Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Mierz tętno, kontroluj swoje serce. To kwestie życia lub śmierci!

Anna Folkman
Anna Folkman
Czym jest tętno? Jakie powinno mieć wartości i jak je mierzyć? Co jeśli w czasie relaksu to tętno mamy podwyższone, co jeśli jest zbyt niskie i wreszcie jak dbać o serce, by nie mieć kłopotów ze zdrowiem. Podpowiada kardiolog.

Tętno zwane także pulsem to efekt ruchu naczyń krwionośnych spowodowany skurczami serca.

Tętno można mierzyć w różnych miejscach - na tętnicy szyjnej, promieniowej (na nadgarstku), na tętnicy ramiennej, na tętnicy udowej (w pachwinie), podkolanowej czy nawet na stopie, kiedy oceniamy drożność tętnic kończyn dolnych.

Zmierz swoje tętno

Najprostszą i najpowszechniejszą metodą jest mierzenie pulsu/tętna na tętnicy promieniowej po wewnętrznej stronie nadgarstka. Liczymy wyczuwalne uderzenia przez 1 minutę. Istnieją także modyfikacje - np. mierzymy tętno przez 15 sekund, a następnie wynik mnożymy razy cztery, ale przy założeniu, że tętno jest równe. Możemy też użyć pulsomierza.

Normy tętna spoczynkowego (mierzonego w czasie relaksu, bez wysiłku fizycznego) są w granicach od 60 do 100 na minutę, jednak lepiej jest, gdy te wartości są bliższe 60. Poza tym częstość tętna spada z wiekiem.

Za wysokie tętno spoczynkowe

- Nawet jeśli tętno spada poniżej 60, ale jest powyżej 50 to najczęściej nie wpływa to zazwyczaj na samopoczucie i jest dość dobrze tolerowane - mówi dr n. med. Krzysztof Przybycień, lekarz kierujący Kliniką Kardiologii z Intensywnym Nadzorem Kardiologicznym Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 2 PUM w Szczecinie - Sportowcy czy osoby wytrenowane często mają to tętno nawet poniżej 50 i czują się z tym dobrze. Jeżeli przyjmiemy najprostszy wzór na tętno maksymalne w czasie wysiłku (220 minus wiek) to dla osoby 50-letniej tętno maksymalne wynosi 170 na minutę.

W dużym uproszczeniu można przyjąć, że 50-letnia osoba uprawiająca systematycznie sport, z tętnem spoczynkowym około 60/min. osiąga tętno maksymalne później niż osoba niewytrenowana z tętnem spoczynkowym np. 90/min., a co za tym idzie, jest w stanie wykonać większy wysiłek fizyczny. Zazwyczaj tętno czyli puls pokrywa się z częstością rytmu serca. Istnieją jednak sytuacje, że częstość tętna różni się od częstości serca. Zdarza się tak np. u osób, u których występuje migotanie przedsionków. Tony przy osłuchiwaniu serca nie pokrywają się wtedy z tętnem. Dzieje się tak dlatego, że nie każda fala tętna związana ze skurczem serca jest wyczuwalna na obwodzie. Kiedy w czasie odpoczynku nasze tętno jest wysokie, mamy do czynienia z przyspieszoną czynnością serca (tachykardią). Nie jest to korzystne i czasami wymaga leczenia.

- Kiedy osoba w czasie spoczynku ma tętno np. ok. 120 na minutę, wiadomo, że jej serce męczy się bardziej i można powiedzieć, że w ogóle nie odpoczywa - dodaje dr Przybycień. - Bywają przypadki, że przy bardzo szybkiej czynności serca i tętnie, które utrzymują się przez dłuższy czas dochodzi do sytuacji, kiedy serce jest tak "zmęczone", że nie ma siły na w pełni wydajny skurcz. Kiedy wydajność serca spada, dochodzi do niewydolności krążenia, a organizm otrzymuje znacznie mniej natlenowanej krwi.

Ciśnienie krwi spada, wydolność organizmu też. Osoba taka jest osłabiona, źle się czuje, miewa duszności, trudno jej normalnie funkcjonować, np. chodzić po schodach. Pacjenci z szybką czynnością serca, z za wysokim tętnem spoczynkowym, różnie odczuwają ten stan. Bywa, że nie mają żadnych objawów, inni odczuwają kołatanie serca, źle się czują, jeszcze inni tracą nawet przytomność.

Do lekarza zgłaszają się przede wszystkim te osoby, które odczuwają objawy. Ale przy zbyt szybkim tętnie spoczynkowym o konsultację powinni pokusić się wszyscy. Niektóre przyczyny przyspieszonej czynności serca i tętna nie są groźne dla życia, ale są też takie (np. częstoskurcze komorowe), które mogą doprowadzić nawet do zatrzymania krążenia i zgonu.

CZYTAJ DALEJ>>>

Zobacz również:
Jakie konsekwencje niesie ze sobą otyłość?

Kiedy leczyć arytmię?

Nie wszystkie łagodne arytmie serca wymagają leczenia kardiologicznego. Np. niedokrwistość u młodej kobiety, która ma długie i obfite miesiączki, może doprowadzić do przyspieszenia czynności serca i tętna w odpowiedzi na zmniejszenie stężenia hemoglobiny. Serce zatem musi nadrobić ten ubytek w nośniku tlenu częstością skurczów. Kiedy wyrówna się niedokrwistość, wtedy zaburzona akcja serca mija.

Do przyspieszenia czynności serca i tętna może też dojść u osób z nadczynnością tarczycy. Na początku osoby te trafiają z powodu objawów do kardiologa, ale po diagnostyce są kierowani na leczenie i kolejne kontrole do endokrynologa.

- W przypadkach kiedy u podstaw arytmii leżą przyczyny kardiologiczne, to by pomóc takiemu pacjentowi trzeba po pierwsze zdiagnozować przyczynę złej pracy serca - zauważa kardiolog - Powodów może być wiele, istnieją różne arytmie serca, które leczy się różnymi sposobami. Do dyspozycji mamy leczenie farmakologiczne (m.in. grupę leków zwalniających rytm serca). Bywa jednak, że konieczne jest leczenie inwazyjnie (np. zabieg ablacji czy wszczepienie urządzenia, które ma powstrzymać arytmię).

Zbyt wolne tętno

Niebezpieczna dla zdrowia może być także zbyt wolna czynność serca i tętna. Pacjenci, u których występują takie objawy jak zawroty głowy, osłabienia czy omdlenia także wymagają diagnostyki kardiologicznej. Jeżeli przyczyną objawów są schorzenia układu krążenia może być wymagane np. wszczepienie stymulatora serca.

Dbaj o serce

Serce to mięsień, który lubi wysiłek, umiarkowany wysiłek. Przykładowo marsze czy rekreacyjne biegi są korzystne dla każdego. Zaleca się je zarówno zdrowym osobom, jak i tym, które przeszły już różne incydenty sercowe. Dziś bardzo często powtarza się i przypomina o rehabilitacji, np. po zawale serca, jaką jest właśnie ruch. Ruch jest jednym z elementów tzw. zdrowego trybu życia. Należy także pamiętać o odpowiedniej diecie, która ma zapewnić nie tylko prawidłową masę ciała, ale także odpowiednio niski poziom cholesterolu czy glukozy. Kolejnym elementem, który wpisuje się w zdrowy tryb życia jest unikanie palenia tytoniu. Chociaż obecnie sytuacja wygląda dużo lepiej niż 10-20 lat temu. Niestety pomimo obserwowanych pozytywnych zmian w trybie życia, jak i postępów medycyny, schorzenia układu krążenia są nadal na pierwszym miejscu jeżeli o przyczyny zgonów w Polsce. Pamiętajmy, że o serce trzeba dbać.

Zobacz również:
Jakie konsekwencje niesie ze sobą otyłość?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gs24.pl Głos Szczeciński