Profesor mocno ograniczony

- Projekt zachowuje wszystko to, co do tej pory było złe i dokłada jeszcze kilka rzeczy, które to zło pogłębiają - mówi dr Włodzimierz Puzyna, rektor Wyższej Szkoły Administracji Państwowej. - Archaiczny system tytułów naukowych powoduje, że naukowcy koncentrują się na zdobywaniu kolejnych tytułów, zamiast na praktycznych badaniach naukowych.

- Jest zbyt szczegółowy, ogranicza autonomię uczelni, odbiega od kierunku, w jakim idą uczelnie zachodnie - dodaje prof. dr hab. Wojciech Olejniczak, rektor Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu.

Za mało naukowców

Najbardziej kontrowersyjny okazał się artykuł, który ogranicza swobodę zatrudnienia naukowców. Media wielokrotnie donosiły o przypadkach, że niepaństwowe uczelnie, dostosowując się do ustawowych wymogów, zatrudniają tylko "na papierze" naukowców, którzy nie prowadzą żadnych zajęć. Rekordziści byli w ten sposób zatrudnieni na 17 uczelniach.

Problem ten próbuje regulować nowy projekt ustawy o szkolnictwie wyższym. Jeden z przepisów mówi, że zgodę na zatrudnienie naukowców poza uczelnią macierzystą ma wydawać rektor.

Naukowcy nie mogliby podejmować dodatkowej pracy, jeśli wiązałoby się to z nienależytym wykonywaniem obowiązków lub praca ta wykonywana byłaby dla podmiotu konkurencyjnego.

- Pracodawcy nie powinno obchodzić, co robi pracownik poza pracą, tylko czy się wywiązuje ze swoich obowiązków - uważa dr Puzyna. - Normy określające liczbę naukowców, których powinna zatrudniać uczelnia, są takie same na wszystkich uczelniach akademickich.

Tymczasem moja szkoła wcale tylu profesorów nie potrzebuje. Zależy nam, żeby studenci nauczyli się praktyki, a utytułowani naukowcy często o praktyce nie mają pojęcia.

Ograniczenie zatrudnienia kadry profesorskiej może doprowadzić do likwidacji części prywatnych uczelni. Na takie niebezpieczeństwo wskazuje prof. Olejniczak.

- Jest luka między szybko wzrastającą liczbą studentów, ilością powstających uczelni niepaństwowych, i kadrą profesorską. Profesorów jest mniej, niż potrzebują uczelnie.

Kupić profesora

Uczelnie, które będą chciały się utrzymać na rynku, będą musiały pozyskać odpowiednią liczbę profesorów. To, niestety, może odbić się na kieszeniach studentów.

- Profesorów trzeba będzie po prostu kupować, zapewniając im lepsze warunki niż mają na uczelniach państwowych - mówi dr Magdalena Osowska, prorektor Wyższej Szkoły Integracji Europejskiej. - A to wiąże się z podwyższeniem czesnego dla studentów.

Prezydium Konferencji Rektorów Uczelni Niepaństwowych zajęło w tej sprawie oficjalne stanowisko. Zdaniem rektorów, projekt jest niezgodny z konstytucją. Prof. Wojciech Olejniaczak, wiceprzewodniczący KRUN, wysłał już pisma do zachodniopomorskich parlamentarzystów z prośbą o przeanalizowanie stanowiska uczelni prywatnych.

Odmienne zdanie na ten temat ma prof. dr hab. Zdzisław Chmielewski, rektor Uniwersytetu Szczecińskiego.

- Studenci powinni kształcić się w dobrych, gwarantujących niezbędne kwalifikacje, szkołach wyższych. Czas najwyższy, aby pamiętały również o tym uczelnie prywatne. Sądzę, że ustawa obliguje polskie uczelnie do wypełniania swoich statutowych obowiązków w zakresie kształcenia. Uwzględnia także fakt, iż nasze szkolnictwo pozostaje nadal w fazie przejściowej, swoistego "samooczyszczania się", którego skutkiem będzie eliminowanie uczelni najsłabszych - twierdzi.