Nowy pomnik Ofiar Grudnia 1970 roku. Nie będzie już Krzyża Męczeństwa

- Po niemal 3 latach starań, zabiegów, ścierania się różnych pomysłów i przygotowywania projektów, ruszyła budowa Pomnika Ofiar Grudnia 1970 r. na Cmentarzu Centralnym. Pierwsze prace wykonane na zlecenie Instytutu Pamięci Narodowej już za nami - poinformował dr Paweł Skubisz, dyrektor oddziału IPN w Szczecinie.

Krzyż Męczeństwa Narodu Polskiego, zwany również Krzyżem Grudnia ’ 70, który postawiono siłami społecznymi w 1999 roku, zostanie rozebrany. Autorem nowej koncepcji jest architekt Piotr Kudelski, który ma na swoim koncie pomnik "Chwała Lotnikom Polskim", wzniesiony na warszawskich Powązkach. Zgodnie z projektem przebudowana zostanie cała aleja, w której pochowano ofiary tragicznych wydarzeń.

Krwawo stłumiony przez komunistyczną władzę Grudzień’70 wybuchł w reakcji na podwyżkę m.in. cen mięsa i innych artykułów spożywczych. Do pacyfikowania protestujących wysłano milicję i wojsko. Główne zdarzenia miały miejsce w Gdyni, Gdańsku, Szczecinie i Elblągu. Zginęło 41 osób, w tym 16 w Szczecinie.

- Głównym elementem upamiętniającym jest sześcian. W środku planujemy otwartą przestrzeń z płytami zawierającymi nazwiska osób, które zginęły na ulicach Szczecina. Elementem wchodzącym w skład tego upamiętnienia jest również stalowy krzyż o wysokości 5,5 metra. U jego podnóża znajduje się róża wiatrów, nawiązująca do morskości Szczecina jako miasta portowego i stoczniowego - wyjaśnia Paweł Skubisz.

Sześcian ma odwoływać się do ideału piękna, szlachetności, a także być symbolem m.in. wolności. W efekcie planowanych działań powstanie pomnik o niebanalnej formie i bogatym przesłaniu ideowym, który pozwoli na godne upamiętnienie ofiar, a zarazem przyczyni się do uporządkowania alei cmentarnej oraz utworzenia przestrzeni dla rocznicowych uroczystości patriotycznych.

- Aleja zostanie uporządkowana: będzie wyłożona nowymi płytami, które płynnie przejdą w elewację pomnika. Pomnik ma formę sześcianu: masywnej, zamkniętej bryły, która symbolizuje w pewien sposób kłamstwo i ograniczenie wiedzy o ofiarach tej zbrodni komunistycznej. Pamiętały o tym tylko rodziny i uczestnicy tych tragicznych wydarzeń, natomiast władza stworzyła wokół tragedii mur milczenia i ten mur pęka. Bryła ma szczelinę, która otwiera wnętrze sześcianu. Dzięki temu możemy wejść do środka, do przestrzeni, która ma formę cylindra - mówił w grudniu ubiegłego roku o idei pomnika Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN.

Dodatkowo zostanie doprowadzone przyłącze energetyczne i dzięki czemu pomnik będzie posiadał własne oświetlenie.

Za realizację upamiętnienia odpowiada Instytutu Pamięci Narodowej w porozumieniu i we współpracy ze Stowarzyszeniem Społecznym "Grudzień 70 Styczeń 71". Koszt budowy pomnika ponosi IPN.

Dodajmy, że w październiku 2020 roku pomysł budowy nowego pomnika zaakceptowali radni. „Za” było 25 osób, a 2 wstrzymały się od głosu. Pierwotnie pomnik miał być gotowy na obchody 50. rocznicy tragicznych wydarzeń. Nie udało dotrzymać się terminu.