Polacy chętnie pomagają i wspierają zbiórki internetowe. Od 2008 roku przekazali 3,5 mld zł. Na co najczęściej wpłacają?

– Crowdfunding donacyjny to najdynamiczniej rozwijający się segment finansowania społecznościowego w Polsce. Jest doskonałym przykładem tego, że jesteśmy społeczeństwem obywatelskim, w którym istnieje miejsce na projekty oparte przede wszystkim na zaufaniu i potrzebie dzielenia się z innymi – podkreśla Marcin Czugan, prezes ZPF, cytowany w komunikacie.

Z raportu ZPF wynika, że uczestnicy zbiórek internetowych najchętniej angażują się w akcje typowo donacyjne – gromadzą one ponad 90 proc. środków przekazywanych beneficjentom za pośrednictwem platform internetowych. Na drugim miejscu z około 4-proc. udziałem w rynku znalazły się zbiórki w modelu opartym o nagrody. Na końcu zestawienia są projekty patronackie (bez nagród) - około 3 proc. rynku.

Okazuje się, że wśród celów charytatywnych dominują te związane z:

• leczeniem,
• operacjami i zakupem sprzętu rehabilitacyjnego.

Uwagę zwraca też kwota ponad 152 mln zł, zebrana na ratowanie zwierząt.

– Taki rozkład kwot wpłacanych na platformach crowdfundingowych potwierdza, że ich użytkownicy, podejmując decyzję o wykonaniu przelewu, najczęściej kierują się emocjami – mówi dr Artur Trzebiński, doradca ds. ekonomicznych ZPF i ekspert od rynku crowdfundingu w Polsce.

Zdaniem eksperta, w przyszłości można spodziewać się utrzymania wyraźnego podziału na zbiórki charytatywne i zbiórki patronackie, z przewagą tych pierwszych. – Z pewnością jednak rynek crowdfundingu donacyjnego i sponsorskiego niezmiennie będzie charakteryzował się wysoką wiarygodnością przeprowadzanych zbiórek – prognozuje dr Trzebiński.

Crowdfunding, jako forma inwestowania oraz pozyskiwania inwestorów, rozwija się dynamicznie w Polsce już od kilku lat. Jak wskazuje radca prawny Anna Bobowska, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy, „crowdfunding otworzył możliwości inwestycyjne i finansowe, które do tej pory dostępne było wyłącznie dla nielicznych, dlatego też wobec crowdfundingu mówi się, że dąży do demokratyzacji rynku inwestycyjnego”.

Crowdfunding, niezależnie od definicji czy rodzaju, ma stałe elementy, takie jak:

• przeprowadzanie zbiórek, które następuje za pośrednictwem Internetu – platformy finansowania społecznego (platformy crowdfundingowej),
• liczba inwestorów jest nieograniczona,
• zbiórki mają charakter finansowy,
• otwarty charakter przeprowadzanych zbiórek, tj. cele zbiórek i kwoty potrzebne do ich realizacji są jasno określone, można brać w nich udział z dowolnego miejsca na świecie, udzielając wsparcia w wybranej wysokości.

– Dla przedsiębiorców czy też właścicieli projektów crowdfunding stwarza szansę wejścia na rynek i udziału w nim razem z dużymi podmiotami, jest również możliwością rozwijania działalności na dużo większą skalę, czy też wdrożenia innowacyjnych projektów – wskazuje ekspertka.

Dwa najliczniej wykorzystywane przez Przedsiębiorców na polskim rynku modele crowdfundingu, to:

• crowdfunding udziałowy (inwestycyjny) – gdzie inwestor po wybraniu oferty i dokonaniu wpłaty środków otrzymuje w zamian udziały;
• crowdfunding pożyczkowy – gdzie inwestor udziela pożyczki, a pożyczkobiorca dokonuje spłaty otrzymanych środków, na warunkach przedstawionych w zawartej z inwestorem umowie, wraz z odsetkami.

Najczęściej stosowanymi formami zabezpieczenia osobistego w crowdfundingu pożyczkowym są:

• weksel,
• poręczenie wekslowe,
• poręczenie,
• poddanie się egzekucji.

W przypadku zabezpieczeń rzeczowych, najczęściej zastosowanie znajdują:

• hipoteka,
• zastaw zwykły,
• zastaw rejestrowy,
• blokada środków na rachunku bankowym.

Bobowska podkreśla, że „w każdym przypadku crowdfundingu, relacja łącząca strony oparta jest na szansie uzyskania obustronnych korzyści”. – Inwestor w szczególności pomnaża zainwestowane środki w postaci umówionego procentu, produktu, udziałów czy akcji, dywidendy lub innych, a poszukujący kapitału uzyskuje możliwość sfinansowania zaplanowanego przedsięwzięcia – wyjaśnia w przesłanym komentarzu.

Pod koniec stycznia tego roku posłowie przyjęli nowelizację tzw. ustawy deregulacyjnej, która zakładała między innymi zwiększenie kwot wolnych od podatku przy spadkach lub darowiznach. Jedna z zaproponowanych poprawek wzbudziła spore kontrowersje, narażając dużą grupę osób na wysokie opłaty. Chodziło o zapis, z którego wynikało, że opodatkowanie będzie zależne również od zbiorczej sumy przekazanych datków, której próg ustalono na 54 180 złotych. W przypadku przekroczenia powyższego progu obowiązywać miał podatek.

Do sprawy odniósł się premier Mateusz Morawiecki, który zaznaczył, że żadnego nowego opodatkowania zrzutek nie będzie. Przepisy zostaną utrzymane w obowiązującej dotychczas wersji. – Wracamy do takiego stanu, jaki był wcześniej. Trzeba powiedzieć uczciwie, że nadgorliwość niektórych urzędników, ale też być może dobra wola, chcieli coś uszczelnić, zmienić, doprowadziła do tego zamieszania, którego już nie ma – wyjaśnił szef rządu.