Strajk w Ryanair. Sprawdź, kiedy pracownicy linii lotniczych mogą strajkować

Klientom, których lot został odwołany, przysługuje prawo do zwrotu kosztów zakupu biletu lub zmiany terminu lotu. Mogą również ubiegać się o odszkodowanie.

Sprawdź aktualne oferty pracy

Strajki mogą prowadzić do zwolnień i redukcji etatów. Obecnie losy pracowników Ryanair znajdują się pod znakiem zapytania, m.in. ze względu na wyniki finansowe spółki, które ujrzały światło dzienne 23 lipca. Zysk przewoźnika był o 20 proc. niższy od prognozowanego, a Ryanair zapowiedział, że może przenieść część swojej floty do Polski. Jeżeli tak się stanie, niektórzy pracownicy firmy w Irlandii otrzymają propozycję pracy w naszym kraju. O zatrudnieniu innych może zadecydować ich wydajność. Drugiego dnia strajku z deklaracji zarządu Ryanair wynikało, że zagrożonych jest ponad 100 miejsc pracy dla pilotów oraz 200 stanowisk stewardów i stewardes.

Każdy strajk oznacza ogromne straty dla linii lotniczych. Akcja protestacyjna powoduje spadek przychodów firmy. Przewoźnik nie zarabia na odwołanych lotach, za to musi zwrócić pasażerom środki wydane na bilety lub umożliwić im lot w innym terminie. Do tego dochodzą straty wizerunkowe i niezadowolenie klientów, których można stracić. Oliwy do ognia dolewa orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z kwietnia 2018 roku. Zgodnie z jego treścią linie lotnicze, których loty zostały opóźnione lub odwołane z powodu strajku, powinny wypłacić swoim klientom odszkodowania. Wcześniej strajk nie stanowił podstawy do takiego roszczenia.

Poruwnaj najlepsze oferty pracy

Aby doszło do strajku, osoby zatrudnione przez przewoźnika muszą mieć umowy o pracę. - Uprawnieni do strajku są pracownicy, pozostający w stosunku pracy z pracodawcą. Samozatrudnieni nie znajdują się w stosunku pracy, więc takiego prawa nie posiadają – przypomina Kamil Rybikowski, WEI (Warsaw Enterprise Institute).

Niezbędna jest również reprezentacja związków zawodowych, które odpowiadają za organizację protestu i reprezentują interesy pracowników. Aby strajk był ważny, należy poddać ten pomysł głosowaniu w ramach referendum strajkowego. Wśród głosujących musi zebrać się odpowiednie quorum. Ponadto prawa związku zawodowego do występowania w imieniu danej grupy pracowników powinny zostać uznane przez zarząd firmy. Strajk stanowi jednak ostateczność. Poprzedzają go negocjacje między władzami spółki a związkowcami, podczas których obie strony usiłują wypracować korzystne dla siebie porozumienie.

- Chociaż prawo do strajku jest wpisane do Konstytucji RP, w praktyce przeprowadzenie strajku w Polsce jest dosyć trudne i pracownicy muszą spełnić wiele warunków, aby do niego doszło. Warunki przeprowadzenia legalnego strajku są wpisane w ustawę o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Strajk staje się legalny, gdy zakończą się niepowodzeniem próby dojścia do kompromisu za pomocą rokowań lub mediacji. Ponadto strajk zakładowy jest ogłaszany przez organizację związkową po uzyskaniu zgody większości głosujących pracowników, przy czym w głosowaniu musi wziąć udział co najmniej 50 proc. pracowników – tłumaczy w rozmowie ze „Strefą Biznesu” Piotr Szumlewicz , przewodniczący Rady Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych (OPZZ) województwa mazowieckiego.

Za organizację strajku może odpowiadać wiele związków zawodowych, z czym mamy do czynienia w przypadku tanich linii lotniczych Ryanair. W Polsce podobna sytuacja miała miejsce w związku ze strajkiem generalnym pracowników LOT-u, który zapowiadały dwa największe związki zawodowe zrzeszające pracowników spółki – Związek Zawodowy Pilotów Komunikacyjnych PLL LOT oraz Związek Zawodowy Personelu Pokładowego i Lotniczego PLL LOT. Akcja protestacyjna miała odbyć się 1 maja 2018 r., ale ostatecznie nie doszło do niej.

Przyczyny strajku mogą być różne. Zazwyczaj związkowcy domagają się podwyżek wynagrodzeń, lepszych warunków zatrudnienia, świadczeń emerytalnych czy urlopów. Mogą również żądać zmiany zasad wynagradzania, odwołania prezesa i umów o pracę, jak miało to miejsce wśród związkowców zrzeszających pracowników Polskich Linii Lotniczych LOT. Ponieważ znaczna część pracowników naszej rodzimej spółki nie pracuje na etat, ale prowadzi własną działalność gospodarczą, tylko część personelu i pilotów posiada uprawnienia do strajku.

Zobacz najlepsze oferty pracy

- Pomimo decyzji Trybunału Konstytucyjnego o tym, że w Polsce nie ma swobody działania w związkach zawodowych, co jest sprzeczne z Konstytucją, wciąż pracownicy na samozatrudnieniu nie mogą strajkować. Ustawa nie daje im takiej możliwości i odmowa przez nich wykonywania obowiązków służbowych może wiązać się z konsekwencjami dyscyplinarnymi. Przenoszenie pracowników na umowy nieetatowe jest więc też ograniczaniem ich prawa do prowadzenia strajków – wyjaśnia Piotr Szumlewicz.

Strajki pracowników linii lotniczych nie należą do rzadkości. Kilka lat temu pracownicy PLL LOT weszli w spór zbiorowy z zarządem, a w kwietniu 2018 r. strajkowali pracownicy Lufthansy. Strajk wielokrotnie ogłaszali pracownicy linii lotniczych Air France czy Ryanair.