Plaże nad polskim morzem. M.in. Świnoujście, Międzyzdroje, Rewal. Wolontariusze sprawdzają są przystosowane dla osób niepełnosprawnych

Wolontariusze fundacji Machina Zmian przejdą całe polskie wybrzeże sprawdzając plaże głównie pod kątem dostępności plaż dla potrzeb niepełnosprawnych. Przeszli już część wybrzeża zachodniopomorskiego.

- Jestem szczecinianką i już osiem razy przechodziłam polskie wybrzeże - przyznaje Sylwia Nikko-Biernacka z fundacji Machina Zmian. - Doskonale pamiętam jak było rok, czy dwa lata temu na plażach w Świnoujściu czy Międzyzdrojach. Sprawdzam co się zmieniło pod względem udogodnień dla niepełnosprawnych, czy rodziców z wózkami.

- W pełni dostępna plaża wyposażona jest w różnorodne udogodnienia: przebieralnię o powierzchni odpowiedniej dla osób poruszających się na wózkach i wypoczywających z dziećmi czy wydzielony parking. Wszystkie kluczowe miejsca na plaży powinny być oznaczone wyraźnymi piktogramami na matowej powierzchni (co jest ważne dla osób słabowidzących), zapewniony jest dostęp do toalety dostosowanej do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, na plażę i do morza prowadzą szerokie maty lub podesty, które kontrastują z kolorem otoczenia - tłumaczy Dorota Brzezińska, koordynatorka projektu z ramienia Fundacji Machina Zmian.

Plaża jest dostępna, kiedy w bezpieczny i jak najbardziej samodzielny sposób mogą z niej korzystać osoby z różnego rodzaju niepełnosprawnościami: ruchu, słuchu, wzroku, z niepełnosprawnością intelektualną i ukrytą. To przestrzeń dostępna dla osób starszych, osób z małymi dziećmi, osób niskiego wzrostu, osób o różnej wrażliwości sensorycznej. Codziennie po 10-20 kilometrów

Tzw. społeczny audyt dostępności plaż rozpoczął się 1 lipca od sprawdzenia odcinka Świnoujście - Międzyzdroje (13 km). Wolontariusze byli już też w Ustce, Smołdzinie. Ostatnim etapem kontroli będzie odcinek z Krynicy Morskiej do Piasków na Mierzei Wiślanej (zaplanowany jest na 28 lipca). W sumie od Świnoujścia do Piasków grupa fundacji Machina Zmian pokona 26 odcinków, codziennie między 10 a 20 kilometrów.

Jakie pierwsze wnioski nasuwają się po przejściu zachodniopomorskich plaż?

- Przy polskich plażach brakuje toalet w ogóle, toalet dla niepełnosprawnych, a te które istnieją bardzo często nie mają przestrzeni manewrowej dla osób na wózkach i osób, które im asystują - mówi Sylwia Nikko- Biernacka.

- To właściwie czynnik wykluczający niepełnosprawnych z podstawowego prawa do godnego załatwienia potrzeb fizjologicznych i skorzystania z czynności higienicznych, a co za tym idzie, praktycznie uniemożliwia im korzystanie z plaży - podkreśla Dorota Brzezińska. - Co istotne, bardzo dużo takich mankamentów występuje w miejscowościach, które mają status uzdrowisk, które odwiedza bardzo duża liczba osób niepełnosprawnych.

Brakuje gumowych mat

Innym problemem jest brak utwardzonych ciągów komunikacyjnych wzdłuż odcinka nad samym morzem, zbudowanych np. ze specjalnych, gumowych mat czy drewnianych podestów. Jeśli takie funkcjonują są, to nie są zbyt rozbudowane. Brakuje też miejsc o odpowiedniej szerokości, tzw. spoczników, w których osoba na wózku mogłaby się na plaży zatrzymać (nie ma też ławek dla osób np. o kulach czy partnerów, rodzin niepełnosprawnych). Brakuje też oznaczeń kierujących osoby niepełnosprawne w miejsca dla nich dostosowane.

- To są realia wypoczynku osób niepełnosprawnych nad polskim morzem - dodaje Dorota Brzezińska. - Nasi wolontariusze sprawdzając plaże nie tylko wykonują tzw. listę kontrolną danego miejsca, a starają się rozmawiać o sytuacji na danej plaży z osobami niepełnosprawnymi lub ich opiekunami, właśnie pod kątem dostępności. Znamy je więc z pierwszej ręki.

Są już specjalne wózki kąpielowe

Nad polskim morzem pojawiają się natomiast specjalne wózki kąpielowe dla niepełnosprawnych, tzw. amfibie. Pozwalają one przemieszczać się po plaży, wjechać do wody osobom z problemami ruchowymi (są obsługiwane przez ratownika). Można je wypożyczyć m.in. w Międzyzdrojach, Kołobrzegu, Trójmieście i części miejscowości na Półwyspie Helskim.

- Dla wielu osób z niepełnosprawnościami jest to rzecz nowa, one też muszą się do niej przekonać. Z rozmów jednak z tymi, którzy już z amfibii korzystali wynika, że jest to ogromna frajda, wejście do morza, czucie wody dla osoby na wózku to niesamowite uczucie - podkreśla przedstawicielka fundacji.

W czasie audytu odbywają się spotkania z samorządami, lokalne konsultacje dotyczące możliwych rozwiązań, które zwiększyłyby dostępność polskich plaż dla osób z problemami ruchowymi.

- Z dostępnością jest dziś różnorodnie. Dostosowanie plaż dla niepełnosprawnych to poważne zadanie dla samorządów, czy zarządców plaż. Plaże to przestrzeń publiczna, która powinna być dostępna dla wszystkich, niezależnie od stopnia sprawności. Nasze przejście jest pretekstem do wprowadzenia zmian i jest działaniem obywatelskim - tłumaczy Dorota Brzezińska.

Dane zebrane przez wolontariuszy zostaną wykorzystane m.in. do przygotowania raportu o stanie dostępności polskich plaż oraz opracowania rekomendowanych zmian. Miejsca, które będą spełniać wymogi zyskają certyfikat „Plaża dla wszystkich”. Zaznaczmy, dzięki rekomendacjom Fundacji Machina Zmian (organizacja powstała w roku 2012) wprowadzono w latach ubiegłych dostępowe rozwiązania m.in. na plażach w Jastarni, Gdyni i Gdańsku.

Audytorami i audytorkami są osoby, które dobrowolnie zgłosiły się do działania na rzecz dostępnych plaż. Wcześniej osoby audytujące wzięły udział w szkoleniu oraz otrzymały materiały, które pokazują, jak powinna wyglądać dostępna plaża, na czym polega projektowanie uniwersalne i jak wypełniać listę kontrolną.

W czasie takiego audytu wolontariusze sprawdzają, mierzą i dokumentują zdjęciowo to co zobaczyli. Rozmawiają również z osobami dbającymi o bezpieczeństwo na plażach, lokalnymi aktywistami, właścicielami lokali usługowych, turystami i turystkami spotkanymi na trasie.