Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Edmund Wąsik. Dumny Ślązak i powstaniec. Poznajcie jego historię

red.
Edmund Wąsik lata 30. XX w.
Edmund Wąsik lata 30. XX w. Fot.: archiwum prywatne Jana Naturskiego.
Za zasługi Edmund Wąsik, powstaniec śląski, odznaczony został m.in. Gwiazdą Górnośląską, Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi. Jaka była jego historia?

Edmund Wąsik urodził się 27 września 1883 r. w Raszowej-Rokiczach pod Kędzierzynem. Jego rodzicami byli Edmund i Karolina z domu Murłowska. Po ukończeniu gimnazjum w Bytomiu i złożeniu egzaminu maturalnego, podjął naukę w szkole górniczej w Tarnowskich Górach. Gdy w wypadku zginęło kilkunastu jego kolegów wraz z nauczycielem, postanowił poświęcić się farmacji. Ostatecznie, 1 kwietnia 1905 r., podjął pracę na kolei w Katowicach.

Po złożeniu egzaminu we Wrocławiu objął funkcję zastępcy zawiadowcy stacji. Niezależnie od pracy zawodowej w latach 1909–1920 sprawował mandat członka Rady Miasta, należał do frakcji polskiej w gliwickiej radzie miejskiej. W 1915 r. mianowano go na stanowisko zawiadowcy stacji, kierownika ekspedycji i kasy. Dwa lata później został naczelnikiem stacji Gliwice-Towarowa oraz urzędnikiem nadzoru ruchu kolejowego.

Po zakończeniu I wojny światowej wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, w której sprawował funkcję okręgowego komendanta POW na kolei. Przekazywał władzom polskim informacje o niemieckich transportach broni i amunicji, aktywnie uczestniczył w kampanii plebiscytowej. Po zakończeniu II powstania śląskiego kierował referatem kolejowym w Centrali Wychowania Fizycznego w Grodźcu, a po jej przekształceniu w Dowództwie Obrony Plebiscytu w Bytomiu. W okresie poprzedzającym wybuch III powstania śląskiego współpracował z Grupą Destrukcyjną Wawelberga (Tadeusza Puszczyńskiego) przekazując informacje umożliwiające zniszczenie infrastruktury kolejowej i odcięcie Górnego Śląska od Niemiec.

Nie przeocz

Podczas III powstania stał na czele tymczasowego kierownictwa kolejowego przy sztabie Grupy „Wschód” w Bielszowicach, a od 19 maja 1921 r., wszedł w skład trzyosobowej rady kolejowej. Po likwidacji powstania został inspektorem ruchu w niemieckiej jeszcze dyrekcji kolei w Katowicach, będąc faktycznie pracownikiem wydziału kolejowego Naczelnej Rady Ludowej. Podjął się także reorganizacji Związku Kolejarzy Polaków i w porozumieniu z warszawskimi władzami przygotowywał struktury przyszłej polskiej dyrekcji kolei.

W latach międzywojennych był pracownikiem Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych dochodząc stanowiska jej wicedyrektora. Był przedstawicielem polskiego rządu w polsko-niemieckim komitecie wagonowym w Bytomiu. W kwietniu 1937 r. przeszedł na emeryturę zachowując tytuł radcy ministerialnego. W latach 1935–1938 zasiadał w Sejmie RP jako reprezentant Związku Zawodowego Pracowników Kolejowych RP. Udzielał się społecznie pełniąc obowiązki prezesa Zarządu Okręgowego ZZPK RP, współpracował ze Związkiem Peowiakow Śląskich, Związkiem Powstańców Śląskich i Stronnictwem Pracy.

W 1924 r. poślubił Helenę z Masłowskich Jewasińską. Małżonkowie mieli dwoje dzieci: Aleksandrę (ur. w 1925 r. znaną później pod pseudonimem scenicznym Aleksandra Śląska) i Olgierda (ur. w 1926 r.). Tuż przed wybuchem II wojny światowej wraz z innymi urzędnikami kolejowymi i ich rodzinami został ewakuowany do Kielc, skąd przedostał się na Dolny Śląsk. Tam przebywał do stycznia 1941 r. kiedy to podjął pracę w zarządzie gminy w Będzinie. Tu został aresztowany przez Gestapo i poddany brutalnemu śledztwu. Po ponadrocznym okresie uwięzienia z powodu bardzo złego stanu zdrowia i dzięki pomocy z zewnątrz, został warunkowo zwolniony. Do końca wojny pracował przymusowo jako pomocnik magazyniera w Fabryce Lamp Żarowych „Helios” w Katowicach-Zawodziu.

Po wyzwoleniu Katowic organizował katowicką dyrekcję Polskich Kolei Państwowych, prowadził inwentaryzację taboru, stacji i urządzeń kolejowych. Na skutek pogorszenia stanu zdrowia został zmuszony do przejścia w stan spoczynku. Zmarł 21 września 1946 r. w Katowicach.

Musisz to wiedzieć

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Edmund Wąsik. Dumny Ślązak i powstaniec. Poznajcie jego historię - Dziennik Zachodni

Wróć na gs24.pl Głos Szczeciński