Kontrola NIK: bez pozwoleń zrzucono w Stargardzie ponad 160 tys. m3 ścieków

Wpływ systemu kanalizacji Stargardu na stan rzeki Iny budzi żywe zainteresowanie mieszkańców, ekologów i wędkarzy. Media donosiły o cyklicznym zanieczyszczaniu Iny, powodującym szkody w jej florze i faunie oraz możliwym zagrożeniu dla zdrowia ludzi korzystających z wód tej rzeki. Szczególnie poważny incydent miał miejsce 17 czerwca 2023 r., gdy dokonano zrzutu ścieków i wody opadowej po ulewnym deszczu. Sytuacja była określana jako katastrofa ekologiczna.

- Stargard, podobnie jak przynajmniej połowa miast w Polsce posiadających kanalizację, odprowadza nadmiar ścieków przelewami burzowymi – powiedział "Głosowi" Piotr Styczewski, rzecznik prasowy Prezydenta Stargardu. - Nie ma wątpliwości, że nie pozostaje to obojętne dla rzeki i tego nie ukrywamy. Najistotniejsze jest jednak, by państwowe służby podjęły się wyzwania wskazania wszystkich źródeł emitujących zanieczyszczenia do Iny. Dopiero wówczas będzie można ten problem skutecznie rozwiązać. Ze swojej strony robiliśmy i nadal będziemy robić wszystko, by się do tego przyczynić.

Kontrola NIK, poza nieprawidłowościami związanymi ze zrzutami przez przelewy burzowe, wykazała także inne nieprawidłowości w obszarze gospodarki ściekowej. Spółka Wody Miejskie Stargard nie wykonywała obowiązków, określonych w decyzji Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie, w zakresie pomiaru rzeczywistej ilości ścieków odprowadzanych poprzez przelew burzowy przy ul. Brzozowej w Stargardzie oraz nie wykonała pomiarów zawartości substancji w wodach rzeki Iny i kanału burzowego przy ul. Brzozowej, po uruchomieniu przelewu 17 czerwca 2023 r. Ponadto Spółka, realizując umowy zawarte z Miastem Stargard na obsługę sieci kanalizacji deszczowej, nie zapewniła w latach 2021-2022 wykonania badań oczyszczonych wód opadowych z częstotliwością określoną w pozwoleniach wodnoprawnych. Nie prowadziła także, wymaganych przepisami ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, regularnych kontroli ilości i jakości odprowadzanych ścieków bytowych i przemysłowych oraz kontroli przestrzegania warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych.

- Liczyliśmy na to, że Najwyższa Izba Kontroli ustali, czy to Stargard był odpowiedzialny za śnięte ryby w Inie w Goleniowie w ubiegłym roku – dodaje Styczewski. - Po tych wydarzeniach zleciliśmy ekspertyzę, z której wynika, że to nie działalność oczyszczalni doprowadziła do sytuacji. Wyniki te były również udostępniane kontrolerom. Mimo to w przedmiotowych postępowaniach ten podstawowy element nie został ustalony.

Z ustaleń kontroli wynika, że w badanym okresie w Stargardzie wybudowano 10 km sieci kanalizacji deszczowej i zwiększono retencję wód. Zakończono budowę sześciu zbiorników retencyjnych, trzy kolejne były w trakcie budowy, w celu ograniczenia ilości wód opadowych i roztopowych odprowadzanych do kanalizacji ogólnospławnej. Władze samorządowe Stargardu dwukrotnie wystąpiły o dofinansowanie inwestycji mającej na celu ograniczenie zrzutów nieoczyszczonych ścieków do rzeki Iny poprzez przelewy burzowe w ramach Rządowego Programu Polski Ład. Miasto przystąpiło także do opracowania i wdrożenia miejskiego planu adaptacji do zmian klimatu. Aby zaradzić problemowi, w roku ubiegły władze samorządowe Stargardu rozpoczęły przygotowania do budowy przepompowni nadmiarowej ścieków wraz z adaptacją obiektów kubaturowych i wykonaniem niezbędnych urządzeń na terenie oczyszczalni ścieków w Stargardzie”. Po kontroli, NIK sformułowała 26 wniosków skierowanych do obu kontrolowanych jednostek, które mają za zadanie poprawę bieżącej sytuacji oraz uniknięcie podobnych problemów w przyszłości.

- Na ostatniej sesji Rady Miejskiej zabezpieczono ponad 39 milionów złotych na zaprojektowanie i budowę nowoczesnej przepompowni ścieków i wielu urządzeń na terenie oczyszczalni – wyjaśnia Styczewski. - Jesteśmy przekonani, że będzie to recepta na negatywny wpływ Stargardu na rzekę. Mamy jednak poważne wątpliwości, poparte zresztą opiniami ekspertów, że ta ogromna inwestycja po naszej stronie nie rozwiąże problemu Iny w dużo szerszym ujęciu, wykraczającym poza oddziaływanie Stargardu.