Powszechne lustrowanie

Wojewoda zachodniopomorski wstępnie wyliczył, że tylko on musi przypomnieć o tym obowiązku ponad 3 tysiącom osób.

- Wojewoda nie chce komentować celowości tak szerokiej lustracji. Na pewno zrobimy wszystko, by ta akcja przebiegła sprawnie - mówi Agnieszka Muchla, rzecznik prasowy wojewody. - Niestety, nie możemy do tego zatrudnić dodatkowych osób.

Wojewoda ma miesiąc na przypomnienie o obowiązku złożenia oświadczenia lustracyjnego. Do akcji lustracyjnej przygotowuje się też kurator. Ze Szczecina otrzymał już spis szkół oraz nazwiska ich dyrektorów.

- Nie interesuje mnie to - mówi Michał Turemka z maturalnej klasy IX Liceum Ogólnokształcącego. - Nie wiedziałem nawet, że zlustrują nam dyrektora.

Jego kolega, Marcin Sas-Szymański dodaje, że jak dyrektor jest dobry, to nie ma żadnego znaczenia jego przeszłość.
- Wystarcza, że sprawdza się obecnie - zapewnia.

Kto składa oświadczenia majątkowe

Oświadczenia lustracyjne muszą składać osoby urodzone przed 1 sierpnia 1972 r., które pełnią funkcje publiczne. Mają na to miesiąc - licząc od powiadomienia przez organ powołujący lub pracodawcę o takim obowiązku. Oświadczenie mają złożyć m.in. prezydent, premier, członkowie rządu, osoby pełniące najważniejsze funkcje w państwie, wydawcy mediów, wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast, prezesi sądów i szefowie prokuratur, pracownicy samorządów, pracownicy IPN, sędziowie, prokuratorzy, adwokaci, radcy prawni, notariusze, biegli rewidenci, komornicy, audytorzy, doradcy podatkowi, naukowcy od stanowiska adiunkta, szefowie państwowych spółek, władze spółek giełdowych, rektorzy, dyrektorzy szkół, szefowie związków sportowych oraz dziennikarze.

Obowiązkowi lustracyjnemu nie podlega Piotr Krzystek, prezydent Szczecina oraz Norbert Obrycki, marszałek województwa. Obaj panowie są zbyt młodzi. Oświadczenie muszą złożyć osoby urodzone przed 1 sierpnia 1972 r.

- Agenci służb bezpieczeństwa nie powinni brać udziału w życiu publicznym. Osobną sprawą jest kwestia tego, czy ustawa lustracyjna jest dobra - mówi Tomasz Jarmoliński, wiceprezydent Szczecina. - Agentem nie byłem, sumienie mam czyste, wiec oświadczenie złożę.

Władysław Husejko, wicemarszałek województwa składał już oświadczenia lustracyjne jako wicewojewoda koszaliński.

- Nasz kraj ma teraz znacznie ważniejsze kłopoty niż lustracja - zapewnia Husejko. - Problemem jest to, że młodzi, wykształceni ludzie, bez kompleksów, nie widzą przyszłości w swoim kraju. Tym się powinniśmy zająć. Lustrację powinniśmy zostawić historykom, choć to rzeczywiście był straszny okres.

Opinia

Mirosław Marek Kromer, redaktor naczelny Głosu Szczecińskiego
- Oczywiście, poddam się lustracji jako jedna z pierwszych osób. Nie mam żadnych w tej sprawie oporów. Nie będę jednak wywierał presji na dziennikarzy. Każdy podejmie taką decyzję sam, wiedząc jakie skutki może ona wywołać.

Jednym ze świnoujskich radnych, który będzie musiał poddać się lustracji jest Waldemar Buczyński. Był ostatnim pierwszym sekretarzem komitetu miejskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Świnoujściu. Jak mówi, do samej lustracji i tego, że będzie musiał się jej poddać, ma obojętny stosunek.

- Nie mam nic do ukrycia - twierdzi Waldemar Buczyński. - Sekretarzem byłem przez 6,5 roku. A przez 43 lata swojej pracy zawodowej pływałem na statkach. Bo mój zawód to rybak, a nie sekretarz partii.

W związku z lustracją obawia się jednak ataków ze strony jednego z opozycyjnych radnych - Stanisława Możejki.
- Boję się jego podłości. Nie mam wątpliwości, że będzie szukał pretekstu, żeby mnie upodlić - mówi Waldemar Buczyński. - Zresztą nie tylko mnie. Każdego radnego, który nie jest po jego stronie. Wystarczy przyjrzeć się temu, co dotąd wyprawiał w radzie miasta. Dlatego nie mam złudzeń. Przy okazji lustracji zaatakuje również i mnie.

W Stargardzie jedną ze spółek, w której większościowy udział ma Skarb Państwa jest Przedsiębiorstwo Transportu i Maszyn Drogowych Trans - Masz. Siedziba spółki mieści się przy ul. Na Grobli 4.

- Nasza spółka jest w 80 procentach własnością Skarbu Państwa - mówi Zbigniew Kułaczkowski, prezes Trans - Masz. - W związku z tym, jako jej prezes niejedno oświadczenie już składałem. Nie widzę więc żadnych problemów z poddaniem się lustracji. To co ustawa nakazuje, trzeba zrobić. Nie chcę komentować czy to jest słuszne czy też nie.

Największe emocje wzbudza lustracja dziennikarzy. Redaktor naczelny Kuriera Szczecińskiego powiedział PAP, że wszyscy dziennikarze poddadzą się lustracji.

- Środowisko Gazety Wyborczej jest negatywnie nastawione do ustawy lustracyjnej - przyznaje Wojciech Jachim, redaktor naczelny szczecińskiego oddziału Gazety. - Na razie nie ma jeszcze żadnego przyjętego trybu postępowania. Jeżeli będziemy składać oświadczenia lustracyjne, zrobimy to pod koniec ostatecznego terminu. Mam nadzieję, że Trybunał Konstytucyjny do tego czasu negatywnie zaopiniuje tę ustawę.

Wszelkie wątpliwości dotyczące prawdziwości oświadczenia lustracyjnego najpierw będą badali prokuratorzy w IPN, a potem ewentualnie sąd okręgowy. IPN ma w pół roku zacząć publikować spisy poszczególnych kategorii osób współpracujących z organami bezpieczeństwa PRL, co do których zachowały się dokumenty współpracy.