańskiego, czyli Trzech Króli

- Zazwyczaj używana nazwa, to Święto Trzech Króli. Czy jest prawidłowa?
- To Uroczystość Objawienia Pańskiego. Uroczystość, która ma bardzo starą tradycję. A tak a propos, bo zapomina się o źródle, wzmianka o mędrcach pojawiła się w Ewangelii św. Mateusza.

- Mędrcy, magowie, trzej królowie?
- Różnie jest używane, najczęściej mówimy o święcie Trzech Magów i pod tą postacią pojawiło się w kościele wschodnim już w trzecim wieku. Wówczas jednak Trzech Magów wspominano przy Bożym Narodzeniu i obchodzono jako święto Bożego Narodzenia. Natomiast od czwartego wieku Kościół w zachodniej części cesarstwa obchodzi je oddzielnie, jako dwa święta.

- Dlaczego objawienia pańskiego?
- Bóg objawia się w tajemnicy wcielenia. Objawia się nie tylko narodowi wybranemu, czyli Izraelitom, ale całemu światu w osobach tych trzech mędrców. Jest to posłanie nie tylko do narodu wybranego, ale do wszystkich narodów i kultur gdziekolwiek żyje człowiek. Trzech mędrców symoblizuje więc cały ludzki świat, który przychodzi do Chrystusa oddając mu pokłon i jednocześnie rozpoznaje go jako stworzyciela świata. Prawdopodobnie ówcześni ludzie nauki, astrologowie, którzy obserwowali gwiazdy, rozpoznali go jako Pana i Stworzyciela. Bóg przyszedł i przyjął ludzką naturę. Dlatego późniejsza tradycja ludowa w Polsce przedstawiała tych trzech mędrców pokazując różne kolory skóry ich twarzy, tj. czarną, żółtą i białą, symbolizujące wszystkie rasy, kultury i kontynenty.

- Na drzwiach piszemu najczęściej K+M+B. Czy tylko?
- Od XV w. napis pojawia się w dwóch formach. Pierwsza to wspomniana przez pana K+M+B, nawiązująca do fikcyjnych imion mędrców, Kacpra, Melchiora i Baltazara. W ewangelii bowiem imiona nie zostały podane. A druga forma to C†M†B czyli Christus Mansionem Benedicat, tj. Niech Chrystus błogosławi temu domowi.

- Która wersja jest bardziej prawidłowa?
- Obie. Pierwsza bezpośrednio wyraża świadectwo wiary, to że tu mieszka rodzina chrześcijańska i że wierzymy, iż Bóg rzeczywiście przyszedł na świat. A C†M†B jest prośbą do Boga, aby pobłogosławił to mieszkanie i jego mieszkańców i jest jednocześnie także świadectwem wiary. Tak więc są to po prostu dwie tradycje świadectwa wiary i prośba, aby Pan Bóg wejrzał i pobłogosławił dane domostwo.

- A poświęcenie kredy i kadzidła?
- Z tego samego okresu, XV w. Kadzidło jest tu symbolem jednego z darów, przyniesionych przez mędrców. Przypomnijmy sobie, że według tradycji magowie przynieśli złoto, mirrę i właśnie kadzidło.

- Ilu było mędrców?
- Ewangelista nie podaje, ilu, ale sądzimy po liczbie darów, że było ich właśnie trzech. W ówczesnej tradycji nikt nie przychodził bez daru, stąd trzy dary, trzech mędrców. Abyśmy jednak nie zatracili głównego przekazu, to powtórzę, że najważniejsze jest to, że Uroczystość Objawienia Pańskiego jest otwarciem na wszystkie rasy i kultury.