Ofiary mają nowy pomnik. Rozpoczynają się obchody 52. rocznicy grudniowej rewolty

16 grudnia w południe rozpocznie się uroczyste odsłonięcie pomnika upamiętniającego ofiary Rewolty Grudniowej 1970 r. na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie. Nowy monument stoi w pobliżu kwater Ofiar Grudnia '70.

- Pomnik ma formę sześcianu: masywnej, zamkniętej bryły, która symbolizuje w pewien sposób kłamstwo i ograniczenie wiedzy o ofiarach tej zbrodni komunistycznej. Pamiętały o tym tylko rodziny i uczestnicy tych tragicznych wydarzeń, natomiast władza stworzyła wokół tragedii mur milczenia i ten mur pęka. Bryła ma szczelinę, która otwiera wnętrze sześcianu. Dzięki temu możemy wejść do środka, do przestrzeni, która ma formę cylindra - mówił w grudniu ubiegłego roku o idei pomnika Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN.

Posadzka wnętrza pomnika ma symbol gwiazdy róży wiatrów, czyli jest to nawiązanie do stoczniowych tradycji morskich. Pomnik powstał z litych bloków granitowych, które są opracowane w ten sposób, że od zewnątrz tworzą bryłę sześcianu, a od środka cylinder.

Autorem projektu jest doświadczony architekt Piotr Kudelski, który jednocześnie sprawuje nadzór inwestorski.

Krzyż męczeństwa, który dotąd był na Cmentarzu Centralnym, trafił w nowe miejsce. Dzięki zaangażowaniu pracowników oddziału IPN w Szczecinie został on poddany renowacji. Renowację krzyża przeprowadziła firma Szołtun, wykonawca nowego pomnika. Po renowacji krzyż trafił on do dyspozycji Stowarzyszenia Społecznego „Grudzień ʼ70-Styczeń ʼ71”. Strony zgodnie uznały, że najlepszym rozwiązaniem będzie powierzenie krzyża ochronie i opiece Rzymskokatolickiej Parafii pw. bł. ks. Jerzego Popiełuszki w Szczecinie.

Uroczystości rocznicowe

Dzień później, 17 grudnia odbędą się główne uroczystości. Rozpoczną się o godz. 10 mszą świętą w kościele Św. Stanisława Kostki na pl. Matki Teresy z Kalkuty 5 w Szczecinie. O godz. 11.45 przed bramą Stoczni Szczecińskiej, przy ul. Antosiewicza 1 zaplanowano przemówienia oraz złożenie kwiatów i wieńców. Stąd około godz. 13 ruszy Marsz Pamięci Ofiar Grudnia 70, a o godz. 14 uczestnicy spotkają się przed pomnikiem Anioła Wolności na placu Solidarności.

Na godzinę 17 zaplanowano upamiętnienie wszystkich zabitych i rannych podczas grudniowej rewolty.

- Zapraszamy do wzięcia udziału i przyjścia z własnym zniczem dzięki temu napis „GRUDZIEŃ 70” - może być dużo większy. Apelujemy do wszystkich szczecinian, niech to światełko ze zniczy będzie miało taką moc jak kiedyś, kiedy jako mieszkańcy naszego miasta (i nie tylko naszego) stawialiśmy tysiące zniczy pod Krzyżem przy drugiej bramie Cmentarza Centralnego, który to był zastępczym miejscem pamięci i pomnikiem ofiar Grudnia - mówią działacze stowarzyszenia „Grudzień ʼ70-Styczeń ʼ71”. - Bądźmy zjednoczeni, przyjdźmy ku pamięci, oddajmy hołd 16 ofiarom, ponad stu osobom rannym i bardzo wielu represjonowanym. To wtedy zaczęła się droga ku prawdziwej wolności.

Ulice Szczecina spłynęły krwią

Była to jednak krwawa droga do wolności. W grudniu 1970 roku strzelano do mieszkańców Szczecina.

- Młodzi chłopcy zaczęli rzucać koszami do śmieci w skota (kołowy transporter opancerzony - przyp. red.) - opowiadał „Głosowi” zmarły niedawno Henryk Michałowski ze Szczecina. - Krzywdy mu nie robiły. A jednak w pewnym momencie z transportera zaczęto do nich strzelać. Jakieś pięć metrów ode mnie na ziemię osunął się młody chłopak. Trysnęła krew. Wszyscy zaczęli uciekać przerażeni.

Apogeum rozruchów stanowiło zdemolowanie i spalenie siedziby Komitetu Wojewódzkiego PZPR, pod którą w szczytowym momencie zgromadziło się ponad 20 tys. ludzi.

Jaki był bilans ofiar Grudnia w Szczecinie? Szesnastu zabitych (niektórzy dodają do tej liczby dziecko, utracone przez ciężarną kobietę, wypchniętą podczas zajść z tramwaju) i co najmniej stu kilkudziesięciu rannych.