Porządkowali dawny cmentarz w Nowym Warpnie i odkryli macewę dziadka mistrza szachowego

Cmentarz to pozostałość po niewielkiej społeczności żydowskiej, która osiadła w Nowym Warpnie dopiero w początkach XIX wieku. Trzech jej przedstawicieli pojawiło się w miasteczku w 1812 roku, w 1843 roku wzrosła do 14 osób i w 1842 i 1861 roku spadła do 12 osób. W 1927 roku na 2007 mieszkańców gminy Nowe Warpno mieszkało tu pięciu Żydów i sześciu katolików. Po 1945 roku, do 1948 roku, polscy mieszkańcy miejscowości chowali swoich bliskich w grobach żydowskich, wykorzystując elementy obramowań tych grobów i podstawy macew. Następnie polskie pochówki przesunięto w kierunku wschodnim, rozszerzając teren cmentarza żydowskiego, który początkowo liczył 20x20 metrów.

- Stosując się do wytycznych komisji rabinicznej, jedynie uporządkowaliśmy cmentarz, usunęliśmy śmieci i samosiejki, wykonaliśmy ewidencję macew, które pozostawiliśmy w miejscu odnalezienia. Teren dookoła cmentarza przeszukano za pomocą prętów i odnaleziono kilkanaście fragmentów rozbitych macew, które zebrano i złożono w narożniku cmentarza - relacjonuje komisarz dr Marek Łuczak, policjant i historyk. - Polskie groby oczyszczono z zalegających śmieci, liści i samosiejek zarastających groby. Ustawiono ponownie złamane krzyże i uzupełniono fragmenty drewnianych obramowań.

Jak dotąd udało się ustalić do kogo należy macewa leżąca pod płotem po zachodniej części cmentarza. Jest poświęcona kupcowi Abrahamowi Moritzowi urodzonemu w czerwcu 1819 roku i zmarłemu w wieku 62 lat, 20 lipca 1887 roku w Nowym Warpnie.

Abraham Moritz to dziadek mistrza szachowego Bruno Moritza, który urodził się 10 stycznia 1898 roku w Nowym Warpnie. Był synem Leonharda (Israela) Moritza i Luisy z d. Blau. Bruno Moritz był reprezentantem Niemiec w drugiej nieoficjalnej olimpiadzie szachowej w Budapeszcie w 1926 roku. W 1939 roku wyjechał na turniej szachowy do Londynu i tym samym uratował swoje życie, jego siostra Elli Frankel zginęła 9 października 1942 roku w obozie Auschwitz. Bruno wyjechał z Anglii do Ekwadoru do Guayaquil, gdzie zajmował się sprzedażą książek. Założył wówczas znaną w Ekwadorze księgarnię „Libreria Cientifica”. Był szachowym mistrzem Ekwadoru w 1952 roku. W 1960 roku wyjechał do Izraela. Ostatni raz grał w szachy reprezentując Ekwador w Tel-Avivie w 1964 roku na 16 Olimpiadzie Szachowej. Bruno Moritz zmarł 17 listopada 1966 roku w Hamburgu.