Jakich mamy kandydatów?

Większość kandydatów nie ma żadnych szans w wyborach, ale warto przyjrzeć się listom. Mówią one nie tylko o tym, kto garnie się do władzy, ale też dostarcza wiedzy o tym kto - według sztabów wyborczych - może być atrakcyjny dla wyborców i zbierać głosy dla całej partii.

78-letni Leon Etwert, szef radomskiego oddziału Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej dostał propozycję kandydowania nie od lokalnych działaczy, ale - jak mówi - z Warszawy. Stało się to na chwilę przed ostatecznym terminem rejestrowania list wyborczych.

NAJSTARSZY KANDYDAT

- Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej unika politykowania, nie jestem członkiem Prawa i Sprawiedliwości, ale do tej partii mi najbliżej. Platforma jest taka niewyrazista - mówi Leon Etwert, najstarszy kandydat na wszystkich listach, jakie zarejestrowano w radomskim okręgu wyborczym.

Dodaje, że z działaczami Prawa i Sprawiedliwości wspólnie zabiegał o utworzenie Muzeum Armii Krajowej w Radomiu, a także kontaktował się przy organizacji uroczystości kombatanckich. Na swoich skromnych ulotkach wyborczych umieścił zamiast logo Prawa i Sprawiedliwości symbole Polski Walczącej oraz znak Radomsko-Kieleckiego Okręgu Armii Krajowej. Gdy wybuchła druga wojna światowa, miał jedenaście lat. Przysięgę w Szarych Szeregach złożył latem 1944 roku. Uczestniczył jako łącznik i sanitariusz w bitwie z Niemcami i "własowcami" pod Pińczowem. - Dlaczego kandyduję? Bo uważam, że jest bardzo dużo do zrobienia - mówi Leon Etwert.
Przez wiele lat pracował na kierowniczych stanowiskach w zakładach przetwórstwa owocowo-warzywnego. Dlatego też za swój główny cel, gdyby go wybrano na posła, uznał odbudowę tej branży. Chce też przywrócić pamięć o wielkości naszej ziemi w okresie jagiellońskim i II Rzeczypospolitej, a także zająć się promocją nauki w szkolnictwie wyższym na atrakcyjnych kierunkach.

NAJMŁODSZY KANDYDAT

21-letni Konrad Janiszewski kandyduje w radomskim okręgu, ale mieszka w Twarogach w regionie siedleckim. Niewielu zapewne pamięta Michała Janiszewskiego, działacza pierwszej Solidarności, a potem posła na Sejm I i IV kadencji. Wystąpił on swego czasu z klubu poselskiego AWS na znak protestu przeciwko usunięciu z klubu Adama Słomki, działacza Konfederacji Polski Niepodległej. Konrad jest bratankiem Michała Janiszewskiego. Jest kandydatem listy Polskiej Partii Pracy. - Stryj startuje w Siedleckiem. Dwóch Janiszewskich w jednym okręgu byłoby za dużo. Dlatego wystawiono mnie w regionie radomskim - mówi najmłodszy kandydat do Sejmu w radomskim okręgu wyborczym.
Na co liczy? - Na to, że 7 procent wyborców jest jeszcze niezdecydowanych. To wystarczy, by partia dostała się do Sejmu - mówi. Na co dzień zajmuje się usługami budowlanymi, ale ma także uprawnienia ochroniarza, zamierza studiować. Nie będzie prowadził kampanii wyborczej w Radomskiem, ale jeśli dostanie się do Sejmu, to dokona "rozeznania" w lokalnych problemach.

STARE I MŁODE KADRY

Przed ostatecznym ustaleniem list wyborczych większość komitetów wyborczych deklarowała, że będzie zmierzała do wystawienia na listach "nowych twarzy", nieskażonych jeszcze polityką, ambitnych, pełnych zapału. Sporo mówiło się też o "odmładzaniu" kadr politycznych. Nie wszystkim udało się zrealizować ten postulat.

Zdecydowanie "partią seniorów" w naszym okręgu wyborczym jest Polskie Stronnictwo Ludowe. Statystyczny wiek kandydata na senatora lub posła w tym ugrupowaniu wynosi ponad 51 lat.
Również Lewica i Demokraci postawiła na doświadczonych kandydatów, choć pojawiły się też postaci nowe, zupełnie nieznane do tej pory w polityce. Średni wiek kandydata listy Lewica i Demokraci - którą utworzyły cztery główne partie, czyli Sojusz Lewicy Demokratycznej, Socjaldemokracja Polska, Partia Demokratyczna i Unia Pracy - wynosi ponad 47 lat.

Statystycznie najmłodszych kandydatów wystawiły: Platforma Obywatelska - 42,66, Polska Partia Pracy - 43,91 i Samoobrona - 44,70.
PRZEDSIĘBIORCY, LEKARZE, STUDENCI
Na listach wyborczych w regionie radomskim pojawili się wszyscy dotychczasowi parlamentarzyści radomscy. Wszyscy startujący w wyborach do Sejmu okupują pierwsze miejsca. Jedynie poseł Mirosław Maliszewski z Polskiego Stronnictwa Ludowego ustąpił miejsca na pierwszej pozycji na liście Bożennie Pacholczak,
kandydatce bez stażu parlamentarnego.

Ciekawy jest przekrój zawodowy kandydatów. W regionie radomskim reprezentują oni aż 36 różnych profesji i zawodów. Najwięcej osób związanych jest z administracją samorządową i rządową. W wyborach do Sejmu startują wójtowie trzech gmin: Sienna, Zakrzewa i Przytyka, dwoje wiceprezydentów oraz przewodniczący Rady Miasta Radomia, starosta radomski, burmistrz Zwolenia, wicestarosta szydłowiecki. Gdyby wziąć pod uwagę wszystkich kandydatów, którzy kiedykolwiek sprawowali władzę na szczeblu lokalnym, grono to powiększyłoby się jeszcze co najmniej kilka razy.

Na wszystkich listach osób pracujących na różnych szczebla w samorządach i instytucjach samorządowych jest 16. Tyle samo kandydatów zadeklarowało, że utrzymują się z własnej działalności gospodarczej. Do Sejmu lub Senatu z naszego okręgu wyborczego startuje czterech lekarzy i trzech lekarzy weterynarii.
O mandat poselski i senatorski ubiega się jedenaście emerytów i rencistów. Mniej niż w poprzednich wyborach, bo tylko pięć, jest kandydatów zajmujących się wyłącznie pracą w swoim gospodarstwie rolnym.

NIE MATURA, ALE STUDIA

Przed laty w wyborach parlamentarnych bardzo duży odsetek kandydatów stanowiły - i to we wszystkich ugrupowaniach sceny politycznej - osoby nie posiadające wyższego wykształcenia. To już przeszłość. Obecnie kandydatów bez ukończonych studiów jest zaledwie 36, z czego siedem osób to studenci, jedna osoba rozpoczyna studia, a kolejnych kilka osób uzupełnia zaocznie wykształcenie.
Praca w parlamencie polega głównie na stanowieniu prawa oraz ustalaniu budżetu państwa. Tymczasem wśród naszych kandydatów jest zaledwie trzech prawników oraz sześciu zawodowych ekonomistów. Tylko dwie osoby są pracownikami wyższych uczelni. Dwie osoby zadeklarowały, że są dziennikarzami, są też jeden policjant i jeden emerytowany policjant.

Inne zawody reprezentowane przez kandydatów to między innymi socjolog, psycholog, farmaceuta, politolog, pracownik agencji ubezpieczeniowej, geodeta, mechanik, inżynier informatyk, inżynier budownictwa, inżynier melioracji, prezes spółdzielni mieszkaniowej.
Minęła najwyraźniej moda na kokietowanie wyborców sportowcami. Jedyny kandydat z tej grupy to Jacek Kacprzak, piłkarz Pilicy Białobrzegi - kandydat Platformy Obywatelskiej.

Na listach są zaledwie dwie osoby będące obecnie na bezrobociu. To też znak czasu - niegdyś wiele ugrupowań chętnie umieszczało na swoich listach ludzi, którzy nie radzili sobie na rynku pracy.

RADOMSCY KANDYDACI

Duże ugrupowania polityczne najwyraźniej - przynajmniej w przypadku okręgu radomskiego - zrezygnowały ze "zrzucania kandydatów-spadochroniarzy". Do nielicznych wyjątków należą osoby kandydujące w naszym regionie, a nie związane z byłym województwem radomskim.

Wśród kandydatów są między innymi warszawiak, mieszkanka Kielc oraz studentka z Tomaszowa Mazowieckiego, a także emerytowany nauczyciel z Warszawy, który osiadł w Grabowie nad Pilicą.
Do Sejmu i Senatu kandyduje aż 57 osób mieszkających w samym Radomiu. Liczną reprezentację, bo liczącą aż jedenaście osób, ma powiat kozienicki. Sporo, bo pięciu kandydatów mieszka w Zwoleniu i okolicach, czterech pochodzi z powiatu szydłowieckiego, czterech z Przysuchy.

Z gminy Przytyk w wyborach startuje aż czterech kandydatów, podczas gdy z Nowego Miasta jedynym kandydatem jest ubiegający się o mandat senatora Stanisław Karczewski.