Dlaczego szczecińscy adwokaci traktowani są wyjątkowo przez tutejsze prokuratury? Po zatrzymaniach kilku lokalnych adwokatów

W ostatnim czasie zarzuty usłyszało dwóch znanych obrońców ze Szczecina. W przypadku mec. Przemysława W. sąd rejonowy zgodził się na areszt, ale już okręgowy nakazał wypuścić prawnika z celi. Według sędziów Prokuratura Regionalna w Szczecinie nie uprawdopodobniła, że adwokat popełnił przestępstwo. W odpowiedzi prokuratura zakazała adwokatowi opuszczania kraju i zabroniła mu wykonywać służbowych obowiązków. Podobne argumenty sądu padły, gdy nie zgodził się na areszt dla mec. Dariusza N. To sprawa Prokuratury Okręgowej w Szczecinie.

Te wydarzenia był tematem obrad samorządu adwokackiego w Szczecinie. Adwokaci zauważają, że tymczasowe aresztowanie jest najsurowszym ze środków zapobiegawczych przewidzianych przez Kodeks postępowania karnego. Powinno być stosowane absolutnie wyjątkowo. Tak jak inny środek zapobiegawczy – zawieszenie w wykonywaniu zawodu, które jest dotkliwym
ograniczeniem praw i wolności podejrzanego, a w przypadku adwokata z jednej strony oznacza pozbawienie go możliwości zarobkowania, z drugiej - pozbawienie ochrony prawnej jego klientów.

Z opublikowanych w ostatnim czasie przez Prokuraturę Krajową danych wynika, że sądy uwzględniają ok. 90 procent wniosków o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Stanowić to ma potwierdzenie wysokiej jakości działań prokuratury w tej materii.

Jak wygląda sytuacja w Szczecinie – w sprawach zatrzymywanych adwokatów Szczecińskiej Izby Adwokackiej, nagłaśnianych wielokrotnie przez media? Zupełnie odmiennie. Tu, w ostatnich czterech latach, skuteczność wniosków o areszt składanych przez szczecińskie prokuratury wobec tutejszych adwokatów jest diametralnie inna od przytaczanych ogólnych wyników krajowych i wynosi zero procent - zauważa mec. Piotr Dobrołowicz, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Szczecinie.

Z posiadanych przez izbę danych wynika, że w 2019 r. jednostki prokuratury wyższego rzędu w Szczecinie wystąpiły z trzema wnioskami o areszt wobec szczecińskich adwokatów, w 2021 r. z jednym wnioskiem, a w marcu 2023 r. – z dwoma. W tych sześciu łącznie przypadkach, dotyczących pięciu adwokatów (w stosunku do jednego wnioski takie były składane dwukrotnie, w dwóch różnych sprawach), w pięciu sądy prawomocnie ani razu nie zastosowały tymczasowego aresztowania (szósta, ostatnia ze spraw jest jeszcze procedowana w postępowaniu zażaleniowym - sąd I instancji nie uwzględnił wniosku prokuratury).

- Co więcej w czterech z tych spraw, dotyczących czterech szczecińskich adwokatów, sądy wręcz uznały, że nie zachodzi duże prawdopodobieństwo popełnienia zarzucanych im czynów. Tylko w dwóch sprawach (dotyczących tego samego adwokata) sąd takie
prawdopodobieństwo przyjął, uznając jednak, że areszt nie jest potrzebny. Z kolei w ostatnich dwóch latach szczecińskie prokuratury decydowały się na zastosowanie wobec adwokatów należących do naszej izby środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w wykonywaniu zawodu dwukrotnie, ostatnio w lutym 2023 r. I dwukrotnie sądy go uchylały. Należy dodać, że środek taki prokuratura zastosowała wobec adwokata kolejny raz w ostatni piątek, raptem dzień po uchyleniu w stosunku do niego przez sąd tymczasowego aresztowania. Adwokatura będzie bacznie monitorować, czy i tym razem środek ten zostanie uchylony na skutek sądowej kontroli - dodaje mec. Dobrołowicz.

Adwokaci pytają dlaczego tutejsze prokuratury składają wobec adwokatów niezasadne wnioski o areszt? Dlaczego decydują się, jak się następnie okazuje bezzasadnie, zabierać im prawo do wykonywania zawodu?

- To wszystko nie tyle niepokoi, co wręcz bulwersuje adwokaturę i budzi emocje po stronie każdego szczecińskiego adwokata - dodaje mec. Dobrołowicz.

W ostatnią sobotę, 15 kwietnia 2023 r., podczas corocznego Zgromadzenia Szczecińska Izba Adwokacka podjęła uchwałę, w której negatywnie oceniła działania procesowe podejmowane przez organy ścigania wobec członków izby w ostatnim czasie, które w toku
następczej kontroli przez sądy zostały ocenione jako jednoznacznie nieuzasadnione.

- Adwokaci, jako osoby wykonujące zawód zaufania publicznego, którego istotą jest ochrona praw człowieka i obywatela - w tym realna realizacja przysługującego każdemu prawa do obrony i prawa do rzetelnego procesu karnego - nie mogą być obiektem nieuzasadnionych działań ze strony organów państwa. Dotyczące członków Szczecińskiej Izby Adwokackiej ostatnie wnioski o zastosowanie tymczasowego aresztowania lub zawieszenia w wykonywaniu zawodu adwokata, które uznane zostały przez sądy za bezzasadne, dowodzą zdaniem Zgromadzenia SIA, iż organy ścigania w sposób jawny naruszają prawa tak adwokatów, jak i osób, które im powierzyły obronę. Zgromadzenie SIA podkreśliło również w treści uchwały, że przypadki nieprawidłowego postępowania prokuratorów wobec adwokatów mogą nosić znamiona co najmniej deliktów dyscyplinarnych - twierdzą szczecińscy adwokaci.

Prokuratura Regionalna w Szczecinie nie komentuje stanowiska adwokatów. Zwraca jednak uwagę, że prowadzi postępowania zgodnie z prawem bez względu na to kim i jakie zawody wykonują uczestnicy postepowania karnego.

- Prokurator Regionalny w Szczecinie Pan Artur Maludy nie zamierza podejmować jakiejkolwiek polemiki za pośrednictwem
środków masowej komunikacji, dotyczącej przeprowadzanych w Prokuraturze Regionalnej w Szczecinie czynności procesowych.
Każdy działający na podstawie prawa samorząd ma zagwarantowane prawo do wyrażania stanowiska, krytyki i oceny działań Urzędu lub innego Organu Państwa Polskiego. Krytyka ta nie może jednak mieć wpływu na tok prowadzonych postępowań
przygotowawczych. Czynności procesowe podejmowane przez prokuratorów Prokuratury Regionalnej w Szczecinie nigdy nie były i nie będą uzależnione od statusu społecznego, zawodowego, czy też innej okoliczności lub przymiotu po stronie osób,
będących uczestnikami postępowania karnego - wyjaśnia Marcin Lorenc z Prokuratury Regionalnej w Szczecinie.