Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Jak wygląda edukacja w Czechach? Czy Czesi również zdają maturę? Dlaczego cieszą się, gdy dostaną jedynkę?

Małgorzata Meszczyńska
Małgorzata Meszczyńska
W Czechach obowiązek edukacji obejmuje już 5-latków. To ostatnie grupa przedszkolna, przed podjęciem nauki w szkole.
W Czechach obowiązek edukacji obejmuje już 5-latków. To ostatnie grupa przedszkolna, przed podjęciem nauki w szkole. JESHOOTS.COM/ unsplash
Czeskie szkoły są autonomiczne, a system oświatowy jest zdecentralizowany. Obowiązkowa dla młodych Czechów jest 9-letnia szkoła podstawowa. Edukację zaczynają sześciolatki. Przedszkole do 4. roku życia nie jest obowiązkowe, ale chodzi do niego blisko 90% dzieci. Szkoła podstawowa i średnia są bezpłatne. Czesi nie płacą również za studia. Czy system edukacji u naszych sąsiadów bardzo różni się od polskiej szkoły?

Spis treści

Jak wygląda czeski system edukacji?

Obowiązkowa szkoła podstawowa w Czechach trwa 9 lat. Podstawówka ma jednak dwa stopnie: pierwszy trwa 5 lat, a nauka w kolejnym – 4 lata. Według danych statystycznych, edukacją podstawową objętych jest 100% młodych Czechów. Niewiele mniej, bo 92% młodzieży kształci się dalej.

System edukacji w Czechach dzieli się na kilka etapów:

  • szkołę podstawową,
  • szkołę średnią I stopnia,
  • szkołę średnią II stopnia,
  • studia wyższe.

Czeska zerówka już dla 5-latków. Obowiązkowo!

Przedszkole w Czechach nie jest obowiązkowe – poza ostatnim rokiem. Do placówek przyjmowane są dzieci w wieku od 3 do 5 lat. Ostatnia przedszkolna grupa traktowana jest jako przygotowanie do szkoły. Podobnie jak w Polsce, przedszkolna „zerówka” jest obowiązkowa i bezpłatna dla wszystkich dzieci.

Podobnie jak w przypadku szkół, również przedszkola mogą samodzielnie decydować o sposobie i zakresie prowadzenia zajęć edukacyjnych. Dlatego niektóre przedszkola mają zajęcia dydaktyczne np. od rana do pory obiadowej, a inne wprowadzają organizację dnia podobną do tej obowiązującej w szkole i prowadzą zajęcia do końca dnia (około godz. 17).

Mali Czesi w przedszkolu uczą się języka, rozwijają słownictwo, zdobywają pierwsze matematyczne szlify, ale też mają zajęcia artystyczne – np. muzykę i plastykę.

Ile trwa nauka w czeskiej podstawówce?

Szkoła podstawowa w Czechach jest obowiązkowa. Naukę rozpoczynają w niej dzieci 6-letnie, a kończą 15-latkowie. Szkoła podstawowa trwa o rok dłużej niż w Polsce, bo ma 9 klas.

Tak jak polska szkoła podstawowa, umownie dzieli się na dwie części (edukacja wczesnoszkolna 1-3 i starsze klasy szkoły podstawowej 4-8), tak i w czeskiej szkole istnieje podział – tyle że pierwszy stopień, w którym większość lekcji prowadzi jeden nauczyciel, trwa 5 lat. Na tym etapie dzieci w wieku od 6 do 11 lat uczą się języka czeskiego, języka obcego, matematyki, a w kolejnych latach dochodzą nauki ścisłe, geografia, historia, sztuka, muzyka, wychowanie fizyczne oraz rękodzieło.

Po ukończeniu pierwszego stopnia szkoły podstawowej, czyli po V klasie, uczeń może przenieść się do ośmioletniego gimnazjum. Jest to odpowiednik szkoły średniej I stopnia o obniżonym poziomie.

Na tym etapie uczniowie mają do wyboru również konserwatorium. To szkoła średnia, kształcącą w zakresie sztuki, muzyki, tańca i teatru. Konserwatoria przeprowadzają egzaminy sprawdzające konkretne umiejętności lub zdolności kandydata.

Ci, którzy kontynuują naukę w szkole podstawowej, po ukończeniu jej drugiego etapu, mogą kontynuować naukę w szkołach średnich II stopnia.

Czym jest czeska szkoła średnia II stopnia?

Jeśli uczeń planuje zdawać maturę, będzie chodził do szkoły średniej przez 4 lata. W przypadku, kiedy nie planuje podchodzić do tego egzaminu, może ukończyć naukę o rok wcześniej. Matura uprawnia absolwentów do rozpoczęcia studiów.

Jeśli uczeń jest zainteresowany zdobyciem konkretnego zawodu, ma do wyboru różne typy placówek. Będą to liczne szkoły leśnicze, rolnicze, ogrodnicze, przemysłowe, rybackie, browarne, winiarskie, drobiowe, pedagogiczne, opieki zdrowotnej, hotelarskie, socjalno-prawne, artystyczne, bibliotekarskie, rodzinne, handlowe, praktyczne, artystyczno-przemysłowe oraz konserwatoryjne. Nauka w nich trwa cztery lata i kończy się egzaminem maturalnym.

Wspomniane już konserwatorium, do którego uczeń może dostać się po pierwszym etapie szkoły podstawowej, ma swój odpowiednik na wyższym etapie – szkoły średniej. 4 lata nauki zakończone maturą umożliwiają zdobycie kwalifikacji w profesjach takich jak śpiewak, tancerz, aktor, muzyk czy malarz.

Do dyspozycji absolwentów 9-letniej szkoły podstawowej jest również liceum techniczne. Ta szkoła również kończy się maturą, a jednocześnie przygotowuje uczniów do podjęcia studiów na uczelniach technicznych.

Czy Czesi również zdają maturę?

Matura w Czechach składa się z dwóch części. Jedna z nich jest wspólna dla wszystkich maturzystów, niezależnie od tego, jaki profil szkoły średniej wybrali. Maturzyści zdają egzaminy z języka czeskiego (pisemny oraz ustny), egzamin języka obcego oraz wybranego przedmiotu. Najczęściej jest to matematyka, nauki przyrodnicze, nauki społeczne albo informatyczno-technologiczne. O tym, jak wygląda egzamin maturalny w części wspólnej dla wszystkich maturzystów, decyduje czeskie Ministerstwo Szkolnictwa.

Za część profilową matury odpowiadają już poszczególne szkoły. Formę, treść oraz przedmioty związane ze specyfiką placówki, ustala dyrekcja szkoły. Każdy maturzysta obowiązkowo zdaje przynajmniej 3 egzaminy z wybranych przedmiotów – w rozszerzonej formie.

Jak wygląda rok szkolny w Czechach? Ile trwa lekcja?

Rok szkolny w Czechach rozpoczyna się 1 września, a kończy pod koniec czerwca. Czescy uczniowie, podobnie jak ich polscy koledzy mają 2 miesiące wakacji. Poza tym czeski rok szkolny przewiduje ferie jesienne, świąteczne oraz wiosenne. To oznacza, że młodzi Czesi uczą się średnio 180-190 dni w roku. Lekcja trwa 45 minut, a zajęcia w szkołach odbywają się od poniedziałku do piątku. Klasy liczą od kilkunastu do 30 uczniów z jednego rocznika.

Skala ocen obowiązująca w Czechach liczy 5 stopni. Jednak inaczej niż w Polsce, a podobnie jak w szkołach w Niemczech czy Austrii, najwyższą oceną jest 1. Piątkowy uczeń w Czechach nie ma powodów do radości.

Skala ocen w czeskich szkołach:

  • 1 – celująca,
  • 2 – bardzo dobra,
  • 3 – dobra,
  • 4 – dostateczna,
  • 5 – niedostateczna.

Kiedy studia w Czechach są bezpłatne? Ile jest uczelni?

Abiturienci ze zdaną maturą mają otwartą drogę na czeskie uczelnie wyższe. Mogą wybierać pomiędzy takimi uniwersytetem, politechniką, akademią czy kolegium (wyższa szkoła zawodowa). Tytuł licencjata, w zależności od kierunku, można zdobyć po 3-4 latach studiów, magistra – po kolejnych 2-3 latach. Na doktorat należy poświęcić kolejne 3-4 lata nauki.

Studia na jednej z 25 państwowych uczelni z czeskim językiem wykładowym są bezpłatne. Te prowadzone w innych językach wiążą się już ze sporymi kosztami.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Jak wygląda edukacja w Czechach? Czy Czesi również zdają maturę? Dlaczego cieszą się, gdy dostaną jedynkę? - Strefa Edukacji

Wróć na gs24.pl Głos Szczeciński