Archiwum Państwowe w Szczecinie obchodzi Dzień Darczyńcy. dr. hab. prof. US Krzysztof Kowalczyk: "Darczyńcą może zostać każdy"

Czym jest Dzień Darczyńcy? Czy to święto archiwów państwowych?

- W 2020 roku Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk w uznaniu i dla uhonorowania wszystkich, którzy ofiarowali do archiwów państwowych swoje cenne dokumenty historyczne ustanowił w dniu 6 grudnia ogólnopolski Dzień Darczyńcy. Jest to dzień, w którym dziękujemy i prezentujemy archiwalia przekazane przez osoby prywatne do naszej instytucji. Oprócz Dnia Darczyńcy obchodzimy również Międzynarodowy Dzień Archiwów (MDA) – 9 czerwca, na pamiątkę utworzenia Międzynarodowej Rady Archiwów w 1948 roku pod auspicjami UNESCO. W ramach MDA otwieramy podwoje archiwum dla zwiedzających, prezentujemy nasz zasób. W Szczecinie każdego roku odbywa się to pod innym hasłem tematycznym. W tym roku MDA odbył się pod tytułem „Junak – szczecińska legenda”. Odwiedzili nas junakowcy z całego kraju na swoich maszynach, zaprezentowaliśmy historię produkcji, dokumentację tego motocykla. MDA był organizowany we współpracy ze Stowarzyszeniem Miłośników Posiadaczy Motocykla Junak SFM i grupą „Dziki Junak”. Przez archiwum przewinęły się tłumy gości. Trzecim świętem jest Dzień Archiwisty – 30 września, w dniu św. Hieronima ze Strydonu. Jest to święto wszystkich archiwistów, również zakładowych (instytucji państwowych i samorządowych), których praca zasługuje na szacunek i uznanie.

Kto może zostać darczyńcą? W jaki sposób?

- Darczyńcą może zostać każdy. Każdy, kto posiada pamiątki rodzinne, które chciałby przekazać do zasobu archiwów państwowych. Mogą to być m.in. dokumenty, fotografie, albumy, pamiętniki, odznaczenia, listy. Mają one wartość sentymentalną, ale również stanowią cenne źródło do poznania historii osób, rodzin, czy lokalnych społeczności i uzupełniają wiedzę z dokumentów urzędowych. Archiwa państwowe zapewniają ich wieczyste przechowywanie i udostępnią je zainteresowanym badaczom. W tym celu wystarczy skontaktować się z Archiwum Państwowym w Szczecinie, gdzie archiwiści udzielą porad i niezbędnych informacji.

Czy szczecińskie archiwum wzbogaciło się w ten sposób o cenne zbiory? Jakie?

- Tak. Wśród zgromadzonych materiałów znajdują się zarówno te dotyczące pracy zawodowej, działalności społecznej, kulturalnej, czy naukowej znanych postaci życia społecznego, jak również prywatne archiwa rodzinne, które mogą znajdować się w każdym domu. Do tych pierwszych należą m.in. spuścizny: pierwszego powojennego prezydenta Szczecina Piotra Zaremby, Romana i Krystyny Łyczywków, architektki Heleny Kurcyusz, czy gen. Aleksandra Litwinowicza. Pośród przekazanych nam archiwów rodzinnych znajdziemy z kolei m.in. dokumenty dotyczące Polonii w międzywojennym Berlinie, przedwojenne świadectwa szkolne i dokumenty tożsamości, Księgę Pamiątkową Publicznej Szkoły Powszechnej w Oszmianie na Wileńszczyźnie z 1930 r., fotografie żołnierzy 2 Korpusu Polskiego, korespondencje więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych i jeńców wojennych, dokumenty związane z powojennymi ruchami migracyjnymi i osadnictwem na Pomorzu Zachodnim. Zachęcam raz jeszcze do przekazywania archiwaliów przez osoby prywatne do naszego archiwum. Te cenne dokumenty będą tu pieczołowicie przechowywane, mogą okazać się istotnym źródłem do poznania najnowszej historii regionu i kraju. Archiwa wszakże są pamięcią narodu i społeczeństwa.