Dziś Światowy Dzień Wody. Dostęp do wody nie wszędzie jest oczywisty

Światowy Dzień Wody został ustanowiony w 1992 roku podczas Szczytu Ziemi 1992, czyli Konferencji Narodów Zjednoczonych na temat Środowiska i Rozwoju, która odbyła się w Rio de Janeiro. Zwrócono wówczas uwagę na fakt, że ponad miliard ludzi na świecie nie ma dostępu do czystej wody pitnej. Z kolei w 2017 roku Światowa Organizacja Zdrowia oraz UNICEF opublikowały raport, z którego wynikało, że jedna na trzy osoby na świecie nie ma dostępu do wody pitnej w miejscu zamieszkania. Problem z niedoborem wody dotyczy także Polski, w tym regionu Pomorza Zachodniego.

- Możliwości retencyjne Polski wynoszą 6,5 procent, czyli tylko taka ilość wody opadowej jest zatrzymywana do dalszego wykorzystywania. Żeby skutecznie przeciwdziałać skutkom suszy, jak i powodzi potrzeba zatrzymywać dwa razy więcej – mówi Marek Gróbarczyk, wiceminister infrastruktury. – Choć najgorsza sytuacja pod tym względem panuje w centralnych i wschodnich rejonach Polski, to nie najlepiej jest również na Pomorzu i Pomorzu Zachodnim. Chodzi o tereny rolne, które ulegają wysuszeniu i jest problem z ich nawadnianiem.

Zdaniem wiceministra, aby zaradzić niedoborowi wody w każdej gminie powinien być zbiornik retencyjny. – Ale tu pojawia się problem z nastawieniem Unii Europejskiej, która jest przeciwna finansowaniu tego typu inwestycji. Unia proponuje, aby wodę zatrzymywać w oparciu o naturalne procesy, na przykład rozlewiska rzek. Ale problem z budową zbiorników retencyjnych wynika nie tyle z finansowania, co bardziej z tego, że to inwestycje czasochłonne – wskazuje Marek Gróbarczyk.

Co ciekawe, Unia aprobuje finansowanie zbiorników, ale tylko suchych, czyli de facto przeciwpowodziowych. Według Marka Gróbarczyka, trzymając się takich wytycznych trudno prowadzić gospodarkę dotyczącą retencji.

Jak zapewnia wiceminister Gróbarczyk, rząd jest zdeterminowany, żeby budowę zbiorników retencyjnych finansować ze środków krajowych.

- To są trzy główne punkty. Po pierwsze to tak zwana ustawa suszowa, która ma przeciwdziałać niedoborom wody w oparciu o małą meliorację. Po drugie, program rozwoju retencji, czyli zagospodarowywanie rzek w ramach programu Feniks (jest współfinansowany przez UE, którego celem jest poprawa warunków rozwoju kraju poprzez budowę infrastruktury technicznej i społecznej zgodnie z założeniami rozwoju zrównoważonego – dop. red.). Po trzecie, wieloletni program budowy dużych zbiorników retencyjnych na terenach o niedoborach wody. W niektórych miejscach na ukończeniu jest już wykup gruntów, trwają ustalenia środowiskowe. Sądzę, że w drugiej połowie roku program zostanie przyjęty – stwierdza Marek Gróbarczyk.