Nie tylko o delegowaniu pracowników: mocny głos z Krakowa w sporze o wolność przepływu usług i przyszłość Unii Europejskiej

Materiał informacyjny
Szósta edycja Europejskiego Kongresu Mobilności Pracy cieszyła się rekordowym w historii powodzeniem. Nic dziwnego: problem delegowania pracowników i wolności świadczenia usług dotyka fundamentów wspólnoty i dotyczy bezpośrednio przyszłości wspólnego rynku, a więc całej Unii Europejskiej.
Szósta edycja Europejskiego Kongresu Mobilności Pracy cieszyła się rekordowym w historii powodzeniem. Nic dziwnego: problem delegowania pracowników i wolności świadczenia usług dotyka fundamentów wspólnoty i dotyczy bezpośrednio przyszłości wspólnego rynku, a więc całej Unii Europejskiej. Archiwum VI EKMP
Nowe unijne przepisy o delegowaniu pracowników tworzą absurdalne bariery i osłabiają wspólnotę, ale przedsiębiorcy nie powinni się nimi zrażać, bo mogą liczyć na wsparcie z wielu stron - to główny wniosek z VI Europejskiego Kongresu Mobilności Pracy w Krakowie.

Potężne zmiany w unijnych przepisach o delegowaniu pracowników zagrażają nie tylko 90 tys. polskich firm świadczących usługi w krajach wspólnoty, ale i całej Unii Europejskiej. Wbrew hasłom głoszonym przez inicjatorów tych zmian, nie wzmocnią one ochrony socjalnej w UE, ani nie sprawią, że poczucie sprawiedliwości wśród obywateli wzrośnie. Zamiast tego może dojść do utrwalenia nierówności między bogatymi i biednymi, zaś rosnące bariery w przepływie usług mogą być źródłem napięć i niepokojów i jako wyłom w fundamentalnych zasadach Unii stanowią poważne zagrożenie dla wspólnego rynku.

Taką, smutną, diagnozę przedstawili uczestnicy szóstej, największej w historii, edycji Europejskiego Kongresu Mobilności Pracy, który obradował w centrum kongresowym ICE w Krakowie. Dzięki staraniom Inicjatywy Mobilności Pracy, europejskiego think tanku skupiającego ekspertów w dziedzinie delegowania pracowników, stolica Małopolski przemieniła się na dwa dni w najważniejsze na kontynencie forum debaty – nie tylko o delegowaniu i swobodzie świadczenia usług, ale i przyszłości Unii w ogóle.

- To jest debata na temat wolności, która poprzez nowe przepisy regulujące delegowanie pracowników i świadczenie usług została nadwerężona, a może nawet zakwestionowana – ubolewał Jacek Krawczyk, szef grupy pracodawców Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES), ważnego ciała doradczego organów UE. Zgodzili się z nim kierujący IMP Stefan Schwarz i Marek Benio.

- Jeśli chodzi o towary i kapitał, to europejski rynek jest rzeczywiście wspólny. Jeśli chodzi o usługi, to nie za bardzo: jeśli firma z jednego kraju będzie chciała dostarczać swoje usługi w drugim kraju, to doświadczy ogromnej ilości przeszkód – zauważył prezes Schwarz. IMP stara się wpływać na to, by spór polityczny o delegowanie pracowników między bogatszymi i biedniejszymi, liberałami i socjalistami, pracodawcami i pracownikami, centrum i peryferiami nie sprowadzał się do haseł, stereotypów i emocji.

Temu właśnie służył Kongres: dostarczeniu rzetelnej wiedzy, dekonstrukcji mitów, poznaniu stanowisk i rzeczowych argumentów, wymianie poglądów. Z tytułowym hasłem „New posting rules. Problems solved? Fairness guaranteed?” (Nowe zasady delegowania. Problemy rozwiązane? Poczucie sprawiedliwości zapewnione?) zmierzyli się czołowi europejscy eksperci i praktycy, przedsiębiorcy i urzędnicy, naukowcy i publicyści.

Końcowy wydźwięk Kongresu okazał się, mimo wszystko, optymistyczny: przedsiębiorcy zajmujący się świadczeniem usług transgranicznych w UE (a Polacy stanowią tu absolutną czołówkę) powinni wiedzieć, że teraz będzie to bardziej skomplikowane i o wiele kosztowniejsze, ale nie powinni się z tego powodu zrażać i ograniczać działalności, ani redukować planów rozwoju. Mogą bowiem liczyć na wsparcie z wielu stron – zarówno publicznych instytucji krajowych, jak i unijnych, ale też ekspertów związanych z IMP.

Deklaracje w tej sprawie składane były przez wszystkich znakomitych gości tegorocznego Kongresu. Pomoc ze strony rządu, w tym swojego resortu, obiecała Jadwiga Emilewicz, minister przedsiębiorczości i technologii. Zapewniła, że Polska zrobi wszystko, by w innych krajach (regionach) wspólnoty pojawiła się rzetelna, przejrzysta i łatwo dostępna informacja na temat nowych zasad delegowania. Przypomniała zarazem, że Polska (wraz z Węgrami) zaskarżyła dyrektywę o delegowaniu pracowników do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, argumentując m.in. że nowe prawo ma protekcjonistyczny charakter i utrudnia realizację traktatowej zasady wolności przepływu siły roboczej i usług.

- My już trzy lata temu zwracaliśmy uwagę, że forsowane Komisję Europejską, pod wpływem części państw unijnych, zmiany w przepisach o delegowaniu pracowników oraz powiązanych z nimi regulacji o zabezpieczeniu socjalnym, wcale nie przyczynią się do rozwiązania problemów społecznych i gospodarczych, wskazywanych przez inicjatorów tych zmian. Wcale nie będzie bardziej sprawiedliwie, a jednocześnie osłabimy konkurencyjność europejskiej gospodarki, co jest oczywiście bardzo niebezpieczne w czasach globalnej walki USA, Europy i Chin o wpływy i pozycję. Może to ograniczyć atrakcyjność Europy na wiele pokoleń – ostrzegła Jadwiga Emilewicz.

Wsparcie dla przedsiębiorców zaoferowała prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS. W swoim wystąpieniu przedstawiła nowe zasady koordynacji systemów zabezpieczania społecznego w krajach UE i związane z tym zagrożenia dla firm i pracowników. W towarzyszącej Kongresowi Wiosce Ekspertów przez cały dzień dyżurowali specjaliści z ZUS, objaśniający zainteresowanym wszystkie przepisy. Pomocą służyli także eksperci Państwowej Inspekcji Pracy, specjaliści z niemieckiej kasy chorych AOK oraz prawnicy i doradcy podatkowi.

Wymianie informacji, opinii i doświadczeń związanych z delegowaniem pracowników i ich zabezpieczeniem socjalnym oraz stawaniu prognoz w tym obszarze służyły znakomite panele dyskusyjne prowadzone przez Frederica De Wispelaere, Marka Benio i Macieja Zakrockiego.

Relacja wideo z sesji plenarnej dostępna jest TUTAJ.

Głównym gościem drugiego dnia VI EKMP była unijna komisarz Elżbieta Bieńkowska, z którą uczestnicy spotkali się na sesji Q&A w ramach Dialogu Obywatelskiego.

Drugi dzień obfitował w warsztaty prowadzone przez prawników i ekspertów, m.in. naczelnik Annę Siwiecką z ZUS, były też prelekcje Partnerów EKMP: DLA Piper i CRIDO.

Marek Gadacz z CRIDO wygłosił prelekcję „Delegowanie pracowników za granicę – jak działać, o czym należy pamiętać? Wybrane zagadnienia z zakresu PIT, ZUS i prawa pracy”. Omówił szczegółowo:

  • konsekwencje PIT – m.in. ustalanie rezydencji podatkowej (w tym w świetle umów o unikaniu podwójnego opodatkowania), miejsce opodatkowania dochodów, zaliczki na podatek, zagadnienia dotyczące rozliczenia podatku z pracownikiem, jak również wywołujące kontrowersje opodatkowanie świadczeń związanych z delegowaniem – diet, przejazdów, czy noclegów. W odniesieniu do tego zagadnienia zostały omówione również konsekwencje najnowszego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, w tym wątpliwości, związanych ze zmianą linii orzeczniczej NSA.
  • konsekwencje ZUS – w tym zasady podlegania ZUS w świetle przepisów UE oraz praktyczne uwagi dotyczące uzyskiwania poświadczeń A1.

Nie zabrakło także przykładów dotyczących rozróżnienia podróży służbowej i delegowania, jak również sporządzania aneksu do umowy o pracę dotyczącego oddelegowania.

W raporcie CRIDO „Międzynarodowe rozliczenia PIT - przewodnik po procesie” zawarte są informacje dotyczące:

  • ogólnych zasad międzynarodowych rozliczeń PIT,
  • dochodów z umów o pracę pracowników delegowanych do pracy za granicą,
  • dochodów z działalności gospodarczej,
  • dochodów kapitałowych,
  • a także innych źródeł przychodów.

Zmiany w pięciu aktach

Znowelizowana dyrektywa o pracownikach delegowanych komplikuje zasady obliczania ich wynagradzania i ogranicza maksymalny czas delegowania do 12 miesięcy, z możliwością przedłużenia do 18 miesięcy. Czynności kontrolne w firmach delegujących będzie koordynować nowo powołany Europejski Urząd Pracy (ELA). Zgodnie z rozporządzeniami o koordynacji ubezpieczeń społecznych, inaczej będzie się też ustalać, w którym państwie dany pracownik delegowany powinien być objęty ubezpieczeniem społecznym. Co więcej, nowa dyrektywa w sprawie przewidywalnych i przejrzystych warunków zatrudnienia prawdopodobnie rozszerzy zasady delegowania pracowników na pozapracownicze formy zatrudnienia (m.in. odpowiedniki polskich umów o dzieło i zlecenia).

- Wielość tych zmian i ich kompleksowość powoduje, że nikt nie jest w stanie przewidzieć, jakie będą ich skutki dla pracowników, usługodawców, konsumentów i konkurencyjności europejskiej gospodarki. A to rodzi uzasadniony niepokój - podkreśla dr Benio. I dodaje:

- Walka o kształt przepisów już się zakończyła. Teraz trzeba się do nich dobrze przygotować. Należy mieć nadzieję, że przedsiębiorcy zdążą zmienić swoje modele biznesowe, by dostosować je do nowych wymogów, odbiorcy usług przeliczą budżety, by sprostać wyższym cenom, a pracownicy delegowani nie stracą pracy, ani nie wyjadą z Polski na stałe.

O organizatorach, Patronach i Partnerach

  • Organizatorem VI EKMP było Stowarzyszenie Inicjatywa Mobilności Pracy.
  • Organizatorami pierwszego dnia Kongresu byli: Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
  • Organizatorem Dialogu obywatelskiego o przyszłości rynku wewnętrznego była Komisja Europejska.
  • VI Europejski Kongres Mobilności Pracy odbył się pod Wysokim Patronatem Parlamentu Europejskiego
  • Miastem gospodarzem Kongresu był po raz drugi jest Kraków. Prezydent Miasta Krakowa zajął honorowe miejsce w Radzie Programowej EKMP.
  • Po raz pierwszy Partnerem i Honorowym Patronem EKMP było Województwo Małopolskie.
  • Kongres wsparły liczne instytucje, m.in. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społecznemu, ZUS, PIP, Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej.

O nieprzerwany transfer wiedzy między przedsiębiorcami, administracją i nauką – również między Kongresami, m.in. na Pracowniach Legalnego Delegowania dbają:

  • Polskie Stowarzyszenie Ubezpieczenia Społecznego
  • Instytut Pracy i Spraw Socjalnych
  • Rada Dialogu Społecznego.

Kongres nie mógłby odbyć się bez udziału Partnerów:

  • DLA Piper
  • CRIDO
  • Wolters Kluwer
  • Kancelarii Winiarski - Trade Office 24
  • oraz firmy Kinnarps, która została Gospodarzem Wioski Ekspertów.

Głównymi patronami medialnymi VI EKMP byli:

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wideo
Wróć na gs24.pl Głos Szczeciński