Stonka ziemniaczana - opryski i naturalni wrogowie. Jak ekologicznie i skutecznie zwalczać szkodnika?

Agata Wodzień-Nowak
Agata Wodzień-Nowak
Stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata) to chrząszcz z rodziny stonkowatych, pochodzący z Ameryki Północnej.
Stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata) to chrząszcz z rodziny stonkowatych, pochodzący z Ameryki Północnej. Agata Wodzień-Nowak
Zwalczanie stonki ziemniaczanej jest współcześnie ogromnym wyzwaniem. Stała się odporna na wiele środków, część insektycydów wycofano z unijnego rynku. Tymczasem stonka ziemniaczana to jeden z najbardziej uciążliwych szkodników, siejących spustoszenie na plantacjach. Jej żarłoczne larwy potrafią zniszczyć uprawy w ciągu kilku dni, a chrząszcze osłabiają rośliny i przenoszą choroby. Przygotowaliśmy przegląd metod zwalczania stonki, nie tylko chemicznych. Przedstawimy ekologiczne sposoby na walkę z tym szkodnikiem, wykorzystując naturalne środki i sprzymierzeńców z ogrodu.

Spis treści

Stonka ziemniaczana każdego roku powoduje straty na rolniczych plantacjach ziemniaków, a czasem też w przydomowych ogródkach. Masowy wysyp stonki ziemniaczanej obserwuje się zazwyczaj, gdy kwitnie czarny bez i jaśmin, a przekwitanie lipy drobnolistnej jest już momentem wylęgu larw, podpowiada Małopolski ODR. Walka ze stonką ziemniaczaną jest więc wyzwaniem, przed którym staje każdy ogrodnik i rolnik.

Stonka ziemniaczana - dlaczego jest szkodliwa?

Stonka ziemniaczana to chrząszcz wielkości ok. 1 cm, a największe szkody powodują jego larwy, które żerują w liściach. W naszych warunkach klimatycznych w ciągu roku mogą wystąpić 2 pokolenia szkodnika.

Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa: Wiosenny wylot chrząszczy rozpoczyna się wówczas, gdy temperatura gleby przez kilka dni utrzymuje się na poziomie ok. 14°C. Jest to zwykle czas kwitnienia jaśminu, kasztanowca i bzu czarnego.

Chrząszcze zimują w glebie, a wiosną wydostają się na powierzchnię i składają jaja na spodniej stronie liści ziemniaków.
Chrząszcze zimują w glebie, a wiosną wydostają się na powierzchnię i składają jaja na spodniej stronie liści ziemniaków. Agata Wodzień-Nowak

Przez pierwsze dni osobniki żerują na młodych roślinach, po czym samice składają jaja (nawet 800 w okresie wegetacyjnym) na spodzie liści. Do wylęgu wystarczy krótki okres 8-17 dni, im cieplej, tym szybciej.

Letnie pokolenie stonki może pojawić się już po ok. 40 dniach w lata ciepłe i suche. Specjaliści zwracają uwagę, że młode chrząszcze pokolenia letniego są bardziej żarłoczne niż larwy.

Gdy pojawią się wcześnie, a pogoda sprzyja, w tym samym roku może pojawić się tzw. pokolenie jesienne. Wraz z jesiennym ochłodzeniem (spadek temp. do 11-12 st.) stonka przestaje żerować i schodzi do gleby.

GIORiN: Poziom strat, jaki może wyrządzić stonka, zależy od skuteczności jej zwalczania w roku poprzednim, warunków pogodowych (szczególnie wilgotności gleby) w okresie jesieni i wiosny oraz w okresie wiosennych lotów chrząszczy i żerowania larw. O konieczności zwalczania stonki decyduje nasilenie jej występowania oraz stan zaawansowania rozwoju roślin.

Obserwacje trzeba prowadzić po wschodach roślin.

Zwalczanie stonki w ziemniakach, czyli niezbędne opryski

Zabiegi z wykorzystaniem środków ochrony roślin - insektycydów - wykonuje się w celu zniszczenia larw. Na plantacjach wczesnych odmian ziemniaków konieczne może okazać się zwalczanie chrząszczy. O tym, czy zabieg będzie skuteczny w przypadku niektórych spośród zalecanych insektycydów, jest temperatura powietrza.

Ekologiczny oprysk na stonkę ziemniaczaną i inne naturalne metody

Na liście naturalnych, ekologicznych sposób walki ze stonką wymienia się:

  • zbieranie chrząszczy i larw
  • stosowanie naturalnych oprysków
  • sadzenie roślin odstraszających
  • wykorzystanie naturalnych wrogów

Regularne sprawdzanie roślin i ręczne usuwanie chrząszczy i larw stonki ziemniaczanej to prosta metoda zwalczania szkodnika na małych plantacjach, np. przydomowych. Można stosować opryski z naparów ziołowych, czosnku, cebuli lub tytoniu, które odstraszają stonkę ziemniaczaną.

W pobliżu ziemniaków można posadzić rośliny, które odstraszają stonkę ziemniaczaną, takie jak aksamitki, nasturcje, koper lub fasola. Pomocni mogą być naturalni wrogowie. Chrząszcze biegaczowate i ptaki żywią się stonką ziemniaczaną i jej larwami. Można zwabić je do ogrodu, tworząc dla nich odpowiednie warunki, np. budując domki dla owadów lub zakładając ptasie karmniki.

Opryski na stonkę ziemniaczaną - metody chemiczne

Opryski insektycydami chemicznymi bywają niezbędna na dużych rolniczych plantacjach. Do najpopularniejszych chemicznych środków ochrony roślin stosowanych do zwalczania stonki ziemniaczanej są insektycydy z grupy pyretroidów oraz te z grupy neonikotynoidów.

Śląski ODR w jednym ze swoich poradników podpowiada: W związku ze zróżnicowaniem szkodliwości larw stonki najbardziej efektywnym terminem wykonania zabiegu okres pojawienia się larw 2 i 3 stadium. Zbyt wczesny zabieg spowoduje, że jaja larw nie zostaną zniszczone przez insektycydy, a zbyt późny może spowodować duże uszkodzenie roślin przez larwy.

Pamiętaj o stosowaniu środków ochrony roślin zgodnie z instrukcją i z zachowaniem środków ostrożności. Wybieraj preparaty dopuszczone do stosowania w uprawach ziemniaków.

Przeczytaj też: Stare odmiany ziemniaków nadal rosną na polach i w przydomowym ogródku

Zwalczanie stonki ziemniaczanej wymaga kompleksowego podejścia, łączącego różne metody.
Zwalczanie stonki ziemniaczanej wymaga kompleksowego podejścia, łączącego różne metody. Agata Wodzień-Nowak

Profilaktyczne zwalczanie stonki

Po zakończeniu uprawy ziemniaków należy usunąć z pola wszystkie łęty, aby pozbawić stonkę ziemniaczaną zimowych kryjówek.

Kolejnym sposobem walki ze stonką jest stosowanie płodozmianu. Uprawa ziemniaków w tym samym miejscu co roku sprzyja rozwojowi stonki ziemniaczanej. Dlatego ważne jest stosowanie płodozmianu i sianie ziemniaków w innym miejscu co 3-4 lata.

Pamiętaj, że skuteczna walka ze stonką ziemniaczaną wymaga systematycznych działań i łączenia różnych metod zwalczania. Regularnie sprawdzaj swoje uprawy i stosuj wybrane metody zwalczania, aby chronić swoje ziemniaki przed tym szkodnikiem.

Przed zastosowaniem jakichkolwiek środków ochrony roślin, zawsze czytaj uważnie etykietę i stosuj się do zaleceń producenta.

Źródła: Metodyka Integrowanej Produkcji Ziemniaka, Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal Strefa Agro codziennie. Obserwuj Strefę Agro!

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Seria pożarów Premier reaguje

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.