Święta w rodzinnej atmosferze. Jak uniknąć kłótni przy stole?

- Święta to okazja do zażegnania wszelkich dotychczasowych konfliktów - mówi dr Agata Giza-Zwierzchowska - psycholog, psychoterapeuta

O czym rozmawiać, kiedy idziemy po raz pierwszy na wigilię do swojego partnera?

Ważny jest szacunek okazywany rodzicom i rodzinie partnera. To dobra podstawa i swoista baza dla budowania związku uczuciowego. Ważna jest także otwartość i serdeczność przy pierwszych spotkaniach z rodziną. Możemy wcześniej przemyśleć sobie i przygotować o czym chcielibyśmy opowiedzieć rodzinie swojego partnera oraz jakich pytań wolelibyśmy uniknąć. Ważna jest także symetria. Unikajmy opowiadania o sobie cały czas, okazujmy zainteresowanie i słuchajmy także drugą stronę. Dobre spotkanie to takie, w którym możliwe jest tak pokazanie kawałka swojego świata, jak i poznania wewnętrznego krajobrazu drugiej osoby. Na pierwszym spotkaniu z rodziną partnera warto poszukać tego co łączy: szukajmy zatem podobieństw, to buduje więź. Na różnice naturalnie też przyjdzie czas, ale już w kolejnych odsłonach.

Jak zbywać kłopotliwe zapytania, np. o zaręczyny i posiadanie potomstwa?

Złotą zasadą radzenia sobie z niewygodnymi pytaniami jest świadomość, że wcale nie musimy na nie odpowiadać. Najzwyczajniej w świecie możemy, puszczając je mimo uszu, przekierować rozmowę na nowe tory, samemu zadając pytanie na inny temat. Oczywiście jeśli chcemy, to wywołani pytaniami mamy także prawo do wyrażenia swojego stanowiska nawet jeżeli jest ono odmienne od oczekiwań pytających. W końcu nikt nie powinien mieć żalu jeśli wyrażamy szczerze swoją opinię.

Co jeśli jesteśmy na diecie i niewiele jemy. Jak nie urazić gospodarzy? Mówić o tym?

W naszej tradycji święta nieodzownie wiążą się z czasem wspólnej biesiady. Należy pamiętać, że tradycja ta została wzmocniona przez lata niedostatków, kiedy to dla większości jedynie w okresach świątecznych dostępne były tak oczywiste dziś na co dzień produkty jak banany, pomarańcze czy szynka. Jeżeli więc zamierzamy występować przeciwko tradycji obfitego spożywania w okresie świąt, to dobrze jeśli uczciwie wyjaśnimy, dlaczego tak się dzieje. Z łatwością unikniemy w ten sposób podejrzeń o chorobę lub nieuprzejmość.

Próbować przy stole zażegnać rodzinne konflikty?

Święta same w sobie stanowią wymarzoną okazję do zażegnania wszelkich dotychczasowych konfliktów. To doskonały czas do wzajemnego przebaczenia i pojednania. Oczywiście warto z tego kontekstu świąt korzystać, zanim przełamiemy się opłatkiem i siądziemy do wigilijnego stołu. W razie trudności z samodzielnym doprowadzeniem do pogodzenia zwaśnień warto pamiętać, o tym, że można w tym zakresie skorzystać ze wsparcia mediatorów. Są oni profesjonalistami w dziedzinie doprowadzania do zgody zwaśnionych stron. Jeśli jednak mimo podjętych starań nie uda się nam pogodzić z kimś, z kim przyjdzie nam wspólnie świętować, warto zachować wobec siebie neutralny dystans, omijać tematy „dzielące” tak aby nie eskalować nierozwiązanych zatargów.

Święta to dobry czas na zaręczyny? Czy takie rodzinne oświadczyny są traktowane jako wykorzystanie okazji i brak własnej inicjatywy?

Każdy czas jest dobry na zaręczyny. Cieszmy się tą chwilą, tak intymnie - tylko we dwoje - jak i rodzinnie, w szerszym gronie wigilijnego stołu. Święta to wyjątkowy czas, kiedy można się w końcu spotkać razem, wielopokoleniowo, kiedy - w dobie emigracji - członkowie rodzin wracają z odległych zakątków świata i można celebrować razem takie uroczyste momenty, jakimi są właśnie zaręczyny.

Jak reagować przy otwieraniu prezentu. Bywa, że dostajemy coś co w ogóle się nam nie podoba i nie przyda. Udawać, że jest inaczej?

Zawsze warto podziękować za prezenty. Niektóre podarki mogą nas jeszcze zaskoczyć swoją nieoczekiwaną użytecznością. Tak przykładowo, termofor otrzymany od osławionej „teściowej”, który średnio nas zachwycił może nam się nieoczekiwanie przysłużyć w czasie ciężkiego przeziębienia. Podejdźmy do prezentów i relacji z humorem i wyobraźnią. Ostatecznie zawsze można niechciany przedmiot w dobie wymian i zwrotów w sklepach wymienić na taki, który nas zadowoli.

Jakich tematów bezwzględnie unikać w rozmowach przy świątecznym stole?

Ostatnio najbardziej dzielącym polskie rodziny tematem jest polityka. Może jej warto właśnie unikać przy wigilijnym stole? Podobnie rzecz ma się z dyżurnym tematem „chorób wszystkich naszych bliskich”, który skutecznie obniża nastrój w naszych domach do poziomu temperatury za oknem. Rozmawiajmy o wszystkim, co dla nas ważne. Dzielmy się słowem jak opłatkiem. Nie poprzestańmy też w te święta na słowie. Wyciągnijmy śpiewniki z kolędami, posłuchajmy razem ich ciekawych aranżacji i sami także nie wzbraniajmy się przed śpiewaniem. Jestem przekonana, że można być blisko i radośnie przy stole pomimo różnic i opinii nas dzielących i tego właśnie wszystkim na te nadchodzące święta życzę.